Çevirmenin Önsözü
1 Yasa ve peygamberler aracılığıyla bize çok sayıda olağanüstü armağanlar verildi. Onları izleyenlerle de, bu bilgelik eğitimi için İsrail'i gerçekten kutlamak gerek. Ama Kutsal Kitap'ı okuyanların Kutsal Yazılar'ı bilmeleri yetmez. Uzmanların dışarıdaki halkada yararlı olması gerekir, gerek sözleriyle, gerekse yazılarıyla. Böylece büyük babam Yeşu, yasayı uzun uzun irdeledikten sonra, peygamberler, ataların öbür yapıtları hakkında bilgi edindi. Bu yönde yeterince yetenekli olunca, bilgelik eğitimiyle ilgili bazı konularda yazı yazmak istedi. Böylece okumayı sevenler ve bu alanda sorumlulukları olanlar yasaya uygun biçimde yaşamak konusunda ilerleme kaydedebilir. Onun için bu kitabı iyi niyetle, özenle okumanız ve hoşgörülü olmanız gerekir. Çünkü kitabı çevirirken, tüm uğraşımıza karşın, kimi deyimleri uygun bir biçimde çevirmemiş olabiliriz. Geçek şu ki, İbranice yazıları başka bir dile çevirirken eşit deyimler bulamazsınız. Bundan öte yasayı, peygamberleri ve öteki kitapları incelerken bu çevirinin, özgün basılı ya da elyazması parçadan oldukça farklı olduğunu görürsünüz. Kral Euergetes'in krallığının otuz sekizinci yılında, Mısır'a geldikten bir süre sonra, eğitim açısından son derece önemli bir yapıt buldum. Bu yapıt beni şuna inandırdı: Aşağıdaki kitabı uğraşarak ve özenle çevirmem gerekiyordu. Belirli bir süre içinde yapıtı ta-mamlayıp kitabı yayınlamak için kitap üzerinde uzun zaman çalışıp bilgi edindim. Amacım, özellikle yabancı ülkelerde oturup yasaya uygun biçimde ne türlü yaşanacağını öğrenmek isteyenlerin bu kitaptan yararlanmasıdır.

1

Bilgeliğin Gizi
1 Bütün bilgelik Tanrı' dandır, Sonsuza dek O'nundur.
Özd 2,6
2 Denizin kumunu, yağmur damlalarını, Ölümsüzlük günlerini kim saptayabilir?
Bil 9,4
3 Gökyüzünün yüksekliğini, yeryüzünün genişliğini, Denizin dibini kim inceleyebilir?
4 Başlangıçta bilgelik yaratıldı, Anlama yeteneği olan us sonsuza dek vardır.
Sir 24,8.9 Özd 8,22+
5 (Bilgeliğin kaynağı en yükseklerdeki Tanrı'nın sözleridir, Yolları sonsuz buyruklardır.)
6 Bilgeliğin kökü kimin için açıklandı? Bilgeliğin becerikli özel biçimini kim bilebilir?
Bar 3,20-22 Eyü 28,12-23
7 (Bilgelik kime açıklandı? Onun anlayışını kim anlayabildi?)
8 Bilgelik yalnız O'nundur, O gerçekten olağanüstüdür, Tahtına oturmuştur,
9 O Rab'dir. Bilgeliği O yaratmış, onu gözetmiş, Ona bir değer vermiştir, tüm yapıtlarına bilgeliği katmıştır.
Eyü 28,27 Yoe 2,28-2 Haİş 2,17d.33
10 Bilgelik O'nun tüm insanlığa armağanıdır, O'nu sevenlere bilgeliği bırakmıştır.
Vai 2,26
Tanrı Korkusu Bilgeliktir
11 Tanrı korkusu övgü ile kıvançtır. Mutluluk ve sevincin tacıdır.
Sir 9,16
12 Tanrı korkusu yüreğe su serper, Mutluluk, sevinç ve uzun yaşam sağlar.
Özd 4,10 Sir 1,20
13 Tanrı'dan korkan kişinin sonu iyi olur, Öldüğü gün kutsanır.
Sir 11,27
14 Tanrı korkusu bilgeliğin başlangıcıdır. Bilgelik inanlılarla birlikte döl yatağında yaratılmış,
Özd 1,7+
15 İnsanlar arasında yuva yapmıştır. Uzun süredir var olan bir kurumdur, Onların çocuklarına inançla sıkıca sarılacaktır.
16 Tanrı korkusu bilgeliğin kusursuz olmasıdır, Bilgelik, verdiği ürünle onları sevinçten çıldırtır.
Özd 8,18-19
17 Yüreklerindeki istekleri evlerinde gerçekleştirir, Tahıl saklanan yeri ürünleriyle doldurur.
Bil 7,11
18 Tanrı korkusu bilgeliğin tacıdır, Barışı güçlendirir ve sağlığı geliştirir.
19 Tanrı bilgeliği gözetmiş, ona bir değer vermiştir, O bilgiyi, sezgiyi bol vermiştir. Bilgeliğe yakın olup Onu bırakmayanların ününü göklere çıkarmıştır.
20 Tanrı korkusu bilgeliğin köküdür, Uzun yaşam onun dallarıdır.
Sir 1,12
21 (Tanrı korkusu günahları yok eder, Bilgeliğin olduğu yerde kızgınlık kaybolup gider.)
Sabır ve Kendini Denetleme
22 Kötü insanın şiddetli öfkesi onu haklı çıkarmaz, Çünkü öfkesinin ağırlığı onun düşüşüdür.
Özd 29,22
23 Sabırlı kişi zamanı gelinceye kadar dayanacaktır, Ama sonunda sevinci ortaya çıkacaktır.
24 Zamanı gelinceye dek susacaktır, Onun sezişiyle ilgili pek çok öykü anlatılacaktır.
Bilgelik ve Doğruluk
25 Bilgeliğin kaynakları arasında bilgili özdeyişler vardır, Ama Tanrı'ya saygı göstermek günah işleyenler için Tiksindirici bir davranıştır.
26 Bilgelik istiyorsan, buyruklara uy, Tanrı onu sana verecektir.
27 Çünkü bilgelik ve eğitim Tanrı korkusu demektir, Onu sevindiren kutsal inanç ve sevecenliktir.
Özd 15,33
28 Tanrı korkusuna baş kaldırma, İçtenlikle davran.
29 İnsan topluluğu içindeyken rol yapma, Konuşurken uyanık davran.
Sir 2,12 Sir 5,9 Yak 1,6-8
30 Büyük ve önemli görevler edinme, Çünkü yanlışın seni gözden düşürebilir. Tanrı o zaman gizlerini açıklayacak, Toplum önünde seni utandıracaktır. Çünkü sende Tanrı korkusu yoktur, Hileci bir yürek vardır.
Özd 5,14

2

Tanrı ’ya Karşı Görevle
1 Oğlum, Tanrı'ya kulluk etmeye istekliysen, Kendini büyük bir sıkıntıya hazırla.
Va 2,10 Yak 1,2-4 1Pe 4,12
2 Yüreğinde içtenlikle davran, gücünü yitirme, Yıkıma uğrayınca korkma.
3 Tanrı'ya sarıl ve O'nu bırakma, Böylece yaşamın süresince saygıdeğer olursun.
Va 3,21
4 Başına gelenleri kabul et, Alçakgönüllü yaşamın güvenilmez ortamında sabırlı ol.
Rom 5,3 Yak 1,2-4
5 Çünkü altın ateşte deneyden geçer, Seçkin kişiler de utanç ocağında acı çekerek pişer.
6 O'na inanırsan, senin tarafını tutar, Doğru yoldan yürü ve O'na olan umudunu yitirme.
Özd 3,5-6
7 Sen ki Tanrı'dan korkuyorsun, O'nun lütfuna sığın, Düşersen sakın O'ndan vazgeçme.
8 Sen ki Tanrı'dan korkuyorsun, O'na inan, Alacağın ödüle kimse engel olmayacaktır.
9 Sen ki Tanrı'dan korkuyorsun, güzel şeyler için umutlu ol, Sonsuz mutluluğu ve sevecenliği tadacaksın.
10 Eski kuşaklara bak ve gör: Tanrı'ya inanıp da utandırılan var mı? Ya da tüm gücüyle O'ndan korkan ve terk edilen var mı? Ya da O'na seslenip de önemsenmeyen var mı?
Eyü 4,7 Mez 22,4-5 Mez 37,25
11 Çünkü Tanrı sevecendir, merhametlidir, Günahları bağışlar, Acı günde insanı sıkıntıdan kurtarır.
Mez 145,8d Çık 34,6-7
12 Yüreksiz olanlara ve kayıtsız ellere lanet olsun, İki yoldan yürüyüp günah işleyenlere de!
13 İnançtan yoksun kayıtsız yürek taşıyanlara da lanet olsun, Çünkü onlar korunmayacaktır.
14 Dayanma direncini yitirdiğin için sana lanet olsun, Tanrı ziyarete gelince ne yapacaksın?
15 Tanrı'dan korkanlar O'nun sözlerini küçümsemez, O'nu sevenler O'nun istediği gibi davranır.
Yuh 14,15.21.23
16 Tanrı'dan korkanlar O'nu sevindirmek için Her türlü çabayı gösterir, O'nu sevenler O'nun yasası ile tatmin olur.
17 Tanrı'dan korkanlar gönüllerini hazırlar, O'nun katında aciz olurlar.
18 Tanrı'ya teslim olalım, insanlara değil, Çünkü Tanrı'nın görkemi varsa, acıması da vardır.
2Sa 24,14

3

Anne Babaya Karşı Sorumluluklar
Çık 20,12+ Ef 6,1-3
1 Çocuklar, beni, babanızı dinleyin, Size söylediğim gibi davranın ve güvenlikte olun.
2 Çünkü Tanrı çocukları arasında babayı onurlandırır, Annenin, oğullarının üzerindeki haklarını savunur.
3 Her kim babasına saygı gösterirse günahlarını bağışlatır,
4 Annesine saygı gösteren, servet sahibi olan kişi gibidir.
5 Babasına saygı gösteren kendi çocuklarıyla mutlu olacak, Dua ettiği gün dualarına kulak verilecektir.
6 Babasına saygı gösterenin yaşamı uzun olur, Annesini rahat ettiren, Tanrı'nın buyruklarına uymuş olur.
7 Tanrı'ya hizmet ettiği gibi, anne babasına da hizmet etmektedir.
8 Gerek sözlerin gerekse davranışlarınla babana saygı göster, Böylece o seni kutsar.
Mat 21,28-31
9 Çünkü babaların kutsamasıyla çocukların yuvası sağlam olur, Bir annenin lanet etmesi yuvayı kökünden yıkar.
Yar 27,27d Yar 48,15-20 Yar 49,3-29 Yas 33,1-25
10 Babanın gözden düşmesiyle övünme, Babanın gözden düşmesi seni onurlandırmaz.
11 Çünkü bir insanın onuru Babasına gösterilen saygıyla orantılıdır. Onursuz bir anne çocukları için yüz karasıdır.
Özd 17,6
12 Oğlum, baban yaşlanınca ona destek ol, Yaşamı süresince ona acı verme.
Mat 15,4-6 Özd 19,26
13 Babanın aklı başında değilse, ona anlayış göster, Sen sağlıklı ve güçlü durumdayken onu değersiz sayma.
14 Çünkü babaya gösterilen sevecenlik unutulmaz, Günahlarının bağışlanmasına yarar.
15 Acı günlerinde, bunlar anımsanacak, Günahların silinecektir, Tıpkı güneş karşısında donun erimesi gibi.
16 Babasını bırakıp giden kişi inançsız sayılır, Annesini öfkelendiren kişi de Tanrı'nın lanetine uğrar.
Özd 19,26 Özd 30,17 Çık 21,17+
Alçakgönüllülük
17 Oğlum, işinin başındayken yumuşak olursan, Savurgan bir kişiden daha çok sevilirsin.
18 Saygınlığın arttığı ölçüde alçakgönüllü davranmalısın, O zaman Tanrı'nın beğenisini kazanırsın.
Flp 2,5-8 Mat 20,26-28
19 (Birçok kişi gururludur, Ama O sırlarını alçakgönüllülere açar.)
20 Çünkü Tanrı çok güçlü olmasına karşın, Alçakgönüllü kişilerin saygılarını kabul eder.
Özd 3,34 Sef 2,3+
21 Senin için çok güç olan şeyleri anlamaya çalışma, Gücünü aşan şeyleri bulmaya çalışma.
Mez 131,1
22 Sana verilen görevlerde çalış, gizlerle uğraşma.
23 Başkalarının işlerine karışma, Zaten sana öğretilenler insan aklını aşmaktadır.
24 Çünkü birçok kişi Haddini bilmediği için yanlış yola girmiştir, Ters düşünceler doğru yoldan sapmalarına neden olmuştur.
Gurur
25 (Gözler olmaksızın ışık görülmez, Bilgisiz bilgeliğe erişilmez.)
26 Başkaldıran bir gönlün sonu iyi olmaz, Tehlikeyi seven kişi o yolda yok olur.
Özd 28,14 Rom 2,5
27 Başkaldıran bir gönlün tasası çoktur, Suçlu kişinin günahları birikir.
28 Gururlu insanın hastalığına çare bulunmaz, Çünkü kötü bir tohum onda kök salmıştır.
29 Akıllıca iş gören kişinin gönlü atasözleriyle ilgilenir, Bilge kişinin isteği uyanık bir dinleyicidir.
Yoksullara Yardım
Yas 15,7-11 Sir 29,8-13 Sir 7,32-36 Tob 12,9 1Pe 4,8
30 Su ateşi söndürür, Verilen sadaka da kişinin günahlarını bağışlatır.
31 Yararlı bir yardım yapan, geleceği düşünmüştür, Düştüğü an destek bulacaktır.

4

1 Oğlum, fakirin rızkını vermemezlik etme, Yoksullara boşuna umut verme.
2 Aç olanların acısını arttırma, Dertliyi aldatma.
3 Öfkeli yüreği incitme, Yoksullardan yardımını esirgeme.
Özd 3,27-28+
4 Yokluk içinde kıvranan dilenciyi geri çevirme, Yoksul bir insanla karşılaşınca başını öbür tarafa çevirme.
Tob 4,7
5 Fakirlere karşı ilgisiz olma, Öyle davran ki, hiç kimse sana lanet etmesin.
6 Çünkü bir insan ruhundaki acıyla sana lanet ederse, O insanı yaratan bedduasına kulak verecektir.
Yas 15,9 Çık 22,23
7 İçinde yaşadığın topluluğun sevgisini kazan, Yetki sahibi kişinin önünde saygıyla eğil.
8 Yoksulla dertleş, Selamına incelikle karşılık ver.
9 Zulüm göreni zalimin elinden kurtar, Hüküm verirken alçakça davranma.
Eyü 29,12.17
10 Yetimlerin babası ol, Dullara bir eş kadar yakın ol. Yüce Tanrı'nın gözünde bir oğul gibi olacaksın, O'nun sana olan sevgisi Annenin sevgisinden daha güçlü olacak.
Çık 22,22 Luk 6,35 Mez 41,1-3 Yşa 49,15 Yuh 14,21.23
Eğitici Bilgelik
11 Bilgelik kendi çocuklarını yetiştirir, Onu arayanlara ilgi gösterir.
Sir 6,27-28
12 Bilgeliği sevenler yaşamı sever, Ona hizmet edenler mutlu olacaktır.
Özd 3,16-18 Bil 6,14 Bil 8,17-18
13 Ona yakın olan onurlandırılacaktır, Nerede olursa Tanrı onu kutsayacaktır.
Özd 3,35
14 Bilgeliğe hizmet edenler Kutsal Olan'a hizmet etmiş olur, Tanrı da bilgeliği sevenleri sever.
Yuh 14,21
15 Bilgeliğin yargısı doğrudur, Onunla ilgilenen güvenli bir yaşam sürer.
16 Bilgeliğe inanan kişi mirasçısı olur, Onun mirasçıları bilgeliğe sahip olurlar.
17 Başlangıçta bilgelik kişiyi dolambaçlı yollara sürükler, Onu korkutup halsiz bırakır. Bilgelik kişiye güvenebileceğini anlayıncaya kadar Onunla uğraşır, onu cezalandırır, Sıkıntılarında onu sınar.
Mat 7,14
18 Bilgelik, sonunda kişiyi doğru yola getirir, Gizlerini ona açıklar.
Eyü 11,6 Dan 2,21-22 Yuh 15,15
19 Kişi ondan uzaklaşırsa, bilgelik onu terkeder, Onu yazgısıyla başbaşa bırakır.
Utanç ve İnsana Saygı
20 Oğlum, uygun zamanı bekle ve kötülüğe karşı uyanık ol, Kendinden utanç duyacak nedenin olmasın.
21 Çünkü insanı günaha götüren utanç olduğu gibi, Onurlu ve hayırlı olan utanç da vardır.
Sir 20,22
22 Kendi aleyhine taraf tutma, Düşüşüne neden olacak bir uyum gösterme.
23 Gerektiği zaman sözünü sakınma ve bilgeliğini gizleme,
24 Çünkü bilgelik insanın konuşmasından anlaşılır, Bilgi sözlerle açıklanır.
25 Gerçeğe karşı koyma, tam tersine Bilgisizliğin yüzünün kızarmasına neden olsun.
26 Günahlarını itiraf etmekten utanma, Irmağın akıntısına kürek çekme.
Lev 5,5 Say 5,7 1Kr 21,27d
27 Akılsız bir adama yaltaklanma, Sözü geçen bir kimseye özel sevgi gösterme.
28 Ölünceye dek gerçek için savaş, Tanrı da senin için savaşacaktır.
Yuh 18,37
29 Konuşurken yürekli ol, Davranışlarında boş şeylerle uğraşan güçsüz bir insan olma.
1Yuh 3,18
30 Evinde aslan kesilme, Sana hizmet edenlerin karşısında korkak olma.
31 Almak için uzanan ellerin Vermek gerekince kapanmasın.
Haİş 20,35

5

Varlık ve Küstahlık
1 Paraya gönül verme, "Bununla ben kendime yeterim" deme.
Sir 11,24 Luk 12,15-21
2 İsteklerinle, gücünle nefsin tutkularına uyma.
3 "Benim üzerimde kimin yetkisi var?" deme, Çünkü elbette ki Tanrı senden öç alacaktır.
Mez 12,4 Bil 2,11
4 "Günah işledim de ne oldu?" deme, Çünkü Tanrı uzun süre sabreder.
Vai 8,11-14 Rom 2,4 Rom 3,25
5 Bağışlanacağına kesinlikle inanıp Birbiri ardından günah işleme.
6 "O'nun sevecenliği sonsuzdur, Bütün günahlarımı bağışlar" deme, Çünkü O'nun bağışlaması varsa öfkesi de vardır Ve suçlular O'nun kızgınlığının yıkıcı gücünü duyar.
Sir 16,11 Çık 20,5-6
7 Bir an önce tövbe edip Tanrı'ya dön, Bu davranışı sürekli geciktirme. Çünkü Tanrı'nın öfkesini birden duyacak, Öç aldığı zaman tümüyle yok olacaksın.
Yşa 55,6-7 Luk 12,35-40
8 Haram kazanca gönül verme, Çünkü felaket anında sana hiç bir yararı olmayacaktır.
Özd 10,2
Dürüstlük ve Nefsini Denetim Altına Alma
9 Her rüzgâra kendini kaptırma, Her karanlık yola sapma. Yalancı suçlular böyle davranır.
10 İnancın sürekli olsun, İçtenlikle konuş.
Mat 5,37 Yak 5,12 Yak 1,19
11 Dinlerken acele et, Ama bir soruyu yanıtlarken ölçülü davran.
12 Sorunu anlıyorsan komşunu yanıtla, Yoksa ağzını kendi elinle kapat.
Özd 30,32
13 Gerek onurun kırılması, Gerekse gözden düşmenin nedeni konuşulan sözlerdir, Kişinin dili düşmesine neden olabilir.
Özd 18,21 Yak 3,6
14 Dedikodu yapan biri olarak tanınma, Dilinle başkalarına tuzak kurma. Çünkü hırsızlığın sonu utançsa, Yalancının sonu da sert bir kınamadır.
15 Büyük küçük tüm işlerde Suç işlemekten kaçın, Dost olarak kalman gereken yerde Düşman durumuna geçme.

6

1 Çünkü kötü bir şöhret sana utanç ve sitem getirir, Günah işleyen bir yalancı bu duruma düşer.
2 Hiddetlenme, çünkü öfke çılgın bir boğaya benzer, Boynuzuyla ruhunda derin bir yara açabilir.
3 Çünkü öfke yapraklarını yutabilir, Böylece meyvelerini kaybeder, Sararıp solan bir ağaç gibi ortada kalırsın.
Yuh 15,5-6
4 Öfke kişinin yıkımıdır, Böylelikle düşmanları için gülünecek duruma düşer.
Dostluk
Sir 37,1-6
5 Sevecen bir tutum insanın dostlarını çoğaltır, Konuşurken yumuşak olan kişi dostça yanıtlar alır.
Özd 15,1
6 Tanıdıkların çok olsun, Ama bin kişiden biri danışmanın olsun.
Sir 37,7-15
7 Biriyle dost olmak istiyorsan ilk önce onu sına, Ona inanmakta acele etme.
Özd 17,17 Sir 12,8-9
8 Çünkü kimi kişiler ancak işine geldiği zaman dost olur, Sıkıntıya düştüğün zaman seni desteklemez.
9 Kimi dostlar seninle kavga eder, Dehşete kapılmana karşın bu kavgayı herkese açıklar.
Özd 25,9-10
10 Kimi dostlar sofranı paylaşır, Ama sen sıkıntıdayken onu yanında göremezsin. Bu da dostlardan gelen üçüncü bir davranıştır:
11 İşlerin yolundayken, o senin ikinci kişiliğin gibidir, Sana hizmet edenlere buyruklar verir.
Özd 19,4.7
12 Ama bir gün alt tabakalara düşersen tutumu sana karşı olur Ve kendini senden gizler.
13 Düşmanlarından uzak dur, Dostlarından sakın.
Yer 9,4
14 Sadık bir dost güvenli bir sığınaktır, Onu bulan, eşine az rastlanır bir hazine keşfetmiştir.
Özd 18,19 Vai 4,9-12
15 Güvenilir bir dosta paha biçilmez, Onun değeri ölçülemeyecek kadar yüksektir.
16 Güvenilir bir dost yaşam kaynağıdır, Tanrı'dan korkanlar böyle bir dost bulacaktır.
Özd 17,17 Özd 18,24
17 Her kim Tanrı'dan korkarsa, gerçek dostlar edinir, Çünkü kişi nasılsa dostu da öyledir.
Bilgeliğe Çıraklık
18 Oğlum çok gençken eğitimini seç, Saçların ağarıncaya dek, bilgelik bulacaksın.
Özd 22,6
19 Saban süren ve tohum eken kişi gibi davran, Bilgelik kazanmaya çalış. Bilgeliğin vereceği eksiksiz ürünü bekle, Çünkü bilgelik toprağını işlerken biraz yorulacaksın, Ama pek çabuk onun verdiği üründen yararlanacaksın.
Özd 8,18-19 Bil 7,14
20 Bilgelik eğitim görmemiş kişiye ne denli acımasızdır! Akılsız adam onunla uzun süre kalamaz.
Özd 24,7
21 Bilgeliğin baskısını ağır bir taş gibi Üzerinde hissedecek,
22 Bir an önce o baskıdan kurtulmaya bakacaktır. Çünkü bilim ününe uygun biçimde davranır, Onu bulabilenlerin sayısı azdır.
23 Beni dinle, oğlum, uyarıma kulak ver, Öğüdümü geri çevirme.
24 Bırak da, bilgelik ayağına zincir vursun, Hayvan koşar gibi seni çalışacak duruma getirsin.
Mat 11,29
25 Boyunduruğunun altına gir, Seni dizginlediği için sabırsızlanma.
26 Tüm benliğinle bilgeliğin peşinden koş, Tüm gücünle onun davranışlarına uymaya çalış.
Yas 6,5
27 Bilgeliği izle ve bilgeliği ara, O kendini sana gösterecektir. Onu ele geçirdikten sonra sakın bırakma,
28 Çünkü sonunda o sana dirlik Ve sevinç verecektir.
Sir 4,11-12 Mat 11,29 Yer 6,16
29 Anlayacaksın ki onun engelleri senin için Güçlü bir savunmadır, Onun koşum takımı aslında senin için onurlu bir giysidir.
Özd 1,9
30 Onun baskısı altından bir süstür, Dizginleri mor kurdeledir.
31 O, senin için onurlu bir giysi, Onurlu bir taç olacaktır.
Özd 4,9
32 Oğlum istersen eğitimini tamamlarsın, Aklını bu işe verirsen ince bir zekân olur.
33 Dinlemesini seversen öğrenirsin, Söylenenlere kulak verirsen bilgeliği elde edersin.
Sir 8,8 Özd 13,20
34 Yaşça senden büyük olanların toplantılarına katıl, Orada bilge biri varsa ona bağlan.
35 Halk sohbetini kaçırma, Akıllı atasözlerini öğren.
36 Anlayışlı bir kişiye rastlarsan, çabucak onu görmeye git, Evinin eşiğini aşındır.
37 Tanrı'nın öğütlerini düşün, Sürekli O'nun buyruklarını anımsa. O, senin anlayışını arttıracaktır, İstediğin bilgelik sana verilecektir.
Mez 1,2

7

Çeşitli Öğütler
1 Kötülük yapmazsan sana hiç bir kötülük gelmez,
Yar 4,7
2 Günahlardan sakınırsan günah işlemezsin.
3 Oğlum, sabanın günah yolunda açtığı izlere Tohum ekmekten kaçın, Çünkü bu davranışının semeresi yedi misli olur.
Eyü 4,8 Özd 22,8 Gal 6,7-8 Yar 4,15.24
4 Tanrı'dan en yüksek memuriyeti, Veya kraldan en çok övünç veren onuru isteme.
5 Tanrı'nın katında erdemini gösterme, Veya kralın önünde bilgeliğini dillere düşürme.
Sir 13,9-10 Özd 25,6-7 Yar 3,12d Yar 4,9
6 Yargıç olmak için plan yapma, Belki haksızlığı ezip yok edecek denli güçlü değilsin, Belki de sözü geçen bir kişi seni etkiler Ve doğruluğunu yitirirsin.
Lev 19,15
7 Vatandaşlara kötü davranıp Halkın saygısını yitirme.
8 İki kez günah işleme, Çünkü ilk kez bu işi yapınca cezasını çekersin.
9 Şöyle deme: "Yüce Tanrı verdiğim çok sayıda armağanı Göz önünde tutacak, Armağanlarımı sunduğum zaman Onları kabul edecektir."
Özd 21,27 Amo 5,21+
10 Dua ederken sabırsızlanma, Sadaka vermeyi savsaklama.
Yak 1,6 Sir 3,30+
11 Yüreği kaygılı kişiye gülme, Çünkü onu alçaltan isterse yükseltir.
1Sa 2,7 Luk 1,52
12 Kardeşine karşı suçlayıcı nitelikte yalan yazılar hazırlama, Bir arkadaşına karşı da böyle davranma.
13 Yalan söylememeye özen göster, Çünkü bunun sonucu iyi olamaz.
14 Yaşlıların toplantılarında uzun söylevler verme, Dua ederken aynı sözleri yineleme.
Mat 6,7
15 Sıkıcı görevden veya çiftlik işinden kaçınma, Çünkü tüm var olanları yüce Tanrı yaratmıştır.
Yar 3,17-19 Özd 24,27
16 Günah işleyenlere katılma, Şunu anımsa: O'nun öfkesi gecikmeden belirecektir.
Sir 5,7
17 Alçakgönüllü ol, Çünkü inançsızın cezası ateş ve solucandır.
Başkalarıyla İlişkiler
18 Kâr amacıyla bir dostunu takas etme, Gerçek bir kardeşi de Ofir altınıyla değişme.
19 Bilge ve iyi karına karşı olma, Çünkü onun çekiciliği altından daha değerlidir.
20 İşini doğrulukla yapan kölene kötü davranma, Elinden geleni yapan ücretli işçiye de iyi davran.
Sir 33,25-33 Yas 24,14-15
21 Akıllı bir köleyi kendin gibi sev, onu özgür kıl.
Çık 21,2 Yas 15,12-15
22 Sığırların var mı? Onlara bak, Sana kazanç sağlıyorsa onları elden çıkartma.
Özd 27,23
23 Çocukların var mı? Onları eğit, Çocukken onların başını eğdir.
Sir 30,1-13 Özd 13,24+
24 Kızların var mı? Erdemli yetiştirmeye bak, Ama fazla hoşgörülü olma.
Sir 42,9-11
25 Kızını evlendirince büyük bir iş başarmış sayılırsın, Ama kızını akıllı bir adama ver.
1Ko 7,36-38
26 Karından memnun musun? Onu kovma, Ama onu sevmiyorsan, ona güvenme.
27 Babanı yürekten onurlandır, Annenin doğum sancılarını hiçbir zaman unutma.
Çık 20,12 Tob 4,4
28 Doğuşunu onlara borçlu olduğunu anımsa. Senin için yaptıklarının karşılığını onlara nasıl ödeyebilirsin?
29 Tanrı katında gönlün korku ve saygıyla dolu olsun, O'nun kâhinlerine saygı göster.
30 Seni yaratanı bütün gücünle sev, O'nun elçilerini bırakma.
31 Tanrı'dan kork ve kâhini onurlandır, Sana buyrulduğu gibi kâhinin payını ver: İlk meyve ürünü, Suç sunuları, kurban edilen hayvanların omuz kısımları, Kutsama kurbanı ve kutsal şeylerin ilk ürünü.
32 Yoksula elini uzat, Hayırduasını alırsın.
Sir 3,30-4,10 Sir 29,8-13
Yas 14,29 Mez 41,1
33 Tüm yaşayanlara verdiğin armağanlarla elin açık olsun, Yararlı yardımlarını ölülerden bile esirgeme.
34 Ağlayanlara ilgi göster, Kaygılı kişilerin acısını paylaş.
Sir 37,12 Rom 12,15 Mat 25,35
35 Hastaları ziyaretten kaçınma, Böylece kendini sevdirirsin.
36 Tüm davranışlarında her zaman sonunu anımsarsan Hiç bir zaman günah işlemezsin.

8

Ölçülü Davranış ve Sağduyu
1 Sözü geçen bir kişiyle yarışmaya girme, Çünkü ardından seni eline geçirebilir.
2 Varlıklı bir adamla tartışma, Çünkü durumu değiştirip sana karşı sonuca bağlar. Altın çok kişiyi yok etmiş, Kralların yüreğini etkilemiştir.
Özd 10,15
3 Sert söz söyleme eğiliminde olan biriyle tartışma, Ateşi körükleme.
4 Kaba bir adamla şaka yapma, Çünkü soyunu aşağılayabilir.
5 Tövbe eden suçluyu yerme, Hepimizin suçlu olduğunu anımsa.
Mat 7,1-5p Rom 3,9-20 1Yuh 1,8-10 Lev 19,32
6 Yaşlı adamı küçümseme, Aramızda yaşlananlar olduğunu anımsa.
7 Bir insanın ölümüne eğlenceymişçesine bakma, Bütün insanların öleceğini anımsa.
8 Bilge kişilerin söylediklerine kulak ver, Onların atasözlerini öğren. Çünkü bu atasözleri büyüklere hizmet etmenin Kuram ve ustalığını sana öğretecektir.
Özd 13,20 Özd 14,35 Özd 16,13d
9 İhtiyarların söylediklerine hakkı olan değeri ver, Çünkü bunları babalarından öğrenmişlerdir. Onlardan düşünmeyi öğrenecek, Yerinde yanıt verme sanatını elde edeceksin.
Kol 4,6
10 Suçlunun ateşini tutuşturma, Çünkü o büyük alev seni de yakabilir.
11 Küstah biriyle ilgilenmekten kaçın, Çünkü kendi sözlerinle seni tuzağa düşürür.
12 Senden güçlü olana ödünç verme, Eğer verirsen paranı kaybetmiş bil.
Sir 29,4
13 Olanaklarının ötesinde kefil olma, Eğer olursan parayı ödemeye hazır ol.
Sir 29,14-20 Özd 6,1+
14 Bir yargıçla yasanın karşısına çıkma, Çünkü yargı onun yararına olacaktır.
15 Dünyayı umursamayan biriyle yolculuk yapma, Çünkü seni tedirgin edebilir. Aklına estiği gibi davranacak, Deliliği ikinizin yıkımına sebep olacaktır.
Özd 22,24-25
16 Çabuk kızan bir adamla tartışma, El değmemiş bölgelerde onunla yolculuk yapma. Çünkü kan dökmek onun için önemli değildir, Yardım bulunmayan yerde seni bir vuruşla yere yıkar.
Özd 15,18
17 Akılsız bir adamdan öğüt isteme, Çünkü o sırdaş olamaz.
18 Bir yabancının önünde gizli tutulması gerekeni açığa vurma, Çünkü bunu ne nasıl kullanacağını bilemezsin.
19 Tüm insanlara yüreğindekileri söyleme, Tüm katılanlardan yardım isteme.

9

Kadınlar
1 Sevdiğin karını kıskanma, ona kötülüğü öğretme, Çünkü bu senin için iyi olmaz.
Say 5,14-15
2 Canını bir kadına verme, Çünkü o, gücünü ayak altında çiğneyebilir.
Özd 31,3 Hak 16,4-21 1Kr 11,1-4
3 Bir fahişeyle flört etme, Çünkü seni tuzağa düşürüp başını derde sokabilir.
Özd 23,27 Özd 29,3
4 Bir şarkıcı kızla oyalanma, Çünkü seni aldatabilir.
Özd 7,6-27
5 Bir kıza bakma, Çünkü her ikiniz aynı cezaya çarpılırsınız.
Eyü 31,1 Mat 5,28
6 Fahişelere canını verme, Çünkü mirasını yok etmiş olursun.
Özd 29,3 Luk 15,13
7 Kentin sokaklarında yürürken sağa sola bakma, Kentin çok ziyaret edilmeyen bölgelerinde Fırsat kollayarak gizli gizli gezinme.
8 Güzel bir kadına bakma, Başkasının olan güzelliğe gözünü dikme. Kadının güzelliği çok kişiyi baştan çıkarmıştır, Tutkuyu bir alev gibi tutuşturur.
Sir 41,22-23 Özd 2,16
9 Evli bir kadınla hiç bir zaman oturma, Onunla masada şarap içme. Çünkü onun çekiciliğine dayanamazsın, Bu güçlü istek senin yıkımına neden olur.
Özd 5,2+
Arkadaş Seçimi
10 Eski bir dostunu bırakma, Yeni bir dost onun yerini tutamaz. Yeni dost, yeni şaraptır, Şarap eskidikçe tadı güzelleşir.
11 Suçlunun başarısını kıskanma, İş yaşamının ne türlü sonuçlanacağını bilemezsin.
Mez 37 Mez 73
12 İnançsızların eğlencelerine katılma, Cezalandırılmadan mezara girmeyeceklerini anımsa.
13 Ölüm cezası verebilen insandan uzak dur, O zaman ölüm korkusu seni sarmaz. Ona yaklaşacak olursan yanlış davranışlarda bulunma, Çünkü yaşamını yitirebilirsin. Sınır hattında seğirttiğini, Kale burcundaki mazgallı siperlerde dolaştığını anla.
14 Komşularınla iyi geçin, Bilge kişilere danış.
Sir 37,7-15
15 Akıllı kişilerle konuş, Tüm görüşmelerin yüce Tanrı'nın yasasıyla ilgili olsun.
16 Sofranı erdemli kişilerle paylaş, Tanrı'dan korkmakla övün.
Sir 1,11 Sir 10,22
Yöneticiler
17 Becerikli ellerin yaptığı işlerden övgüyle söz edilir, Ama halkın önderi, konuşurken anlayışlı olmalıdır.
18 Süslü tümcelerden yararlanan kişi Yaşadığı kentte dehşet saçar, Palavra atan kişiden tüm insanlar tiksinir.
Sir 37,20

10

1 Hükümetin başı bilge önder Milletine karşı çok titiz davranmalıdır, Ölçülü davranan kişinin yönetimi iyi işleyecektir.
2 Yönetimin başı nasılsa Onunla işbirliği yapanlar da öyle olacaktır, Vali nasılsa Kentte oturanlar da öyle olacaktır.
3 Okumamış bir kral milleti için yıkım demektir. Bir kentin ileri gelenleri ne denli akıllı ise O kent de o denli varlıklı olur.
4 Dünyanın yönetimi Tanrı'nın elindedir, Gereken sürede gereken kişiyi iş başına getirir.
Yer 27,5 Özd 8,15-16 Yşa 11,2-5
5 Kişinin başarısı Tanrı'nın elindedir, O, yasaları yapan kişiyi onurlandırır.
Rom 13,1
Kibrin Neden Olduğu Günah
6 Komşunun her kusuruna gücenme, Hiç bir zaman öfkeli davranma.
Lev 19,18 Mat 5,21-24 Mat 18,21-22
7 Kibir Tanrı için de insan için de tiksindiricidir, Haksızlık her ikisi için de iğrençtir.
8 Egemenliklerin bir milletten diğerine geçmesinin nedeni Haksızlık, küstahlık ve paradır.
9 Tozla külün kibirlenecek nesi var ki? Yaşamda bile bağırsaklar tiksindiricidir.
Yar 2,7 Yar 18,27 Sir 17,27
10 Uzun bir hastalık doktorla alay eder, Bugünün kralı yarın bir cesetten ibarettir.
11 İnsan ölünce, bırakacağı miras sürüngenlerden, Avla beslenen hayvanlardan, solucanlardan oluşur.
Yşa 14,11 Eyü 17,14
12 İnsan kibrinin başlangıcı Tanrı'yı terk etmek Ve kalbini onu yaratandan uzaklaştırmaktır.
Yas 8,14
13 Kibrin başlangıcı günah olduğuna göre Kibre sıkıca sarılan kişiden pislik akar. Bu nedenle Tanrı onlara olağanüstü cezalar verdi, Onları büsbütün yıktı.
14 Tanrı yöneticilerin tahtını devirip Alçakgönüllüleri o tahta oturtmuştur.
Luk 1,52 1Sa 2,4-8
15 Kibirli olanları kökünden sökmüş, Onların yerine alçakgönüllü kişileri getirmiştir.
16 Tanrı putperestlerin topraklarını harap etmiş, Onları dünyanın temeline dek yok etmiştir.
Yşa 40,15-17 Bil 11,21-22
17 Putperestlerin bir kısmını uzaklaştırıp yok etmiştir, Onların anısını dünyadan silmiştir.
18 Kibir, insanlar için yaratılmamıştır, Şiddetli öfke kadından doğanların harcı değildir.
Onurlandırılması Yaraşık Kişiler
19 Hangi soyun onurlandırılması yaraşıktır? İnsan soyunun. Hangi soyun onurlandırılması yaraşıktır? Tanrı'dan korkanların. Hangi soy hor görülmeye yaraşıktır? İnsan soyu. Hangi soy hor görülmeye yaraşıktır? Tanrı'nın buyruklarına uymayanlar
Yer 9,23-24 1Ko 1,26-31 2Ko 10,17 Yak 1,9d
20 Kardeşler arasında önder durumunda olanın Onurlandırılması yaraşıktır. Tanrı katında O'ndan korkanların Onurlandırılması yaraşıktır.
21 (Tanrı korkusu kabul edilmenin başlangıcıdır, İnatçılık ve gurur reddedilmenin başlangıcıdır.)
22 Bırak da varlıklı olanı da soylusu da yoksulu da Tanrı' dan korkmakla övünsün.
Sir 9,16
23 Yoksul olduğu için akıllı bir adamı hor görmek doğru değildir, Günah işleyen bir adamı onurlandırmak da iyi değildir.
24 Yönetici, yargıç, etkili kişi, tümü onurlandırılmalıdır, Ama Tanrı'dan korkan kişi hepsinden uludur.
25 Özgür insanlar bilge köleye hizmet eder, Akıllı adam yakınmaz.
Özd 17,2 Özd 11,29
Açık Sözlülük ve Alçakgönüllülük
26 İşini yaparken açıkgöz olmaya çalışma, Güç durumdayken çalım atma.
Luk 17,10
27 Bir öğün yemek için Ne yapacağını bilemeyen gösterişli bir kişi olmaktansa, Çok çalışan ve bolluk içinde yaşayan Bir adam olmak daha iyidir.
Özd 12,9
28 Oğlum, öz saygında alçakgönüllü ol, Kendi gerçek değerini bil.
Yer 9,23 1Ko 1,31
29 Kendini yeren bir insanı kim haklı gösterebilir? Kendini hor gören bir insana kim saygı gösterebilir?
30 Yoksul adam zekâsı için onurlandırılır, Varlıklı kişi de parası için.
Sir 11,1 Sir 10,22
31 Yoksulken onurlandırılan, Zenginken çok daha fazla onurlandırılır. Varlıklıyken namusuna leke sürülen Yoksulken tümüyle namusundan olur.

11

Görünüşe Aldanma
1 Bilgeliği sayesinde yoksul başını dik tutar, Önemli kişilerle bir arada bulunur.
2 Bir insanı yakışıklı olduğu için övme, Görünüşüne bakıp bir kimseyi beğenmemezlik etme.
1Sa 16,7 2Ko 10,10-11
3 Kanatlı yaratıklar arasında arı küçüktür, Ama ürünü ne denli tatlıdır.
Mat 13,31-32
4 Güzel giysilerinle övünme, Ünlü gününde kibirli olma. Çünkü Tanrı'nın işleri olağanüstüdür, Ama insanlardan gizlidir.
5 Pek çok kral yerde oturmak zorunda kaldı, Kimsenin önemsemediği kişinin başına taç kondu.
Sir 10,14 Vai 4,14 Vai 10,6-7
6 Sözü geçen pek çok kişi büsbütün gözden düştü, Önemli kişiler başkalarının etkisinde kaldı.
Dur ve Düşün
7 Bir sorunu ayrıntılı olarak araştırmadan kusur bulma, Önce düşün, sonra payla.
8 Yanıt vermeden dinle, Biri konuşurken sözünü kesme.
Özd 18,13
9 Seni ilgilendirmeyen bir konu için çekişmekten kaçın, Suçluların dövüşüne katılma.
10 Oğlum, fazla iş yüklenme, Ortaklarını arttırırsan acı çekmen kaçınılmaz olur. Tüm gücünle çabuk davran, ama bil ki asla varamayacak, Kaçmakla kurtulamayacaksın.
Sir 38,24
11 Kişi çalışır, didinir ve ilerler, Ama sonunda başkalarının kendisini geçtiğini görür.
Özd 11,24 Özd 21,5 Mez 127,1-2
12 Başka biriyse yardım isteyen zavallı bir yaratıktır, Destekten yoksundur, çok da yoksuldur. Tanrı onu görür ve ona yardım eder,
Sef 2,3+
13 Onu yoksulluktan kurtarır. Artık o dimdik ayaktadır ve başı diktir, Herkes de bu işe şaşar kalır.
14 İyilik ve kötülük, yaşam ve ölüm, Yoksulluk, varlık tümü Tanrı vergisidir.
Yşa 45,7 Eyü 1,21 Eyü 2,10
15 (Bilgelik, anlayış ve yasa bilgisi, Merhamet ve iyilik yolları Tanrı'dan gelir.
16 Hata ve karanlık günahkârlarla var oldu, Kötülük gururla olgunlaşır.)
17 Tanrı'nın armağanı inanlı için sürekli vardır, O'nun iyi niyeti sonsuza dek iyi bir yolculuk anlamına gelir.
18 Kişi, açıkgözlülüğü ve açgözlülüğü sonucu varlıklı olur, Kendisine bu türde bir ödül verilir.
Eyü 27,16-23 Mez 49,16-17 Vai 2,21-23 Luk 12,16-21
19 Der ki: "Dirliğe kavuştum, Bundan böyle varlığımla sevinebilirim." Ama o, bunun sürecini bilemez, Ölecek, mal varlığı başkalarına kalacaktır.
20 Görevini sürdür, uğraşından tat al, İşini sürdürürken yaşlan.
21 Günah işleyenin başarıları seni şaşırtmasın, Tanrı'ya güven, uğraşını sürdür. Çünkü yoksul birini birdenbire varlıklı yapmak Tanrı için önemsiz bir şeydir.
Özd 3,31 Özd 23,17 Sir 9,11
22 Tanrı'nın kutsaması, inanlının ödülüdür, Bir anda sonuç verir.
23 "Gereksinmem nedir? Gelecekte kazancım ne olacak?" deme.
Mat 6,25-26
24 "Kendimi geçindiriyorum, Gelecekte ne yitirebilirim?" deme.
Sir 5,1 Luk 12,15-21
25 Kazanç anında yitenler yadsınır, Bir şeyi yitiren, kazancı anımsamaz.
Sir 18,25 Yuh 16,21
26 Bir insanın öldüğü gün Ona yaşamına yaraşır biçimde davranmak Tanrı için önemsiz bir şeydir.
27 Bir süre içindeki güçlükler ve zevkler yadsınır, Kişinin son saatinde davranışları açığa vurulur.
Sir 1,13
28 Kişi ölünceye dek ona şanslı deme, İnsanın içyüzünü belirten onun sonudur.
Arkadaş Seçerken Dikkatli Ol
29 Herkesi evine getirme, Çünkü şeytanca tuzaklar pek çoktur.
30 Kibirli adamın yüreği çantada keklik gibidir, Seni casus gibi izler, yıkımını bekler.
31 Kara çalan kişi iyiliği kötü gösterir, Övünülmesi gerekeni önemsemez.
32 Bir kıvılcım ocaktaki kömürleri kızartıp tutuşturur, Suçlu kişi pusuya yatıp kan dökmek için fırsat kollar.
Özd 1,11
33 Kötü niyetli kişiden ve onun bozuk düzeninden sakın, Çünkü sonsuza dek sana kara çalabilir.
34 Bir yabancıyı evine götürürsen, Ortalığı karıştıracak, ailenle aranı açacaktır.

12

İyilik Yapmak İçin Kurallar
Mat 5,43-48 Luk 14,12-14
1 İyilik yaparsan bunu kime yaptığını bil, Böylece yaptığın iyilikler boşa gitmeyecektir.
2 İnanlı bir kişiye iyilik yaparsan ödüllendirilirsin, Ödülünü sana o kişi vermezse, kuşkusuz yüce Tanrı verir.
Yas 14,29
3 Kötülük yapmakta ya da sadaka vermemekte Direnen kişiye iyilik yaramaz.
4 İnanlı kişiye yardım et, Suçluya değil.
5 Alçakgönüllü insana iyilik yap, İnançsıza hiç bir şey verme. Ona ekmek bile verme, Çünkü ekmek yerse senden daha güçlü olabilir. O zaman ona yaptığın iyiliklerin karşılığı olarak, Sana iki misli kötülük yapar.
6 Çünkü yüce Tanrı günah işleyenlerden tiksinir, Kötülerden öcünü alır.
Mat 5,45 Luk 6,35
7 İyi adama yardım et, Ama suçluya değil.
Gerçek Dostlar, Güvenilmez Arkadaşlar
Sir 6,5-17
8 Varlıklıyken gerçek dostunu her zaman bilemezsin, Ama zorlu sıkıntıdayken düşmanını iyi tanırsın.
9 Bir insanın işleri yolundayken düşmanları tedirgindir, İşleri bozuldu mu, arkadaşı bile ondan uzaklaşır.
Özd 19,4 Özd 17,17
10 Bir düşmana asla güvenme, Bronz leke yaptığı gibi, onun kötülüğü de insanda iz bırakır.
Özd 26,24-26
11 Düşmanın alçakgönüllü davranıp yaltaklansa da, Ona karşı ölçülü davran ve uyanık ol. Ona karşı bir aynayı parlatırmışçasına davran, Göreceksin ki onun lekesi uzun süre kalmaz.
12 Onu yanına alma, Çünkü seni itip defeder, yerini alır. Onu sağına oturtma, Çünkü onun gözü senin yetki ve konumundadır. Sonunda sözlerimin gerçek olduğunu anlayacak, Canını yaktığını hissedeceksin.
13 Yılan oynatan hokkabazı yılan sokarsa ona kim acır? Yabanıl hayvanlarla tehlikeyi göze alanlara kim acır?
14 Bir suçluyla arkadaşlık eden, Onun suç ortağı durumuna düşer.
15 Ayakta durduğun sürece kendini açığa vurmaz, Ama güçlüklere karşı uğraşırsan, Bundan yararlanmaya çalışacaktır.
16 Düşmanın tatlı konuşabilir, Ama seni derin bir çukura atmak için Yüreğinde entrika çevirmektedir. Düşmanının gözleri yaşlı olabilir, Ama eline bir fırsat geçerse Kan bile onun gözünü doyurmaz.
Özd 26,24-26 Yer 9,8
17 Bir yıkım anında onu karşında bulursun, Sözde yardım etmek niyetiyle sana çelme takacaktır.
18 O, başını sallayıp alkış tutacak, Gizli gizli konuşacak ve yüzündeki anlam değişecektir.

13

Dengi Dengine Davran
1 Her kim zifte dokunursa kirlenir, Her kim kibirli kişiyle arkadaşlık ederse sonunda ona benzer.
2 Senin için çok ağır olan bir yükü taşımaya çalışma, Senden daha güçlü ve varlıklı biriyle arkadaşlık etme. Kilden yapılmış çömlek niçin demir kazanın yanında dursun? Çarpıştıkları zaman çömlek kırılacaktır.
3 Varlıklı kişi insanın hakkını yer ve çalım satar, Yoksulun hakkı yenmiştir, ama özür diler.
Özd 18,23
4 İşine yararsan seni sömürecek, Ona ayak uyduramazsan seni bırakacaktır.
5 Varlıklı mısın? Seninle yaşayacaktır, Hiç eziklik duymadan seni parasız bırakacaktır.
6 Sana gereksinmesi mi var? Gözünü boyayacaktır, Sana gülümseyecek, seni umutlandıracaktır. Tatlı sözcüklerle konuşacak, "Acaba ne istersin?" diyecektir.
7 Görkemli şölenlerle seni utandıracak, Seni tümüyle parasız bırakacak, Sonunda seni gülünç duruma düşürecektir. Ardından karşılaştığınız zaman seni küçümseyecek, Seninle alay edercesine başını sallayacaktır.
Özd 23,1-3
8 Uyanık ol, gözünü boyamasınlar, Böylece aptallığın sonucu seni utandırmasınlar.
9 Önemli biri seni çağırırsa isteksiz davran, O zaman çağrısını üsteleyecektir.
10 Kendini ileri sürme, çünkü seni geriye itebilir, Ama kendini uzak tutma, çünkü sana önem vermez.
11 Ona davranışlarında eşitlik taslama, Düzgün konuşabilme yeteneğine güvenme. Tüm konuşmaların amacı seni sınamaktır, Sözde içtenlikle davranırken gerçekte seni tartacaktır.
12 Açık konuşan kişi acımasızdır, Vuruşlarla zincirleri senden esirgemeyecektir.
13 Uyanık ol, işini özenle yap, Çünkü kendi düşüşünle yürümektesin.
14 (Bunları uykuda duyunca uyan! Yaşamın boyunca Tanrı'yı sev ve kurtuluşun için O'na yakar.)
15 Her canlı kendi türünü, Her insan komşusunu sever.
16 Her yaratık kendi türünü ister, İnsan kendi özel biçimine bağlıdır.
17 Kurtla kuzu hiç anlaşabilir mi? Suçlular ve inanlılar için de durum böyledir.
18 Sırtlanla köpek arasında nasıl barış olabilir? Varlıklı adamla yoksul arasında nasıl barış olabilir?
19 Yabaneşeği çölde aslanın avı olur, Aynı biçimde yoksullar varlıklı kişilerin avıdır.
20 Kibirli adam için alçakgönüllülük tiksindiricidir, Aynı biçimde varlıklı kişiler yoksullardan iğrenir.
21 Varlıklı adam düşecek gibi olursa dostları onu destekler, Yoksul kişi düşerse arkadaşları onu itip savar.
Özd 19,4.7
22 Varlıklı adamın ayağı kayarsa Onu tutmak için çok sayıda el uzanır, Eğer saçmalarsa kutlanır. Yoksulun ayağı kayarsa suçlu durumuna düşer, Sözleri akla uygun olabilir, ama onun için yer açılmaz.
Özd 14,20
23 Varlıklı adam konuşunca herkes susar, Ardından söyledikleri aşırı derecede övülür. Yoksul konuşursa herkes, "O da kim?" diye sorar, Duraksaması durumunda onu itip yıkar.
24 Günah olmayan yerde varlık iyidir, İnançsızlar yoksulluğun kötü bir şey olduğunu söyler.
25 İyi de olsa, kötü de olsa, Bir insanın yüzündeki anlam yüreğinden gelir.
Özd 15,13
26 Temiz bir yüreğin belirtisi, sevinçli bir anlamdır, Atasözleri bulmak usanç veren bir uğraştır.

14

Gerçek Mutluluk
1 Diliyle günah işlemeyen insan mutludur, Suçsuz olan, duygu ezikliğine kapılmayan kişi mutludur.
Sir 19,16 Sir 25,8
2 Ruhu kendisini yaralamayan insan mutludur, Umudunu asla yitirmeyen mutludur.
Cimrilik ve Açgözlülük
Vai 5,10 Vai 6,2
3 Varlık cimri için uygun değildir, Açgözlü için varlık neye yarar?
4 Giderinden kısarak para biriktiren kişi Bu parayı başkaları için saklamaktadır, Başkaları onun varlığı ile görkemli yaşam sürecektir.
Luk 12,16-21 Eyü 27,16-17 Özd 13,22
5 Kendi için eli sıkı olan bir insanın kime yararı olur? Kendi varlığını kullanabilme yeteneğinden yoksundur.
6 Hiç kimse, kendisi için eli sıkı olan bir insan kadar cimri olamaz; Bu da işlediği günahın bedelidir.
Özd 11,17
7 Bu adam iyilik yapsa bile bilinçsizce yapar, Sonunda kötülüğünü kendi açığa vurur.
8 İsteksizce veren, yüzünü öbür yana çeviren, Başkalarının yaşamıyla ilgilenmeyen kişi kötüdür.
9 Açgözlü insanın gözü doymaz, Tutku sonucu insan ruhu canlılığını yitirir.
Bil 6,23
10 Cimri ekmeği isteksizce verir, Onun sofrasında açlık vardır.
11 Oğlum, elinden geldiği ölçüde kendine iyi bak, Tanrı'ya değerli armağanlar sun.
12 Ölümün gecikmeyeceğini Ve Şeol antlaşmasının sana açıklanmadığını anımsa.
Say 16,33
13 Ölmeden önce dostuna iyi davran, Gücün yettiği kadar ona karşı eli açık ol.
14 Bugün güzel şeylerden yararlanmaya bak, Yasaya uygun olarak istediklerinden kendi payına düşeni al.
Vai 2,24
15 Varlığını başkasına bırakmayacak mısın? Yazgı emeğinin ürününü bölmeyecek mi?
16 Böyle bir ortamda verici ve alıcı ol, erince kavuş, Çünkü Şeol'de yaşam eğlenceli değildir.
Vai 9,10
17 Tıpkı bir giysi gibi tüm yaratıklar yaşlanır, Çağlar boyu var olan yasa şöyle der: "Ölüm zorunludur".
18 Tüm canlı yaratıkların oluşturduğu kuşaklar, Çalıyla kaplı bir ağaçtaki yapraklar gibidir. Kimi yapraklar dökülürken yeni yapraklar oluşur, Özdeş biçimde, bir kuşak ölürken yenisi doğar.
Vai 1,4
19 Her başarı azar azar yadsınır ve yok olur, O başarının yaratıcısı da yok olur.
Vai 9,6 Va 14,13
Bilgenin Mutluluğu
20 Bilgelik konusunda düşünceye dalan, Belleğe uygun biçimde usa vuran kişi mutludur.
Özd 8,32-35
21 Bilgeliği yüreğinde inceleyen, Onun gizlerini algılayıp düşünen kişi mutludur.
22 O, bir avcı gibi bilgeliği izler, Onu bekleyip yolunu gözler.
23 Bilgeliği camlarından gözetler, Kapılarından onu dinler.
24 Bilgeliğin evine yakın oturur, Duvarına kancayı takar.
25 Onun yanında çadır kurar, Kusursuz bir kiralık odaya konuk olur.
26 Çocuklarını onun gölgesinde oturtur, Dallarının altında konaklar.
27 Bilgelik onu sıcaktan korur, Bilgeliğin görkemi onun yuvası olur.

15

1 Her kim Tanrı'dan korkuyorsa öyle davranır, Her kim yasaya sarılıyorsa bilgeliğe erişir.
2 Bilgelik tıpkı bir anne gibi onu karşılar, Bakire bir gelin gibi onu kabul eder
Bil 8,2
3 Bilgelik ona anlayış ekmeğinden yedirir, Bilgelik suyundan içirir.
Özd 9,5 Sir 24,18-21 Yuh 4,1+
4 Ona dayanan kişi düşmez, Ona güvenen kişiyi kimse utandıramaz.
5 Bilgelik onu komşularından üstün kılar, Toplantıda konuşmasını sağlar.
Bil 8,10-15
6 Bilgelikle kişi mutluluğa kavuşur, sevinç tacını giyer, Sonsuza dek sürecek bir adın mirasçısı olur.
7 Akılsız insanlar bilgeliği elde edemez, Günah işleyenler onu göremez.
8 Bilgelik kibirden uzak durur, Yalancılar onu anımsayamaz.
Özd 8,13
9 Günah işleyen kişinin ağzında övgü yakışıksızdır, Çünkü övgüyü ortaya koyan Tanrı değildir.
10 Ama övgü salt bilgelikte varolması gereken bir deyiştir, O koşulla Tanrı övgüyü özendirir.
İnsan Özgürdür
11 "Günah işlememden Tanrı sorumludur" deme, Çünkü O, hiç bir zaman tiksindiği şeyin nedeni olamaz.
Yar 3,12 Yak 1,13-15
12 "Beni O kötü yola gönderdi" deme, Çünkü Tanrı günah işleyeni ne yapsın?
Yar 3,13
13 Tanrı çirkin şeylerden tiksinir, O'ndan korkanlar çirkin şeyleri sevmez.
14 Tanrı başlangıçta insanı yarattı, Ardından karar vermesi için insanı özgür kıldı.
15 İstersen buyruklara uyarsın, İnanlılardan olmaya gücün yeter.
16 Tanrı ateşi ve suyu senin önüne koymuştur, Yeğ tuttuğuna elini uzatabilirsin.
Yas 11,26-28
17 Yaşam ve ölüm insanın önündedir, İnsan hangisini yeğlerse o kendisine verilecektir.
Yas 30,15-20 Yer 21,8
18 Çünkü Tanrı'nın bilgeliği engindir, Tanrı'nın gücü her şeye yeter ve O, her şeyi görür.
Mez 33,13-18
19 Tanrı kendisinden korkanlardan gözünü ayırmaz, İnsanın her davranışını izler.
Mez 34,15
20 Tanrı hiç kimseye inançsız olmayı buyurmadı, O, hiç kimseye günah işlemesi için izin vermedi.

16

Tanrı Günahlıları Cezalandıracak
1 Çok sayıda değersiz çocuk özlemi duyma, İnançsız erkek çocukları seni sevindirmesin.
Özd 17,21 Özd 19,13
2 Çok sayıda çocuğun da olsa, onlarda Tanrı korkusu yoksa, Bu çocuklar sana zevk vermesin.
3 Uzun zaman yaşayacaklarına güvenme, Onların geleceğine gereğinden çok inanma. Bin çocuğun olmaktansa bir çocuğun olmasını yeğ tut, İnançsız çocukların olmaktansa, çocuksuz ölmek daha iyidir.
Bil 4,1
4 Akıllı bir adam bir kenti bayındır duruma getirebilir, Ama yasa tanımayan kişilerin soyu yok edilecektir.
Bil 3,19
5 Bu gibi olayları gözlerimle gördüm, Daha da etkileyici sözleri kulaklarımla duydum.
6 Suçluların toplumunda ateş tutuşturulacaktır! Boyun eğmeyen bir ülke öfke ile dolmuştu.
Say 11,1 Say 16,1-30
7 Tanrı, güçlerine güvenip başkaldıran, Eskiden var olan yüksek kişileri bağışlamadı. Kibirlerinden ötürü onlardan tiksiniyordu.
Yar 6,1-7
8 Lut'un birlikte yaşadığı insanları bağışlamadı, Kibirlerinden ötürü onlardan tiksiniyordu.
Yar 19,1-29
9 O, yok olmak yazgısından kaçamayan bu ulusa karşı acımasızdı, Bu ulus, günahlarıyla birlikte dünyadan silindi.
10 O, bir araya gelip dik başlılıkla davranan Ve ilerleyen altı yüz bin kişiye karşı acımasızca davrandı.
Çık 12,37 Sir 46,8
11 Dik başlı bir tek insan kalsaydı, O cezasını çekecekti. Çünkü bağışlama ve öfke Tanrı'nındır, O, güçlüdür, bağışlayabilir ve öfkelenebilir.
Sir 5,6 Çık 34,6-7
12 O'nun bağışlaması sonsuzdur, Ama gerektiğinde hoşgörüden yoksundur, Kişiyi tutumuna göre yargılar.
13 Suçlu olan, kötü yoldan elde ettiği kazançla kaçamayacaktır, İnanlı kişinin sabrı ödüllendirilecektir.
14 Tanrı merhametle yapılan her işi bağışlar, Ancak her insana yaptığı işe göre davranılacaktır.
15 (Onu tanımasın diye Tanrı firavunun yüreğini katılaştırdı, Öyle ki Tanrı'nın işleri gökler altında bilinsin.
16 O'nun merhameti bütün yaratılışa açıklandı, Işığı ve karanlığı birbirinden ayırdı.)
17 "Tanrı'dan saklanırım, Yukarda beni kim anımsayacak, O kalabalıkta beni kim ayrımsayacak, Engin evrende ben neyim ki?" deme.
Mez 139,7-12 Yer 23,24 Amo 9,2-3
18 Çevrene bak, gökyüzü ve onun üstündeki gökler, Deniz ve yeryüzü, O, onları ziyaret ettiği zaman titrerler.
19 Dağlar ve yeryüzünün temeli, O, onlara baktığı zaman ürküp titrerler.
Mez 18,7 Eyü 37,1-7
20 Ama bunları kim düşünür? O'nun nasıl davrandığını kim anlamaya çalışır?
21 Fırtınayla esen rüzgâr görülmez, O'nun yaptıklarının çoğu ayrımsanmaz.
22 Adaletin yerini bulduğunu kim bildirecektir? Bunu kim bekleyecektir? Antlaşma çok uzaklarda kaldı.
23 Akılsız, kendini aldatmayı seven Ve yanlış yola giren atak kişi böyle düşünür.
Evrende İnsan
24 Beni dinle, oğlum, bilimi öğren, Bütün belleğinle söyleyeceklerimi anlamaya çalış.
Özd 1,23
25 Bilimin inceliklerini açıklayacağım, Bilimi anlam açıklığı ile duyuracağım.
26 Tanrı başlangıçta dünyayı yaratınca, Yaratıklarının arasında yazgıyı bölüştürdü.
Yar 1
27 Yapıtlarını sonsuza dek saptadı, Başlangıçtan uzak geleceğe dek. Tanrı'nın yapıtları acıkmaz ve yorulmaz, Görevlerini asla bırakmaz.
Sir 42,20-25
28 Hiçbiri komşusunu itip kakmamıştır, Hepsi Tanrı'nın sözünü dinler.
29 Ardından Tanrı yeryüzüne baktı, Yararlı şeyler yeryüzünü kapladı.
30 Yeryüzünü her türlü hayvanla doldurdu, Onlar sonunda toprak olacaktır.
Yar 1,24-25 Yar 3,19 Mez 104,29

17

1 Tanrı insanı topraktan yarattı, Ardından oraya dönmesi için onu toprağa verdi.
Yar 2,7 Vai 3,20 Vai 12,7
2 O, insanın yaşamı için belirli bir zaman saptadı, İnsanı dünyadaki tüm varlıkların üzerine egemen kıldı.
Yar 6,3 Yar 1,28+ Bil 9,2-3
3 O, insanı kendi gibi güçlü kıldı, Onu kendi biçiminde yarattı.
Yar 1,27
4 O, bütün yaratıklara insan korkusu verdi, İnsanı hayvanlarla kuşların efendisi yaptı.
Yar 9,2
5 (Tanrı onlara beş duyu verdi, Altıncı duyu olarak onlara anlayış, Yedinci duyu olarak soruşturma, Başkalarının düşüncelerini açıklama yetisi verdi.)
6 O, insanlara bir ağızla bir dil, gözler ve kulaklar verdi, Düşünmeleri için onlara bir de yürek verdi.
7 O, insanlara bilgi ve algılama yetisi verdi, Onlara iyiliği ve kötülüğü açıkladı.
Yar 2,17
8 O, görkemli yapıtlarını göstermek için, İnsanların yüreğine kendi ışığını koydu.
Bil 13,1 Rom 1,19-20
9 (Tanrı'nın görkemli işleriyle övünmeleri için onlara izin verdi.)
10 İnsanlar, Tanrı'nın görkemli yapıtlarından söz ederken, O'nun kutsal adını öveceklerdir.
11 O, insanlara bilgiyi sundu, Yaşam yasasını onlara armağan etti.
12 O, sonsuza dek insanlarla bir antlaşma yaptı, Yargılarını onlara açıkladı.
Yas 30,15-20
13 İnsanlar onun görkemli ululuğunu gözleriyle gördüler Ve görkemli sesini kulaklarıyla duydular.
Çık 34,10d Yas 4,11-12
14 O, insanlara dedi ki: "Kötülük yapmaktan sakının", Her insana komşusuyla ilgili bir buyruk verdi.
Kutsal Yargıç
15 İnsanların davranışlarını O her zaman görür, Bu davranışlar O'ndan gizlenemez.
16 (Yolları gençliklerinden beri kötülüğe yöneliktir, Kendi taştan yüreklerini etten yüreğe çeviremezler. Dünyanın tüm uluslarını ayırmıştır.)
17 Her ulusun başına bir yönetici atamıştır, Ama İsrail'in yazgısı Tanrı'yladır.
Yas 7,6+
18 (İlk doğanlarını terbiye eder, Onlara sevgisinin ışığını miras olarak verir, Onları savsaklamaz.)
19 İnsanların tüm etkinlikleri O'nun için gün ışığındadır, O'nun gözleri insanların davranışlarını sürekli izler.
20 İnsanların yaptığı kötülükler O'nun için gizli değildir, Bütün günahları Tanrı'nın katındadır.
21 (Ne var ki, lütufkâr ve onların yaratılışını bilen Tanrı İnsanları terk etmedi, bırakmadı, Onları esirgedi.)
22 Bir kişinin sadaka vermesi O'nun için bir mühür yüzüğü kadar önemlidir, O, eli açık kişiyi gözünün bebeği gibi sever.
23 O, bir gün ortaya çıkıp o kişileri ödüllendirecektir, Hak kazandıkları ödül kendilerine verilecektir.
24 O, tövbe edenlerin geri dönmesine olanak tanır, Umudunu yitirenleri yüreklendirir.
Tövbeyle İlgili Öğütler
25 Tanrı'ya dön ve günah işlemekten vazgeç, O'nun katında yalvar ve suçunu hafiflet.
26 Yüce Tanrı'ya dön ve kötülük yapmayı bırak, Bütün uygunsuz davranışlardan tiksin.
Mez 34,14
27 Yaşayanlar yüce Tanrı'yı onurlandırmazsa, Şeol'de O'nu kim övecek?
Mez 6,5 Mez 115,17
28 Yaşayanlar ve sağlıklı olanlar Tanrı'yı övebilir, İster ölüler ister varolmayanlar için O'nu övmek olanaksızdır.
29 Tanrı'nın bağışlaması ne denli engindir, O'na dönen bütün insanları bağışlar!
Mez 111,4
30 İnsan her şeyi elinde bulunduramaz, Çünkü insanoğlu ölümsüz değildir.
31 Güneş kadar ışıklı ne var? Ama güneş tutulabilir. İnsanoğlu, doğal özelliğine uygun olarak, Tümüyle kötülüğü simgeler.
Yar 6,5 Yar 8,21 Eyü 15,14-16
32 O, yüksek gökyüzünün ordularını denetir, Bu süre içinde tüm insanlar toz ve külden oluşur.
Yar 18,27 Sir 10,9

18

Tanrı’nın Yüceliği
1 O sonsuza dek yaşar, Evreni yaratmıştır.
2 Adil olan salt Tanrı'dır. (O'na benzer kimse yok.
3 Parmağıyla dünyaya yön verir, Her şey O'nun isteğine boyun eğer. Çünkü her şeyin kralıdır O, Gücüyle kutsal olanı kirli olandan ayırır.)
4 Yapıtlarını açığa vurma yeteneğini hiç kimseye vermemiştir, O'nun görkemli etkinliklerini kim algılayabilir?
5 O'nun görkemli gücünün değerini kim bilebilir? Bundan öte O'nun bağışlamalarını kim açıklayabilir?
6 Tanrı'nın olağanüstü yapıtlarını algılamak olanaksızdır, Onlara hiç bir şey eklenemez, onlardan hiç bir şey eksiltilemez.
Sir 42,21
7 Kişi bir işi bitirdiği zaman işin daha başındadır, Durunca şaşkınlık içindedir.
Mez 139,17d
8 İnsan nedir, hangi amaca yarayan bir iş yapmaktadır? İnsanda var olan iyilik ve kötülük nedir?
Mez 8,4
9 İnsan yaşamının günlerini ele alalım, Yüz yıl uzun bir süredir.
Mez 90,10 Sir 17,2
10 Bu bir kaç yılı sonsuzlukla kıyaslarsak, Denizde bir damla su veya bir kum tanesi gibidir.
11 Bu nedenle Tanrı onlara katlanır, Onları bağışlar.
12 O, insanların acınacak kadar Kötü durumda olduklarını görür ve bilir, Bu nedenle bağışlaması engindir.
13 İnsanın sevecenliği komşusunu etkiler, Ama Tanrı'nın sevecenliği tüm yaratıkları kapsar. O, tıpkı bir çobanın sürüsünü gütmesi gibi, İnsanları paylar, yola getirir ve eğitir.
14 O, yola gelenlere ve O'nun yargılarını olağanüstü çalışmayla arayanlara karşı sevecendir.
Yoksullara Yardım
15 Oğlum, yararlı bir yardımı başkasını kötüleyerek hafifletme, Ya da bir armağan verirken gücendirici sözler söyleme.
16 Sıcakta çiğ insanın içini açmaz mı? Güzel bir söz, bir armağandan daha değerlidir.
17 Kuşkusuz, bir söz güzel bir armağandan üstündür, Ama eli açık kişi ikisini de vermeye isteklidir.
18 Akılsız kişinin verdiği her şey aşağılayıcı olacaktır, Kişinin istemeyerek verdiği armağan göze çirkin görünecektir.
Kendini Sınamak
19 Konuşmadan önce öğren, Hasta olmadan önce kendine iyi bak.
20 Hüküm günü gelmeden nefsinle hesaplaş, O zaman ziyaret gününde temize çıkarsın.
21 Hastalanmadan önce alçakgönüllü ol, Günah işlersen pişman ol.
22 Zamanında içtiğin anda vefa etmekten seni hiç bir şey alıkoymasın, İşleri yoluna koymak için ölüm saatini bekleme.
Yas 23,21-23 Vai 5,4
23 Ant içmeden önce kendini hazırla, Tanrı'ya meydan okuyan bir insan gibi davranma.
Özd 20,25 Vai 5,2-7
24 Son günlerin öfkesini anımsa, Öç alırken Tanrı yüzünü öbür tarafa çevirir.
25 Bolluk olunca kıtlık günlerini anımsa, Varlıklıyken yoksulluğu ve yokluğu anımsa.
26 Günün doğuşundan batışına dek zaman akıp gidiyor, Tanrı'nın katında her şey çabucak gelip geçiyor.
27 Bilge adam her zaman uyanık olur, Günah işlendiği günlerde suç işlememeye dikkat eder.
28 Akıllı insanlar bilgeliği anlar, Bilgeliği bulanlara saygı gösterir.
29 Atasözlerini anlayanlar bilge olmuşlardır, Uygun özdeyişler söylemişlerdir.
Kendini Denetlemek
30 Cinsel isteklerinize uymayın, Tutkularınızı sınırlayın.
31 İsteklerinize uyup gönül doygunluğuna ererseniz, Düşmanlarınızın karşısında gülünecek duruma düşersiniz.
32 Kendinizi lüks yaşama alıştırmayın, Bu gibi topluluklardan uzak durun.
33 Cebi bomboşken Kredi ile şölenler veren dilenci durumuna düşmeyin.
Özd 23,20-21

19

1 Böyle davranırsan hiç bir zaman varlıklı olamazsın, Az miktarla yetinmeyen kişi yavaş yavaş batar.
2 Şarap ve kadın aklı başında erkekleri baştan çıkarır, Fahişelerin müşterisi utanç duygusunu yitirir.
Özd 31,3.5 Hoş 4,11
3 O, tırtılların ve kurtların mirası olacaktır, Utanmaz adam yaşamını yitirecektir.
Özd 5,5 Özd 7,26d Özd 9,18
Boş Sözler Konuşmamak
4 Çabuk inanmak akılsızlığı gösterir, Günah işleyen insan kendine kötülük eder.
5 Kötülükten zevk duymak insanı mahkûm eder,
6 Dedikodudan tiksinen insan kötülükten kaçınır.
7 Sana söyleneni asla başkasına tekrar etmezsen Başına bir kötülük gelmez.
8 Dosta da düşmana da bundan söz etme, Bunu açıklama, açıklamamak günah sayılsa bile.
Özd 25,9-10
9 Seni duyarlar, sonra da sana güvensizlik duyarlar, Zamanla senden nefret ederler.
10 Bir şey mi duydun? Sen ölünceye dek o sende kalsın. Cesaret! Sana söyleneni saklamakla çatlamazsın!
11 Akılsız bir adama söylenenler ona doğum sancısı verir, Tıpkı doğum ağrıları çeken bir kadına benzer.
12 Akılsız bir adama verilen olaylarla ilgili bilgiler Kalça kemiğinin etine saplanmış bir ok gibidir.
Her Duyduğuna İnanma
13 Dostuna soru sor, belki hiç bir şey yapmadı, Bir şey yaptıysa, onu tekrarlamayacaktır.
14 Komşuna soru sor, belki hiç bir şey söylemedi, Bir şey söylediyse, onu tekrarlamayacaktır.
15 Dostuna soru sor, çünkü kara çalmayla sık sık karşılaşılır, Her duyduğuna inanma.
Vai 7,21
16 İnsan bazen yanılır, ama o sözleri demek istemez, Hangimiz sözleriyle hiç günah işlemedi?
17 Komşuna gözdağı vermeden önce ona soru sor, Yüce Tanrı'nın yasasına uygun koşul tanı. (Öfkelenme.
Lev 19,17
18 Tanrı korkusu kabul etmenin başlangıcıdır, Bilgelik sevgiyi kapsar.
19 Tanrı buyruklarının bilgisi yaşam veren terbiyedir, O'nu hoşnut eden şeyleri yapanlar Ölümsüzlük meyvesinden zevk alırlar.)
Gerçek ve Düzmece Bilgelik
20 Bilgeliğin tüm anlamı Tanrı korkusudur, Bilgelik, yasaya uymakla yerine getirilir.
21 (Bir köle efendisine, "İstediğini yapmayacağım" derse, Sonradan pişman olup yapsa bile efendisinin kızgınlığını gideremez.)
22 Ancak kötülükte çokbilmiş olmak bilgelik değildir, Suçluların öğüdünde akıllı yargı yoktur.
23 Tiksindirici bir beceriklilik vardır, Bilgeliği olmayan kişi akılsızdır.
24 Çok zeki olup yasaya karşı gelmektense, Aklı kıt ama yüreği korkuyla dolu olmak yeğdir.
25 Haksızlığa neden olan becerikli bir zeka vardır, Davayı kazanmak için yardımlardan faydalanan kişi vardır.
26 Acıdan iki büklüm olmuş kişi vardır, Ama gerçekte bu bir aldatmacadır.
27 Yüzünü gizleyip yalandan sağır olur, Sen hazırlıksızken bu durumdan yararlanır.
28 Bu adam günah işlemeyeceğini düşünebilir, Ama eline fırsat geçince kötülük yapacaktır.
29 Bir insanın görünüşü onu sana tanıtır, Düşünen insan yüzündeki anlamla belli olur.
30 Bir insanın giysisi, sana yaptığı işi bildirir, Bir insanın yürüyüşü, onun ne olduğunu sana bildirir.

20

Susmak ve Konuşmak
1 O Uygunsuz zamanda paylamak vardır, Susan adam vardır ve o açıkgözdür.
2 Ama paylamak öfkelenmekten çok daha iyidir!
3 Suçunu kabul eden kişi cezayı savuşturur.
4 Davayı kazanmak için zor kullanan, Bir kızın bakireliğini bozmak isteyen harem ağasına benzer.
Sir 30,20
5 Susan kişi bilge kabul edilir, Başkası da çok konuştuğu için herkesin nefretini kazanır.
Özd 17,28
6 Ne yanıt vereceğini bilmediğinden susan kişi vardır, Başkası ise, ne zaman konuşulması gerektiğini bildiğinden sessizdir.
7 Bilge insan uygun zamana dek sessizdir, Ama akılsız ve geveze bu konuda yanlış hüküm verir.
8 Çok konuşan insanı kimse sevmez, Kendi kendini atamış hakimden herkes tiksinir.
9 Yıkım bir insanı kurtarabilir, Şanslı kişi her şeyi yitirebilir.
10 Hiç bir yarar sağlamayan armağan vardır, İnsana iki katını veren armağan vardır.
11 İnsanı utandıran onurlar vardır, Aşağı tabakadan olup başını dik tutan kişiler vardır.
Luk 1,52
12 Az para ile çok şey satın alan adam vardır, Ama o, bunun bedelini yedi misli öder.
13 Bilge kişi sözleriyle herkesin sevgisini kazanır, Ama akılsız insanlar boşuna yardım dağıtır.
14 Akılsız bir adamın armağanı sana hiç bir yarar sağlamaz, Onun gözleri, bunun karşılığında yedi mislini almak için bakar.
15 Akılsız adam az verir ve çok söver, Şehir tellalı gibi ağzını açar, Bugün faizle verip ertesi gün parasını ister, Tiksindirici bir adamdır.
16 Akılsız adam şöyle der: "Dostum yok, Yaptığım iyi işlerin karşılığında Kimse bana karşı gönül borcu duymuyor,
17 Ekmeğimi yiyenler arkamdan kötü konuşuyor." Sık sık ona gülerler, hem de herkes ona güler!
Yakışıksız Sözler
18 Ayak kayması dil sürçmesine yeğdir, Böylece kötüler ansızın yıkımla karşılaşır.
19 Kaba bir adam, bilgisizin sonsuza dek yinelediği Anlamsız bir öyküye benzer.
20 Akılsız adamın söylediği özdeyişi kimse kabul etmez, Çünkü özdeyişi uygun bir zamanda söylemez.
Özd 26,7.9
21 Yoksul olduğundan günah işlemeyen bir adamı ele alalım, Vicdan azabı huzurunu kaçırmaz.
22 Sahte utanç duygusuyla kendini yok eden kişiyi ele alalım, Akılsız bir adamın düşüncesi uğruna kendini yok eden kişiyi.
Sir 4,21
23 Sahte utanç duygusuyla Bir dosta söz veren kişiyi ele alalım, O, durup dururken bir düşman edinir.
Yalan
24 Yalan söylemek, kişiye çirkin bir leke sürer, Yalan, bilgisiz kişinin dilinden düşmez.
Özd 13,5
25 Hırsız müzmin yalancıya yeğdir, Ama ikisinin de sonu yıkımdır.
26 Yalan söylemek çok kötü bir alışkanlıktır, Yalancı, sonsuza dek gözden düşer.
Özd 12,22
Bilgece Sözler
27 Bilge kişi sözleriyle ilerler, Açıkgözse prensleri sevindirir.
28 Toprağı işleyen kişi bol ürün elde eder, Prensleri sevindiren kişinin suçları bağışlanır.
Özd 14,35
29 Rüşvet ve armağanlar bilgelerin gözünü karartır, Hayvanın ağzına geçirilen ağızlık gibi paylamaları bastırır.
Özd 17,8 Özd 18,16 Özd 21,14
30 Gizlenmiş bilgelik ve keşfedilmemiş hazine, Bunların her ikisi ne işe yarar?
Sir 41,14-15 Mat 5,14-16
31 Akılsızlığını gizleyen kişi, Bilgeliğini gizleyen kişiye yeğdir.

21

Günaha Karşı Uyarı
1 Oğlum, günah işledin mi? Bir daha yapma, Geçmiş suçların için bağışlanmayı dile.
2 Yılandan kaçar gibi günahtan kaç, Ona yaklaşırsan seni ısırır. Onun dişleri aslanın dişleri gibidir, İnsanların yaşamına son verir.
3 Yasaya karşı gelmek iki tarafı keskin kılıç gibidir, Onun açtığı yaralar iyileşmez.
Özd 5,4
4 Paniğe kapılmak ve şiddet, sarayları harabeye çevirir, Aynı şekilde kibirlilerin evleri yıkılır.
5 Yoksulun yalvarışını Tanrı'nın kulağı derhal duyar, Onun yargısı çabuk belirir.
6 Paylanınca gücenen, günah işleyen kişinin izindedir, Tanrı'dan korkan, yürekten tövbe eder.
Özd 12,1
7 Fazla düşünmeden süratli konuşan kişi Her yerde tanınır, Ama dili sürçerse, düşünen kişi bunu farkeder.
8 Başkasının parasıyla evini yapmak, Tabutun için taş toplamaya benzer.
9 Yasadışı kişilerin toplantısı bir yığın halat gibidir, Bunların sonu büyük alevli bir ateştir.
Sir 16,6
10 Günah işleyenin yolu asfaltla döşenmiş, pürüzsüz bir yoldur, Ancak bunun sonu Şeol çukuruna varır.
Mat 7,13
Bilge ve Akılsız
11 Yasaya uyanlar içgüdülerine egemen olur, Bilgelikte Tanrı korkusu kusursuz olur.
Yar 4,7
12 Zekası kıt olan insana hiç bir şey öğretilemez, Ama zeka insanın içindeki acıyı arttırabilir.
13 Bilge kişinin bilgisi sel gibi artar, Onun öğüdü yaşayan bir pınar gibidir.
Özd 13,14 Özd 18,4
14 Akılsız bir adam yüreği kırık bir kavanoza benzer, İçine herhangi bir bilgiyi alamaz.
15 Kültürlü insan bilgece bir atasözü duyarsa, Bu atasözünü över ve bir diğeriyle onu tamamlar. Akılsız bir adam bu atasözünü duyarsa, gülüp geçer, Onu gözardı eder.
16 Akılsız bir adamın sözleri yolculukta taşınan yüke benzer, Ama zeki bir insanı dinlemek sevinç verir.
17 Toplum açıkgöz insanın söyleyeceklerini sabırsızlıkla bekler, Söyledikleri dikkatle incelenir.
18 Akılsız adamın bilgeliği bir evin yıkıntısı gibidir, Kalın kafalı kişinin bilgisi anlamsız sözlerden oluşur.
19 Akılsız kişi için eğitim ayağına vurulan zincir gibi, Sağ eline takılan kelepçe gibidir.
20 Akılsız adam yüksek sesle güler, Ama zeki olan sessizce gülümser.
21 Eğitim açıkgöz insana altından bir süs gibi, Sağ koluna takılmış bilezik gibidir.
22 Akılsız adamın ayağı bir eve doğrudan doğruya girer, Ama deneyimli kişi, tutumunda saygılıdır.
23 Akılsız adam kapı aralığından içerisini gözetler, Soylu kişi dışarıda bekler.
24 Kapıları dinlemek, insanın kötü yetiştiğini belli eder, Algılayan kişi böyle davranmaktan utanır.
25 Dedikodu yapanlar başkalarının sözlerini yineler, Bilgelerin sözleri dikkatle irdelenir.
26 Akılsız insanların sözleri kalplerini dillere düşürür, Bilgelerin sözleri yüreklerini açığa vurur.
27 İnançsız olan, düşmanına lanet ettiği zaman, Aslında kendisine lanet etmektedir.
28 Dedikodu yapan kimse kendi adını lekeler, Komşuları ondan tiksinir.

22

Aylak Kişi
1 Aylak kişi kirle kaplanmış bir taşa benzer, Utancını herkes ıslıkla karşılar.
2 Aylak kişi bir parça gübre gibidir, Onu alan derhal elinden atar.
3 İyi yetişmemiş bir erkek çocuğun babası olmak bir utançtır, Bir kız çocuğun doğuşu kayıptır.
4 Aklı başında bir kız, kocası için bir hazinedir, Ama utanmayan kız, babası için üzüntü kaynağıdır.
5 Küstah kız annesiyle babasını utandırır, Her ikisi de onu reddeder.
6 Zamansız bir paylama cenazede çalınan müziğe benzer, Ama dövmek ve cezalandırmak Her zaman için sağgörülü bir davranıştır.
7 (İyi eğitilen çocuklar Anne babalarının olumsuz yönlerini gizlerler,
8 İyi eğitilmeyen, kibirli ve inatçı çocuklarsa Anne babaları için lekedir.)
Bilgelik ve Akılsızlık
9 Akılsız adama bir şey öğretmeye çalışıyorsan, Kırılmış bir kabın parçalarını tutkalla yapıştırıyor, Uyku ile sersemlemiş bir adamı uyandırıyorsun.
10 Akılsız adama bir şeyler anlatmaya çalışıyorsan, O, uyuklayan birine benzer. Sen her şeyi anlattıktan sonra o sana: "Hangi konuyu açıklıyordun?" diye sorar.
11 Cansız adam için gözyaşı dök, Çünkü o aklın nurunu gerilerde bırakmıştır. Akılsız adam için gözyaşı dök, Çünkü o zekâsını gerilerde bırakmıştır. Ama ölüler için o denli ağlama, çünkü onlar erince varmıştır.
12 Akılsız kişi için yaşam ölümden daha acıklıdır. Ölüler için yas tutma süresi yedi gündür, Akılsızlar ve inançsızlar yaşamlarının her gününde yaslıdırlar.
13 Akılsız bir adamla boşuna çok konuşma, Kalın kafalı kişilerin yanına gitme. Ondan sakın, yoksa başına bela olacak, Onunla görüşürsen, lekelenirsin. Ondan uzak dur, o zaman erince kavuşursun, Onun akılsızlığı seni çileden çıkarmaz.
14 Kurşundan daha ağır bir şey varsa, Onun adı "akılsız" değil midir?
15 Kalın kafalı kişiye dayanmaktansa, Kuma, tuza ve bir demir parçasına dayanmak daha kolaydır.
Özd 27,3
16 Deprem, bir binaya iple bağlanmış bir direği yerinden oynatmaz, Aynı biçimde, düşündükten sonra kararlı bir yürek Tehlikeli anda kaçınmaz.
17 Akıllı düşünceye dayanan bir yürek düz bir duvarda, Kum, kireç ve çimento karışımı Dış duvar sıvasından yapılmış bir süse benzer.
18 Bir duvarın üstüne konan çakıl taşları rüzgâra dayanamaz, Aynı biçimde kendi düşüncelerinden ürken Akılsız adamın yüreği korkuya dayanamaz.
Dostluk
19 Bir göze iğne sokarsan gözyaşı akıtırsın, Bir yüreğe iğne batırırsan ondaki duyguları açığa çıkartırsın.
20 Kuşlara taş atarsan ürküp kaçarlar, Bir dosta söversen dostluğun sonu olur.
21 Bir dosta kılıç çektinse, umudunu yitirme, Geri dönebilirsin.
Sir 19,13-17
22 Dostuna karşı konuştunsa üzülme, Barışmak için bir umut vardır. Ama hakaret, küstahlık, Gizleri açığa vurmak, arkadan vurmak, Bu durumda tüm dostlar senden kaçar.
Özd 11,13 Özd 20,19 Özd 25,9
23 Komşun yoksulken onun güvenini kazan, Çünkü daha sonra varlıklı olursa Bundan sen de yararlanabilirsin. Acıklı günlerinde yanında ol, Böylece o mirasa konarsa sen de payını alırsın.
24 Kazanın buharı ve duman yangın çıktığını bildirir, Aynı biçimde hakaretler kan döküleceğini bildirir.
25 Bir dostu korumaktan utanmam, Onu görünce sıvışmam.
26 Onun yüzünden bana bir kötülük gelirse, Bunu duyan kişiler ondan sakınır.
Uyanıklık
27 Dilimin yıkımıma neden olmasını Ve düşmemi önlemek için Ağzımı kim koruma altına alacak? Dudaklarıma kim sağgörü mührünü basacak?
Mez 141,3

23

1 Tanrım, yaşamımın Babası ve Efendisi, Onların saçma isteklerine uymama engel ol, Onların yüzünden düşmeme engel ol.
2 Düşüncelerimden ötürü beni kim cezalandıracak? Yüreğime bilgeliğin disiplinini kim uygulayacak? Suçlarım bağışlanmamalı, Her günahım kaydedilmeli.
Mez 141,5
3 Çünkü suçlarım çoğalabilir, Günahlarım artabilir. Bana karşı olan kişilerin önünde düşebilirim, Düşmanım şeytanca bir zevk duyabilir.
4 Rabbim, Babam ve yaşamımın Tanrısı, Bana kibirli bakışlar verme,
5 Şehveti benden uzaklaştır,
Mez 131,1
6 Nefsime ve şehvete uymamı önle, Utanmaz isteklere kapılmama izin verme.
Ant İçmek
7 Çocuklar, size öğreteceklerimi dinleyin, Sözlerime uyanlar suçüstü yakalanmayacaktır.
8 Günah işleyen kendi dudaklarıyla tuzağa düşer, Böylece yolsuzluk yapan adamla kibirli kişi yanılır.
9 Ant içmeye ağzını alıştırma, Tanrı'nın adını anma alışkanlığı edinme.
Mat 5,34d Mat 23,20d Yak 5,12
10 Çünkü her an seyredilen bir köle Her zaman bereleneceği gibi, Her an ant içenle Tanrı'nın adını anan kişi de Günahsız olmayacaktır.
11 Her zaman ant içen kişi günah doludur, Şiddet evinden eksik olmaz. Birini gücendirirse suçludur, Ciddiye almadan ant içerse, iki misli günah işlemiş olur. Yalan söyleyerek ant içerse Kendisine suçsuz gibi davranılmayacak, Evi acılarla dolacaktır.
Kötü Konuşma
12 Ölümle yüklü bir konuşma türü vardır, Yakup'un mirasında bulunmaz. Çünkü dindar kimseler bunlardan uzak durur, Onlar kendilerini sefahate verip günah işlemezler.
13 Kaba sözcüklere, Sövüp sayma türünden sözlere ağzını alıştırma, Çünkü böyle konuşursan günah işlersin.
14 Prenslerle olduğun zaman, Annenle babanı anımsa. Çünkü kendini unutup Akılsız biri gibi davranabilirsin. O zaman hiç doğmamış olmayı diler, Doğduğun güne lanet edersin.
15 Yakışıksız sözler söyleme alışkanlığında olan kişi Yaşadığı sürece bundan vazgeçemez.
Bedensel Günahlar
16 İki çeşit insan günahları arttırır, Bir üçüncü tür öfkelendirir. Ocak gibi alevlenen bir tutku vardır, O tutkuyu yatıştırmak için tatmin etmek gerekir. Kendi etini şehvetle isteyen kişi vardır, Bu ateş onu tüketinceye dek bundan vazgeçmez.
17 Zina eden kimse için her yemek tatlıdır, Ölünceye dek bu işten bıkmaz.
18 Evlilik yatağına karşı günah işleyen kişi Kendi kendine şöyle der: "Beni kim görebilir? Karanlık çevremi sarıyor, duvarlar beni gizliyor, Beni kimse görmüyor, niçin üzüleyim? Yüce Tanrı benim günahlarımı anımsamayacaktır."
19 O, insanların bakışlarından korkar, Tanrı'nın bakışlarının Güneşten on bin defa daha parlak olduğunu anlamaz. O'nun gözleri insanın her davranışını, En gizli köşeleri görür.
Özd 15,3.11 Özd 17,3 Özd 24,12
20 Tanrı tüm yaratılanları daha yaratılmadan biliyordu, Şimdi yaratılmış olanları hala biliyor.
Özd 8,22d
21 Günahlı adam hiç beklemediği anda yakalanacak, Kent halkının önünde cezalandırılacaktır.
Zina Eden Kadın
Özd 2,16 Özd 5,2-20 Özd 6,24-35 Özd 7,5
22 Kocasını bırakıp giden Ve ona başka bir erkekten mirasçı veren kadın Aynı durumdadır.
23 İlk önce yüce Tanrı'nın yasasına karşı gelmiştir, İkincisi kocasını aldatmıştır. Üçüncüsü fahişelik edip zina yapmıştır, Başka erkekten çocuğu olmuştur.
24 Kendisi topluluğun önüne getirilecek, Çocukları için soruşturma açılacaktır.
25 Çocukları kök salmayacak, Dalları meyve vermeyecektir.
26 Herkes onun anısına lanet edecek, Onun utancı asla yok olmayacaktır.
27 O kadından daha uzun süre yaşayanlar Tanrı'dan korkmaktan daha iyi bir şey olmadığını, Tanrı'nın buyruklarına uymaktan Daha güzel bir şey olmadığını anlayacaklardır.

24

Bilgeliğin Söyledikleri
Özd 1,20-33 Özd 8,1-36 Özd 9,1-6 Eyü 28 Bar 3,9-4,4
1 Bilgelik övünür, Yandaşları arasındayken çok ünlüdür.
2 Yüce Tanrı'nın katındayken konuşur, O'nun varlığıyla kıvanç duyar.
3 "Ben yüce Tanrı'nın ağzından kopup geldim, Yeryüzünü sis gibi kapladım.
Yar 1,2
4 Otağımı yükseklerde kurmuştum, Tahtım bulutlardan yapılmış sütunlar üstündeydi.
Çık 13,21-22
5 Tek başıma gökyüzünün kemerini kuşattım, Denizlerin dibine indim.
Özd 8,27 Eyü 22,14
6 Denizin dalgalarını, tüm yeryüzünü Tüm ulusları, tüm ülkeleri yönettim.
7 Bunların arasında mutluluğu aradım, Kimin ülkesinde çadır kurabileceğimi araştırdım.
8 "O zaman her şeyi yaratan bana bilgi verdi, Beni yaratan çadırım için yer buldu. O şöyle dedi: 'Çadırını Yakup'ta kur, İsrail senin mirasçın olsun.'
Mez 132,8.13-14
9 Öncesizlikte, başlangıçta O beni yarattı, Ben sonsuzluğa dek kalacağım.
Özd 8,23
10 Kutsal tapınakta O'nun katında hizmet ettim, Böylece İsrail halkına kendimi kabul ettirdim.
11 Sevgili kentte O bana dirlik verdi, Yeruşalim'de yetkimi kullanıyorum.
12 Ayrıcalıklı bir ulusa, Tanrı'nın mülküne ve mirasına kök saldım.
13 "Bir Lübnan selvisi, Hermon Dağı'ndaki bir selvi ağacı kadar büyüdüm.
14 Eyn-Gedi'deki hurma ağacı, Eriha Kenti'ndeki gül ağacı kadar büyüdüm. Ovadaki ince zeytin ağacı, Dümdüz bir ağaç gibi büyüdüm.
15 Tarçın ağacına ve akasyaya benzer bir koku saçıyorum, Lavanta yapımında kullanılan Kusursuz sarı sakız gibi bir koku saçıyorum. Şeytantersi, damarlı akik ve mür yağı gibi, Tapınakta yakılan buhurdaki tütsü gibi Güzel bir koku saçıyorum.
Çık 30,7d.34d
16 Bir sakız ağacı gibi dallarımı uzattım, Dallarım görkemli ve zariftir.
17 Ben, zarif filizleri olan bir bağ kütüğü gibiyim, Çiçek verdiğim zaman, bunlar ün ve varlık ürünüdür.
18 (Güzel sevgi, korku, bilgi ve kutsal umut annesiyim ben, Sonsuz olduğum için bütün bunları O'nun adıyla çağrılan çocuklarıma veriyorum.)
19 "Sen ki beni istiyorsun, bana yaklaş, Meyvelerim seni doyursun.
20 Çünkü benim anılarım baldan tatlıdır, Benim mirasçım olmak bal peteğinden daha tatlıdır.
Mez 19,10
21 Beni yiyenler acıkıp daha fazlasını ister, Beni içenler susayıp daha fazlasını ister.
Yuh 4,13-14
22 Beni dinleyen asla utanmayacaktır, Davranışlarında benim buyruklarıma uyan Asla günah işlemeyecektir."
Bilgelik ve Yasa
23 Bütün bunlar Yüce Tanrı'yla yapılan antlaşmadan başka bir şey değildir. Musa'nın yasasıdır, Yakup'un toplumu için mirastır.
Çık 19,1+ Yas 33,4
24 (Rab'de güçlen, seni güçlendirmesi için O'na koş, Her Şeye Gücü Yeten Rab Tanrı'dır, O'ndan başka kurtarıcı yok!)
25 Bunun içindir ki, bilgelik Pişon gibi ağzına dek doludur, Ürün zamanı Dicle gibidir.
Yar 2,11
26 Bunun içindir ki, akıl Fırat Irmağı gibi ağzına dek doludur, Ürün zamanı Ürdün Irmağı gibidir.
Yşu 3,15
27 Bunun içindir ki, disiplin Nil Irmağı gibi akar, Bağbozumu zamanı Gihon'a benzer.
Yar 2,13
28 İlk insan onu tümüyle anlamayı asla başaramadı, Daha sonra gelen insanlar da onu tümüyle anlayamadı.
Yer 2,8
29 Çünkü onun düşünceleri denizden daha engindir, Tasarıları cehennemden daha derin.
30 Bense, tıpkı bir ırmak kanalı gibi, Bahçeye akan bir su yolu gibi.
Yşa 58,11 Yuh 4,14
31 Şöyle dedim: "Meyve bahçemi sulamayı tasarlıyorum, Çiçek tarhımı sulamayı tasarlıyorum." Gör bak, su yolum bir ırmak oluşturdu, Irmağım bir deniz oluşturdu.
Hez 47,1-12 Yşa 11,9 Yuh 7,38
32 Şimdi disiplin ışık saçacak, Onun ışığını her yere göndereceğim.
33 Gaipten, haber verir gibi bilgi vereceğim, Gelecek kuşaklara bu mirası bırakacağım.
34 Yalnız kendim için didinmediğime dikkat et, Çünkü bilgeliği arayan tüm insanlar için uğraştım.

25

Üç Güzel Şey
1 Ruhuma büyük zevk veren üç şey vardır, Bunlar Tanrı ve insanlar için de sevindiricidir: Kardeşlerin anlaşması, komşuların dost olması, Birlikte uyum içinde yaşayan karı koca.
2 Ruhum üç tür kişiden tiksinir, Onların var olmasını bir rezalet olarak görür: Kibirli yoksul, yalancı zengin, Akıldan yoksun zina eden yaşlı kişi.
Yaşlı Bilgenin Çekiciliği
3 Gençliğinde bir şey kazanmadınsa Yaşlıyken nasıl bir şey bulabilirsin?
4 Ne güzel şey ağarmış saçlarla doğru yargılar, Ak sakallarla iyi öğütler verebilmek!
5 Ne güzel şey yaşlıların bilgeliği, Seçkin kişilerin göz önünde tutulan öğütleri!
Bil 4,8-9
6 Yaşlıların tacı olgun deneyimleridir, Onların gerçek görkemi Tanrı korkusudur.
On Güzel Düşünce
7 Uygun olduğunu düşündüğüm dokuz şey vardır, Şimdi dilimin ucunda olan bir onuncu şey vardır: Mutluluğu çocuklarında bulan, Düşmanlarının yıkımını görünceye dek yaşayan,
8 Aklı başında bir eşi olan mutludur. Öküz ve eşekle çabalamayan, Diliyle hiç günah işlemeyen de mutludur. Kendisi kadar değerli olmayan Kişiye hizmet etmeyen insan da öyledir.
Sir 14,1
9 Akıllı olan ve sözleri dikkatle dinlenen kişi mutludur.
10 Bilgeliği elde eden kişi çok büyüktür, Ama hiç kimse Tanrı'dan korkan kişiden üstün değildir.
11 Tanrı korkusu her şeyden üstündür, Bunu iyice öğrenen kişi ne ile kıyaslanabilir?
12 (Tanrı korkusu O'nu sevmenin başlangıcıdır, İman O'na doğru koşmaktır.)
Kötü ve Erdemli Kadınlar
13 Herhangi bir yara Yürek yarasına yeğ tutulur, Herhangi birinin kin duyması Bir kadının kin duymasına yeğ tutulur.
14 Herhangi bir kötülük Düşmanın yapacağı kötülüğe yeğ tutulur, Herhangi bir öç alma Düşmanın öç almasına yeğ tutulur!
15 En kötü zehir yılanın zehiridir, En büyük öfke bir düşmanın öfkesidir.
16 Kin duyan bir eşle aynı evde oturmaktansa, Bir aslan veya ejderhayla aynı evde oturmayı yeğlerim.
Özd 21,9.19 Özd 25,24 Özd 27,15
17 Öç duygusu bir kadının görünüşünü değiştirir, Yüzü bir ayınınki kadar acımasız olur.
18 Kocası komşularla yemeğe çıktığı zaman, Elinde olmadan dertlenip içini çeker.
19 Hiç bir kötülük bir kadının yapacağı kötülükle kıyaslanamaz, Onun yazgısı günah işleyenin yazgısı olsun!
20 Bir kum yığınına tırmanmak Yaşlı kişinin ayakları için ne denli güçse, Sessiz bir koca için Geveze bir kadınla yaşamak o denli güçtür.
21 Bir kadın güzelliğiyle seni avucunda oynatmasın, Asla aklını başından almasın.
22 Kadın kocasına destek olursa, Geçimsizlik, saygısızlık ve utanç kaybolup gider.
23 Ama kin duyan bir kadın söz konusuysa, elde edilen sonuç, Can sıkıntısı, umutsuz bakışlar, yaralı yürektir. Gevşek eller ve bükülen bacaklar Kadının kocasına bezginlik verdiğini gösterir.
24 Günah bir kadınla başlamıştır, Onun yüzünden hepimiz öleceğiz.
Yar 3,1-6 1Ko 15,22 1Ti 2,14 Rom 5,12
25 Suyun su sızdıran bir delik bulmasını önle, Kin duygusu olan bir kadını İleri geri konuşması için başıboş bırakma.
26 Eğer sözünü dinlemezse, Onu başından kovup kurtul.

26

1 Gerçekten iyi bir kadının kocası mutlu bir erkektir, Yaşayacağı günlerin sayısı iki misli artacaktır.
Özd 31,10d
2 Kusursuz bir eş kocası için sevinç kaynağıdır, Çünkü o erkek yaşamını mutlulukla sürdürecektir.
Özd 12,4
3 İyi bir eş en iyi kısmettir, Tanrı'dan korkanların payına düşendir.
4 Zengin veya yoksul yürekleri sevinç doludur, Her mevsimde güler yüzlü olurlar.
5 Yüreğimi korkutan üç şey vardır, Dördüncüsü de beni dehşete düşürür: Bütün kentin kara çalması, insan kalabalığının toplanması, Asılsız suçlama, bu üç olay ölümden de kötüdür.
6 Ama başka bir kadını kıskanan kadın Kalp kırıklığı ve acı getirir, Bütün bu olaylar insan dilinin neden olduğu yıkımlardır.
7 Kötü bir eş, uymayan öküz boyunduruğu gibidir, Onun hakkından gelmeye çalışmak Akrebe dokunmaya benzer.
8 Sarhoş bir eş herkesi kışkırtıp öfkelendirir, Alçaldığını gizlemek için hiç bir çaba göstermez.
9 Bir kadının şehveti cüretli bakışlarında belli olur, Yandan göz atmasından anlaşılır.
Özd 6,25
10 Bildiğini okuyan kızını sıkıca kontrol altında tut, Yoksa senin hoşgörülü oluşundan yararlanacaktır.
11 Kızının utanmaz bakışlarını gözet, Seni rezil ederse şaşırma.
12 Susayan bir yolcu gibi ağzını açacak, Karşılaştığı her sudan içecektir. Her kancanın önünde oturacak, Ok kılıfını her oka açacaktır.
13 Bir kadının zarifliği kocasını büyüler, Onun başarıları erkeği daha güçlü kılar.
14 Sessiz bir eş Tanrı'nın armağanıdır, İyi ahlaka değer biçilmez.
15 Alçakgönüllü bir eş iki misli nimettir, İffetli ahlakın değeri tartılamaz.
16 Bakımlı bir evde yaşayan iyi bir eşin güzelliği, Tanrı'nın yarattığı dağların üstüne doğan güneşe benzer.
17 Biçimli bir vücudun üstündeki güzel yüz, Kutsal kandil sehpasının üstünde ışık veren kandile benzer.
18 Sağlam topuklara basan biçimli bacaklar, Gümüş kaideye oturtulmuş altın sütunlar gibidir.
19 (Oğlum, gençken sağlığını koru, Gücünü yabancılara verme.
20 Ovada verimli tarla ara, Tohumundan ek ona, Kendi tohumuna güven.
21 Böylece senin soyun sürecek, Kendi ailesinde güven içinde büyüyüp gelişecek.
22 Fahişe ağızdan sızan tükürük, Sadık olmayan evli kadınsa sevgililerine ölüm sütunu gibidir.
23 Tanrı yolunda yürümeyen kadın Pay olarak kötü adama verilir, Ama Tanrı'dan korkan kadın Tanrı yolunda yürüyen adama verilir.
24 Utanç duymayan kadın sürekli alay eder, Alçakgönüllü kadınsa kocasının yanında bile utanç duyar.
25 İnatçı kadın dişi köpek gibidir, Ama utanç duygusuna sahip kadın Rab'den korkar.
26 Kocasına saygı duyan kadın Herkesçe bilge kişi diye bilinecek. Ama gururlanarak kocasına saygısızlık eden Herkesçe kötü kadın diye bilinecek. Karısı iyi olan adam mutludur, Uzun yıllar yaşayacak
27 Yüksek sesle çok konuşan kadın Savaş çağrısı çalan bir boruya benzer, Böyle bir kadına sahip olanın yaşamı Hep kargaşa içinde geçecek.)
Acı Olaylar
28 Yüreğime acı veren iki şey vardır, Üçüncüsü de beni öfkelendirir: Yoksul durumda zayıflaya zayıflaya eriyip giden savaşçı, Akıllı kişilere tepeden bakılması, Erdemli insanın günaha yönelmesi. Tanrı böyle bir insana kaza sonucu ölüm verir.
29 Bir tüccar için suç işlememek, Bir satıcı için günaha girmemek güçtür.

27

1 Çok sayıda kişi kâr elde etmek için günaha girmiştir, Varlıklı olmak umudunu taşıyan kişi acımasız olmalıdır.
2 İki taşın arasındaki oynak yere bir tahta çivi sokulur, Aynı biçimde alıp satma işlemine günah takılır.
3 Eğer bir insan içtenlikle Tanrı'dan korkmuyorsa, Evi yakında yıkılacaktır.
Yaşamda Denenmeler
4 Kalburu çalkalayınca geriye çerçöp kalır, Aynı biçimde bir insan konuşunca kusurları belli olur.
5 Çömlekçinin yaptığı işin deneyi ocaktır, Bir insanı sınamak için konuşurken onu dinlemek gerekir.
6 Ağacın yetiştiği meyve bahçesi verdiği ürünün kalitesine göre değerlendirilir, Aynı biçimde bir insanın sözleri duygularını açığa vurur.
Mat 7,16
7 Bir insanı konuşmadan övme, Çünkü onu sınayacak olan sözleridir.
Erdem
8 Adaleti istiyorsan, onu elde edersin, Bayram giysisi gibi onu giyersin.
9 Kuşlar kendi türleriyle arkadaşlık eder, Adaleti uygulayanlar onun bilincine varır.
10 Aslan pusuya yatıp avını bekler, Aynı biçimde, günah suçluları bekler.
Değişik Konuşmalar
11 İnanlının konuşması her zaman bilgeliktir, Ama akılsız ay gibi değişir.
12 Akılsızlarla birlikteyken Onlardan uzaklaşmaya bak, Ama düşünceli insanlarla olduğun zaman Ayrılmak için acele etme.
13 Akılsızların konuşmaları tiksindiricidir, Günah işleyip sefahate dalınca gülüşleri kabadır.
Vai 7,3-6
14 Söven insanların konuşmalarını duyunca İnsanın tüyleri ürperir, Onların gürültülü tartışmalarını duymamak için İnsan kulaklarını tıkar.
15 Gururlu insanların kavga etmesi sonucu kan dökülür, Onların sövüp sayması insana acı verir.
Gizler
16 Gizleri açıklayan tüm saygınlığını yitirir, İstediği dostu asla bulamaz.
Sir 22,22
17 Dostunu sev ve sözünde dur, Ama onun gizlerini açığa vurdunsa onu artık izleme.
18 Çünkü nasıl ki bir insan düşmanını yok ederse, Sen de komşunun dostluğunu yok ettin.
19 Nasıl ki bir kuş parmaklarının arasından uçup giderse, Aynı biçimde dostunun gitmesini sağladın, Onu bir daha yakalayamazsın.
20 Onu izleme, o şimdi uzaklardadır, Tıpkı bir ceylan gibi tuzaktan kaçtı.
21 Çünkü yara sarılabilir, incinen insan bağışlayabilir, Ama bir gizi açığa vuran kişi için umut yoktur.
İkiyüzlülük
22 Kurnazca göz kırpan kişi zarar vermek için entrika çeviriyordur, Onu kimse kararından caydıramaz.
Özd 6,13 Özd 10,10 Mez 35,19
23 Seninle yüzyüzeyken ağzından bal akar, Söylediklerini dinlerken çok duygulanır. Ama senin arkandan başka türlü konuşur, Sözlerinin tiksindirici olduğunu dolaylı olarak anlatır.
24 Ben çok şeyden nefret ederim, Ama en çok bu adamdan tiksinirim, Tanrı da ondan nefret eder.
25 Havaya bir taş atan kişi, onu kendi başına atar, Kötü niyetli vuruşun hem iyi hem kötü etkileri olur.
26 Kuyu kazan kişi onun içine düşer, Tuzak kuran kişi tuzağa düşer.
Özd 26,27 Vai 10,8 Mez 7,15 Mez 9,15
27 Bir insan kötülük yaparsa o kötülük geri teper, Ama bunun nereden geldiğini o bilmeyecektir.
28 Saygısız kişinin belirtisi İğneleyici, küçümseyici sözler ve kara çalmaktır, Ama öç, bir aslan gibi onu beklemektedir.
29 İnanlıların yıkılışından zevk duyanlar Tuzağa düşeceklerdir, ölmeden önce acı onları kemirecektir.
Öç Almak
30 Gücenme ve öfke, bunlar da tiksindiricidir, Her ikisi de günah işleyen kişide bulunur.

28

1 Zorla öç alan kişiden Tanrı da öç alacaktır, Tanrı işlenen günahların hesabını tutmakta çok titizdir.
2 Seni inciten komşunu bağışlarsan Dua ettiğin zaman günahların bağışlanacaktır.
Mat 6,12p Mat 5,23-24 Mat 6,14-15
3 Bir insan başkasına karşı öfkeliyse, Tanrı tarafından bağışlanmayı nasıl isteyebilir?
4 Kendisine benzeyen başka bir insana acımıyorsa, Günahların bağışlanması için nasıl yalvarabilir?
Mat 18,23-35
5 Canlı bir yaratık olarak öç almayı güdüyorsa, Onun günahlarını kim bağışlayacaktır?
6 En son olacakları anımsa ve tiksinti duymaktan vazgeç, Sona ermeyi ve ölümü anımsa, Buyruklara uy.
Sir 7,36 Sir 38,20
7 Buyrukları anımsa ve yüreğinde Komşuna kötülük etme isteği olmasın. Yüce Tanrı'yla yapılan antlaşmayı anımsa, Gücendinse önemseme.
Lev 19,17-18 Çık 23,4-5
Kavgalar
8 Kavga etmekten sakınırsan daha az günah işlersin, Çünkü öfkeli kişi kavgaya neden olur.
Özd 15,18
9 Günah işleyen kişi dostlarına bela getirir, Gönül rahatlığına erişmiş kişileri anlaşmazlığa sürükler.
10 Ateşin yanış biçimi onu besleyen yakıta bağlıdır, Bir kavga da yıkıcı gücüyle orantılı olarak yayılır. Kişinin şiddetli öfkesi gücüne bağlıdır, Varlıklı oluşuyla orantılı olarak taşkınlığı öfkeyle yoğrulur.
Özd 26,20-21
11 Birdenbire başlayan bir kavga ateşi tutuşturur, Öfkeli bir tartışma sonucu kan dökülür.
12 Kıvılcıma üflersen birden alevlendirirsin, Kıvılcıma tükürürsen kıvılcım söner, Her iki sonuca neden olan senin ağzındır.
Dizginlenemeyen Dil
Yak 3,1-12
13 Dedikodu yapan kimseye ve yalancıya lanet olsun! Esenlikte yaşayan birçok kişinin yıkımına neden olmuştur.
Özd 16,28
14 Üçüncü kişinin dili çok sayıda insanı sarsmış, Onları bir ülkeden diğerine sürüklemiştir. Sağlamlaştırılmış kentleri yıkmış, Prenslerin evini altüst etmiştir.
15 Üçüncü kişinin dili erdemli eşleri evlerinden uzaklaştırmış, Çok çalıştıkları için Hak ettikleri ödülden onları yoksun bırakmıştır.
16 Üçüncü kişinin söylediklerini dinleyen asla erince kavuşmaz, Yaşamını gönül rahatlığıyla asla sürdüremez.
17 Kamçının vuruşu insanın etini kabartır, Ama dilin vuruşu kemikleri kırar.
Özd 25,15
18 Pek çok kişi kılıç darbesiyle yere yıkılmıştır, Ama çok daha fazla kişinin yıkımına dil neden olmuştur.
19 Ondan korunan ve dilin büyük öfkesine hedef olmayan insan mutludur. Çevresinde dilin boyunduruğunu sürüklemeyen, Onun zincirleriyle bağlı olmayan insan mutludur.
Mez 31,20
20 Çünkü dilin boyunduruğu demirden, Zincirleri tunçtan yapılmıştır.
21 Onun neden olduğu ölüm çok kötü bir ölümdür, Şeol ona yeğdir.
22 İnanlıları etkisi altına alamaz, Onun alevleri onları yakmaz.
23 Tanrı'dan ayrılanlar o alevlerin içine düşer, O alevler söndürülmeyecektir. Bir aslan gibi onların üstüne salıverilecek, Bir panter gibi onları paramparça edecektir.
24 Mülkünün etrafına engel olarak Keskin dikenli bir parmaklık yapıp Gümüşünü altınını kilit altında saklamaz mısın?
25 Aynı şekilde sözlerini tartmak için bir terazi hazırla, Ağzını sürgülü bir kapıyla kapat.
Sir 22,27 Özd 13,3
26 Bu kapıyı açarken yanlış adım atmamaya dikkat et, Çünkü seni avlamak için bekleyen var.

29

Ödünç Alıp Vermek
1 Komşuya borç vermek Acıma duygusuna kapılarak yapılan bir iştir, Komşuya yardım elini uzatmak buyruklara uymaktır.
2 Komşunun gereksinmesi olduğu zaman ona borç ver, Sen de komşuna parasını zamanında öde.
3 Sözünü tut ve onun güvenini kazan, Gereksinmelerinin her zaman karşılanacağını görürsün.
4 Pek çok kişi borcunu umulmadık yerden gelen para gibi görür, Kendisine yardım elini uzatanlara paraca sıkıntı verir.
Sir 8,12
5 Bir şeyi elde edinceye dek kişi komşusunun elini öper, Onun varlıklı oluşundan saygıyla söz eder. Ama borcunun süresi dolunca ödemeyi geciktirir, Borcunu rasgele sözcüklerle öder, Zamanın uygun olmadığı savını ileri sürer.
6 Sonunda parayı ödese bile alacaklı borcun ancak yarısını alır, Bunu umulmadık yerden gelen para gibi görür. Yoksa parasını geri alamayıp dolandırılacak, Bunu hak etmemesine karşın bir düşman edinecektir. Borç verdiği adam karşılığında Ona sövüp sayacak ve yakınacaktır, Kendisine saygı duymak yerine Değer vermeyecektir.
7 Pek çok kişi borç vermeyi reddederken Kötülük yapmayı düşünmezler, Ancak durup dururken Dolandırılmaktan kaygı duyarlar.
Cömertlik
Sir 3,30-4,10 Sir 7,32-36 Tob 12,8-9 Mat 6,19-21 Mat 19,21 Yas 15,11
8 Bununla beraber hali vakti yerinde olmayanlarla sabırlı ol, Cömert davranmak için onları bekletme.
9 Buyruklara uymak için yoksula yardım et, Yoksun durumdayken ve eli boşken onu kovma.
10 Gümüş paralarını kardeşin ve dostun için harcaman O paraların ziyan olup bir taşın altında paslanmasından daha iyidir.
11 Para hazineni yüce Tanrı'nın buyurduğu yolda harca, Bu davranışın altından daha yararlı olduğunu göreceksin.
Mat 6,19-21 Yak 5,3
12 Ambarına cömertliği koyarsan, O seni her beladan kurtaracaktır.
Tob 4,9-11 Mat 6,19-20 Luk 16,9
13 Cömertlik dayanıklı kalkandan ya da ağır mızraktan üstündür, O senin için düşmanınla savaşacaktır.
Senetler
Sir 8,13 Özd 6,1+
14 İyi bir insan komşusuna kefil olur, Onun umudunu boşa çıkaransa utanmaz bir adamdır.
15 Sana kefil olan kişinin yardımını anımsa, O senin için yaşamını verdi.
16 Günah işleyen kimse Ona kefil olan kişinin varlığı ve erinciyle ilgilenmez, Nankör kişi kendisini kurtaran insanı unutur.
17 Başkasına kefil olmak pek çok varlıklı kişiyi batırmış, Denizden gelen bir dalga gibi onları sarsmıştır.
18 Başkasına kefil olmak güçlü insanları evinden uzaklaştırmış, Yabancı ülkelere göndermiştir.
19 Günah işleyen kişi iş peşindeyken başkasına kefil olursa Davalara karışacaktır.
20 Komşuna elinden geldiği kadar yardım et, Ancak aynı kötü duruma düşmemeye dikkat et.
Aile Ocağı ve Konukseverlik
21 İnsan yaşamında en önemli konular su, ekmek, giysidir, Kişisel dokunulmazlık için bir evdir.
22 Başkasının evinde bol yemek yemektense, Yoksul bir adamın kalın tahtadan yapılmış bir damın Altındaki yaşamı daha iyidir.
23 Elindeki az veya çok olsun, durumundan kıvanç duy, Kimse sana davetsiz misafir diyemez.
24 Evden eve dolaşmak acınacak bir yaşamdır, Nerede kalırsan ağzını açmaya cesaret edemezsin.
Özd 27,8
25 Sen bir yabancısın, utanç duygusunu tadarsın, Ayrıca insanı gücendiren sözler de duyarsın.
26 "Gel, yabancı, sofrayı kur, Beraberinde bir şey getirdinse bana ver de yiyeyim."
27 "Git, yabancı, önemli bir kişi için yer aç, Kardeşim gelip kalacak, eve gereksinmem var."
28 Konukseverliğin kendisine çok görüldüğünü görmek Ve kendisine borcunu ödememiş kişi gibi Davranıldığını sezinlemek aydın kişi için zordur.

30

Çocuk Yetiştirmek
Özd 13,24 Özd 23,13.14 Özd 29,15
1 Oğlunu seven baba onu sık sık döver, Böylece gelecek yıllarda oğlu onu mutlu eder.
2 Oğluna sıkı bir disiplin uygulayan insan bunun yararını görür, Tanıdıklarıyla konuşurken onunla övünebilir.
3 Oğlunu iyi yetiştiren insana düşmanı imrenir, Dostları arasında oğlu ona övünç kaynağı olur.
4 Eğer baba ölürse aslında ölmüş sayılmaz, Çünkü onun benzeri yaşamaktadır.
Tob 9,6
5 Yaşamda onunla beraber olma sevincini tatmıştır, Ölürken hiç bir kaygısı yoktur.
6 Çünkü arkada birini bırakmıştır, düşmanlarından öç alacak Ve dostlarının yardımlarını ödüllendirecek birini.
7 Oğlunun üstüne titreyen kişi yaralarını saracak, Her çığlıkta yüreği alt üst olacaktır.
8 İyi eğitilmemiş at direngendir, İnsan oğluna yumuşak davranırsa o bildiğini okur.
9 Çocuğunu şımartırsan o seni ürkütecektir, Onunla oynarsan sana acı verecektir.
10 Onun acısına ortak olmak istemiyorsan, Gülüşüne de ortak olma, Çünkü sonunda dişlerini gıcırdatırsın.
11 Çocukluğunda ona özgürlük verme, Yaptığı yanlışlıkları görmezlikten gelme.
12 Oğlun gençken onu yola getir, Çocukluğunda kaburga kemiklerini çürüt. Yoksa inatçı olur, söz dinlemez, Sana büyük acı verir.
13 Oğluna sıkı bir disiplin uygula ve bunun üzerinde sürekli dur, Yoksa onun saygısızlığını görüp pişman olursun.
Sağlık
14 Vücudu ağrıyla kıvranan varlıklı bir adam olmaktansa Sağlıklı ve dinç bir yoksul olmak daha iyidir.
15 Sağlık ve güç altından ve sayılamayacak kadar çok paradan daha yararlıdır.
16 Para vücut sağlığından daha önemli değildir, Ruh hafifliği kadar büyük zevk yoktur.
17 Acıklı bir yaşam sürmektense ölmek daha iyidir, Sonsuz mutluluk süreğen hastalıktan daha iyidir.
Yiyeceklere İlişkin
18 Kapalı bir ağza bol bol verilen güzel şeyler Bir mezara sunulan yemek gibidir.
19 Yemek yiyemeyen ve koku alamayan bir puta sunulan yemeklerin ne yararı vardır? Tanrı'nın öfkesine neden olan kişi de böyledir.
Yas 4,28 Mez 115,4-7 Yşa 40,20+
20 Bir kızı kucaklayıp iç çeken hadım gibi, bakar ve ah eder.
Sir 20,4
Sevinç ve Üzüntü
21 Kaygılanma, Derin derin düşünüp kendine işkence etme.
22 İnsana yaşam veren yüreğindeki sevinçtir, Kıvanç insana uzun ömür verir.
23 Kaygıların aklını çel, yüreğine su serp, Üzüntüyü uzaklara dek kovala. Çünkü üzüntü çok kişinin yıkımına neden olmuştur, Hiç kimse için yararlı değildir.
24 Kıskançlık ve öfke yaşamı kısaltır, Kaygılanmak zamanından önce yaşlanmana neden olur.
25 İçten bir yüreği olanın iştahı da yerindedir, Yediği yemek ona yararlı olur.
Özd 15,15

31

Zenginlik
1 Zenginlik insanın uykusunu kaçırır ve onu zayıflatır, Onun kaygısı insanın uyumasını önler.
2 Günlük yaşamın kaygıları uykuyu kaçırır, Tıpkı ciddi bir hastalığın uykuyu engellemesi gibi.
3 Zengin kişi didinir, para biriktirir, İşi bıraktığı zaman lüks yaşama dalıp tıka basa yemek yer.
4 Yoksul kişi didinir, rızkı yavaş yavaş azalır, İşi bıraktığı zaman her şeyden yoksundur.
5 Altını seven adam erdemli sayılmaz, Kârın peşinden koşan kişiyi Para en sonunda büyüleyecektir.
Özd 28,20
6 Altın pek çok kişinin yıkımına neden olmuştur, Oysa batacakları zaten belliydi.
7 Altına her şeyi feda edenler için altın bir tuzaktır, Akılsız adamlar bu tuzağa düşer.
8 Suçsuz bulunan ve altının peşinden koşmayan Varlıklı kişi mutludur.
9 O kimdir? Onu kutlayalım, Çünkü o insanlar arasında doğaüstü olaylar yaratmıştır.
10 Bu sınavdan kusursuz çıkan kimdir? Bu işi başardığı için gurur duyabilir. Günah işleyecek güçte olup günah işlemeyen kimdir? Başkasının hakkını yemek durumunda olup da bunu yapmayan kimdir?
11 Onun varlığı sağlam temellere dayanacak, Toplum o yüce gönüllü kişiye alkış tutacaktır.
Şölenlerde Takınılacak Tutum
Özd 23,1-3.6-8
12 Zengin bir sofraya mı oturdun? O sofraya şaşkınlıktan ağzın açık bakma, "Bu ne ziyafet?" deme,
13 Açgözlü olmanın ne denli kötü olduğunu anımsa. Tüm evrende göz kadar tutkulu ne var? Bu nedenle gözler uygun koşullarda sulanır.
14 Ev sahibinin gözü neyin üstündeyse ona dokunma, Yemekte onu dürtükleme.
15 Diğer konukların gereksinmelerini kendinden anla, Her konuda düşünceli ol.
16 Sana sunulanları bir soylu gibi ye, Yiyecekleri her atılımda yiyip yutma, Çünkü bu durumda kimse seni sevmez.
17 Saygılı davranıp herkesten önce yemeği bırak, Obur bir kişi gibi davranırsan herkesi öfkelendirirsin.
18 Kalabalığın arasındayken başkaları davranmadan yemeğe el uzatma.
19 Soylu kişi azla yetinir, Yattığı zaman rahat nefes alır.
Özd 13,25
20 Az yiyen kişi iyi uyur, Sabah erken kalkar, keyfi yerindedir. Obur kişinin yazgısı uykusuzluk, safrayla ilgili sorunlar ve sancılanmaktır.
21 Çok fazla yediysen kalk, Miden bulanıyorsa git rahatla, O zaman kendini daha iyi hissedersin.
22 Beni dinle, oğlum, söylediklerime aldırmamazlık etme, Er geç sözlerimin geçerli olduğunu göreceksin. Tüm etkinliklerinde ılımlı olursan asla hastalanmazsın.
23 Zengin bir sofra kuran insanı herkes över, Cömertliğiyle ilgili düşüncelerinde haklı olurlar.
24 Aynı biçimde cimrinin sofrası Kentte herkesin diline düşer, Cimriliğiyle ilgili düşünceler doğru çıkar.
Şarap
Özd 20,1 Özd 23,20-21.29-35 Özd 31,4-7 Yşa 5,22 Yşa 28,1-4
25 Şarap içerken yiğitlik taslama, Çünkü şarap pek çok kişinin yıkımına neden olmuştur.
26 Ocak çeliği dener, kızdırıp hemen soğutarak sertleştirir. Şarap da yürekleri sınar, Övüngen kimselerin içki içme yarışı sırasında bu işi yapar.
27 Şarap aşırılığa kaçmadan içilirse İnsana canlılık verir. Şarap içilmezse yaşamın değeri var mıdır? Şarap insanları mutlu etmek için yaratılmıştır.
Mez 104,15
28 Şarap gerektiği zaman ve gerektiği kadar içilirse, İnsanın yüreğine kıvanç, ruhuna sevinç verir.
Hak 9,13 1Ti 5,23
29 İnsanın, içgüdüsü nedeniyle veya kabadayılığa özenerek İçkiyi fazla kaçırması ruhunu karartır.
30 Sarhoşluk akılsız adamın taşkın davranışlarına neden olur, Bu da onun zararınadır. Sarhoşluk gücü azaltır ve kavgaya neden olur.
31 Bir şarap şöleninde komşunu paylama, Komşun eğlenirken ona tepeden bakma, Sana olan borcunu hatırlatıp ona sitem etme, Hemen ödemesini isteyip komşunun canını sıkma.

32

1 Seni başkan mı yaptılar? Burnun büyümesin, Toplantıda herkes gibi davran, Herkesi mutlu kılmaya özen göster, sonra yerine otur.
2 Görevlerini yerine getirdikten sonra yerine otur, Oradakilerle birlikte eğlenmeye bak, Yeteneğin için onurlandırılırsın.
3 Yaşlı erkekler, konuşun, söz almanız yerindedir, Ancak sözlerinizin bir anlamı olsun ve müziği kesmeyin.
4 Eğlence varsa sürekli yorumda bulunma, Bilgelik taslamak için yanlış zamanı seçme.
5 Şarap şöleninde verilen bir konser değerli bir taşa vurulan yakut mührüne benzer.
6 Bir mevsimde çıkarılan şarapla birlikte çalınan müzik Mücevher yuvasına konan mühürlü zümrüte benzer.
7 Genç erkekler, gerekirse konuşun, Ama salt iki kere konuşun, Ancak size sorulan soruyu yanıtlayın.
8 Konu dışı sözleri bir yana bırakarak asıl konuya dönün, Az sözle çok şey anlatın. Her şeyi biliyormuş, Ama söylemek istemiyormuş gibi bir etki bırakın.
9 Seçkin kişilerle beraberken onlarla eşitmiş gibi davranmayın, Başkası konuşurken anlamsız sözler söylemeyin.
10 Gök gürlemeden şimşek çakar, Alçakgönüllü kişi güler yüzle karşılanır.
Özd 15,33 Özd 18,12
11 Toplantıdan zamanında ayrıl, en sona kalma, Yolda oyalanmadan evine çabuk dön.
12 Orada eğlen, istediğini yap, Ama saygısız sözler söyleyip günaha girme.
13 Tüm olanlar için seni yaratana şükret, Çünkü o sana durmadan güzel şeyler sunuyor.
Tanrı Korkusu
14 Tanrı'dan korkan kişi O'nun cezasını kabul eder, O'nu tutkuyla arayanlar O'nun yararlı yardımını elde ederler.
15 Yasayı arayan kişi onunla beslenir, İkiyüzlü adam yasayı bir engel görür.
16 Tanrı'dan korkanların hakkı gözetilecek, Onların yaptığı iyi işler bir ışık gibi parlayacaktır.
17 Günah işleyen kişi paylamaları elinin tersiyle yana iter, İstediğini yapmak için sözde nedenler ileri sürer.
18 Aklı başında kişi yapılan öneriyi asla küçümsemez, Kibirli ve inançsız kişi korkuya karşı bağışıklık kazanır.
19 Asla düşünmeden bir işe girişme, Ondan sonra pişman olmazsın.
20 İnişli çıkışlı bir yola cesaret edip girme, Taşlara takılıp sendeleyerek yürümekten kork.
21 Düz bir yolda gereğinden çok Güvenlik duygusuna kapılma
22 Ve çocuklarına dikkat et.
23 Tüm davranışlarında kendini kolla, Buyruklara uymanın anlamı işte budur.
Özd 13,3 Özd 16,17 Özd 22,5 Yas 4,9
24 Yasaya güvenen kişi buyruklara bağlıdır. Tanrı'ya güvenen kişiye hiç bir kötülük gelmez.
Özd 19,16 Mez 23,3d

33

1 Tanrı'dan korkan kişiye kötülük gelmez, Kendisini denemek için başına gelecek acılardan Tekrar tekrar kurtulacaktır.
Eyü 5,19 Özd 12,21 Özd 24,16 Mez 1 Mez 91
2 Yasadan tiksinen adam bilge değildir, Yasaya uyarken ikiyüzlülük ediyorsa, Fırtınaya tutulan gemiye benzer.
3 Akıllı adam yasaya güvenir, Onun için yasa bir kâhinin Kehanette bulunduğu Kutsal Yer kadar güvenilirdir.
4 Söyleyeceklerini önceden hazırlarsan seni dinlerler, Yanıt vermeden önce bildiklerini sıraya koy.
5 Akılsız kişinin duyguları atlı yük arabasının tekerleği gibidir, Aklı dönen bir dingil gibi düşünüp durur.
6 Kızışan damızlık at iğneleyici ve küçümseyici bir arkadaşa benzer, Ona binen kim olursa olsun at kişner.
Eşitsizlik
7 Yıl süresince her günün ışığı güneşten gelmesine karşın, Niye bazı günler diğerlerinden güzeldir?
8 Mevsimleri ve şölenleri çeşitli biçimlere sokan Tanrı'nın aklında günler de değişiktir.
9 O bazı günleri önemli ve kutsanmış, Diğerlerini ise sıradan yaratmıştır.
10 Tüm insanlar yeryüzünden gelir, Adem de topraktan yaratılmıştır.
11 Bilgeliğinin yetkinliğinde Tanrı İnsanlar arasında ayrımlar yapmıştır, Onları çeşitli durumlarda bırakmıştır.
12 Bazı insanları kutsamış ve daha önemli yaratmıştır, Bazı insanlar kutsanmış ve kendisine yakın olmuştur, Diğerlerini lanetlemiş ve utandırmış, bulundukları durumdan alçaltmıştır.
1Sa 2,6-8 Luk 1,51-53 Sir 10,14-15
13 Çömlekçi elindeki çömlek çamuruna nasıl istediği biçimi veriyorsa, Aynı şekilde Yaratan da elindeki insanları Doğru bulduğu biçimde ödüllendirir.
Yşa 29,16+ Rom 9,21
14 Kötülüğün karşılığı iyilik, ölümün karşıtı ise yaşamdır, Aynı biçimde dindar insanın karşıtı günah işleyendir.
15 Yüce Tanrı'nın yapıtlarını böylece incelemek gerekir, Her şey karşıtı ile vardır.
Sir 42,24-25 Vai 3,1-8
16 En son tetikte olan bendim, Üzüm toplayanların peşinden giderek Bağbozumundan sonra kalan üzümleri toplayan kişi gibi. Tanrı'nın kutsaması sonucu ilk ben yetiştim, Üzüm toplayan kişi gibi üzüm cenderesini tuttum.
Yşa 24,13 Yer 49,9
17 Salt kendim için çabalamadığıma dikkat et, Ama öğrenmek isteyen herkes için çalıştım.
18 Beni dinleyin, ulusların prensleri, Toplumun liderleri, bana kulak verin!
Özgürlük
19 Yaşadığın sürece oğlunun ya da eşinin, kardeşinin ve dostunun sana hükmü geçmesin. Mülkünü başkasına verme, Çünkü yaptığından pişman olabilir, verdiğini geri isteyebilirsin.
20 Yaşadığın ve vücudunda nefes kaldığı sürece, Hiç kimsenin sana hükmü geçmesin.
21 Çünkü oğullarının merhametine sığınmaktansa, Çocuklarının sana yalvarmaları daha iyidir.
22 Tüm etkinliklerinde patron ol, hakkın olan onurlandırılmayı ortadan kaldırma.
23 Yaşamının sonuna doğru, Ölüm yaklaşırken mirasını dağıtırsın.
Köleler
24 Eşeğe yem ver, onu sopayla yola getir, ona yük taşıt, Köleye de ekmek ver, onu disiplin altında tut ve iş ver.
25 Hizmetçini çok çalıştırırsan rahat edersin, Onu işsiz güçsüz bırakırsan, Özgürlüğü düşünmeye başlayacaktır.
Özd 26,3
26 Boyunduruk ve koşum takımı hayvanın boynunu büker, Suçlu bir köle için bedeni germek suretiyle İşkence yapılan alet ve çeşitli işkenceler vardır.
27 Kölene iş vermezsen boş gezecektir, Her türlü kötülüğü öğreten aylaklıktır.
28 Kölen işinin başında olsun, Sözünü dinlemezse onu zincire vur.
29 Ama hiç kimseyle fazla titiz olma, Adalete uymayan bir davranışta bulunma.
30 Salt bir kölen mi var? Kendine nasıl davranıyorsan ona da öyle davran, Çünkü onu kan dökerek elde ettin.
Özd 29,19
31 Salt bir kölen mi var? Ona kardeşinmiş gibi davran, Çünkü kendine ne denli gereksinmen varsa Ona da o denli gereksinmen var. Ona kötü davranırsan ve o kaçarsa Onu nerede arayıp bulacaksın?
Sir 7,20

34

Düşler
1 Boş ve aldatıcı umutlar akılsız insanlar içindir, Düşler akılsız kişileri kaygıya düşürür.
2 Düşlere inanmak, Gölgeleri tutmaya ve rüzgârı kovalamaya benzer.
3 Ayna ve düş birbirine benzer, Bir yüzle karşı karşıya kalmak ve bu yüzün yansıması.
4 Pislik neyi temizler, Yalan neyi kanıtlar?
Eyü 14,4
5 Kehanetler, fallar ve düşler saçmadır, Tıpkı hamile bir kadının çılgın imgeleri gibi.
Vai 5,7
6 Düşler yüce Tanrı'nın temsilcisi olmadıkları zaman, Onları önemseme!
7 Çünkü pek çok kimse düşlerle yolunu şaşırmıştır, Düşlere umut bağlayanların umutları boşa çıkmıştır.
8 Yasaya uymak bu gibi yalanları gerektirmez, Bilgeliği en iyi anlatan içten sözlerdir.
Yolculuk
9 Çok gezen çok bilir, Çok deneyimli kişinin sözleri sağduyu sonucudur.
10 Hiç güçlüklerle karşılaşmamış olanın az bilgisi vardır, Ama çok gezen her şeyin üstesinden gelir.
11 Yolculuklarımda çok şey gördüm, Anlatabileceğimden çok daha fazlasını anladım.
12 Sık sık ölüm tehlikesiyle karşılaştım, Ama canım bağışlandı, nedeni de deneyimlerimdir.
Tanrı Korkusu
13 Tanrı'dan korkan kişinin canı kolay kolay çıkmaz, Çünkü onu kurtarabilecek bir güce umut bağlamıştır.
14 Tanrı'dan korkan kişi yüreksiz değildir, Umudu Tanrı'da olduğu için korkmaz.
15 Tanrı'dan korkan insanın ruhu mutludur. O kime güveniyor? Ona kim destek oluyor?
16 Tanrı'nın gözleri O'nu sevenlerin üstündedir, O, onların güçlü koruyucusu ve güçlü dayanağıdır. O, onları çöl rüzgarından korur, Öğle vakti güneşte onların sığmağı olur. O, sendeledikleri zaman onları korur, Düşecekleri zaman onlara güvence verir.
Sir 15,19 Mez 33,18 Mez 34,15
17 O, insanı canlandırır, gözlere parlaklık verir, O, insana şifa, yaşam ve kutsama verir.
Sunular
Sir 35,1+
18 İsteksizce sunulan kurbanlar Tanrı'nın gözünde iğrençtir, Kabul edilmez.
19 İnançsızların sunduğu kurbanlar yüce Tanrı'ya sevinç vermez, Çeşitli sunular inançsızın günahını bağışlatmaz.
Amo 5,21+
20 Yoksulların varlığından bir kurban sunmak, Bir erkek çocuğu babasının gözleri önünde öldürmek kadar kötü bir iştir.
21 Az yemek yoksulların yaşamı gereğidir, O yemeği yoksullardan esirgeyen Eli kanlı bir insandır.
22 Kişi komşusunun rızkını engellerse onu öldürmüş sayılır, Bir işçinin ücretini ödemezse kan dökmüş sayılır.
Lev 19,13
23 Birinin yaptığını diğeri yıkarsa Bunun sonucu üzüntü olur, Her ikisinin de bundan bir kazancı olmaz.
Yas 24,14-15 Yer 22,13
24 Biri dua ederken diğeri lanet ederse, Yaratan hangisini dinleyecektir?
25 Kişi bir cesede dokunduktan sonra elini yıkarsa ve cesede yeniden dokunursa Elini yıkamasının yararı nedir?
Say 19,11
26 İşlediği günahların bağışlanması için oruç tutan ve sonra da gidip yeniden günaha giren kişi aynı durumdadır. Onun dualarını kim dinler? Kendini alçaltması neye yarar?

35

Yasa ve Sunular
1 Kişinin yasaya saygılı olması birçok sunuya bedeldir, Buyruklara uymakla sunulan kurbanları paylaşır.
Lev 3,1+
2 Gönül borcu olarak katkısız un sunması, Sadaka vererek Tanrı'yı övmesi anlamına gelir.
Lev 2,1+
Lev 7,11+
3 Kötülükten kaçınırsan Tanrı'yı sevindirirsin, Haksızlık yapmaktan kaçınırsan İşlediğin günahların kefaretini ödersin.
Lev 16,1+
4 Tanrı'nın katına eli boş çıkma,
5 Buyruğa göre bütün bunları yapmak gerekir.
Çık 29,18+
6 Erdemli kişinin sunduğu kurban sunağı süsler, Onun kokusu yüce Tanrı'ya erişir.
Lev 2,1-3
7 Erdemli kişinin sunduğu kurban kabul edilir, Onun anısı unutulmayacaktır.
Yas 26,1+
8 Tanrı'yı onurlandırırken cömert ol, O'na ilk meyveleri sunarken cimrilik etme.
2Ko 9,7 Yas 14,22+
9 Armağanları verirken güler yüzlü ol, Gelirinin onda birini tapınağa adarken kıvanç duy.
Yas 12,6 Yas 14,23 Yas 26,12-15
10 Yüce Tanrı sana her şeyi verdi, Sen de verirken olanaklarının elverdiği cömertlikte davran.
11 Çünkü Tanrı herkesi fazlasıyla ödüllendirir, Seni de yedi misli ödüllendirecektir.
Tanrı ’nın Adaleti
12 Tanrı'ya rüşvet önerisinde bulunma, Asla kabul etmez, Erdemli olmayan bir kurbana güvenme. . Çünkü Tanrı öyle bir yargıçtır ki, Önemli kişilerin tarafını tutmaz.
Yas 10,17 Eyü 34,19 Özd 24,23+
13 O, yoksul bir adama zarar veren önemli kişilere saygı göstermez, Haksızlığa uğrayan tarafın savunmasını dinler.
14 Öksüzün yalvarışına kulak kabartır, İçini döken dul kadını dinler.
Çık 22,22-24 Özd 23,10-11
15 Dul kadının gözyaşları yanaklarını ıslatırken, Bu olaylara neden olan adama bağırmıyor mu?
16 Tüm yüreğiyle Tanrı'ya hizmet eden insan kabul edilecek, Onun dilekleri göklere yükselecektir.
17 Alçakgönüllü kişinin duası bulutları deler, Duaları yerine varıncaya dek avutulamaz. Yüce Tanrı onun farkına varıncaya dek Bu işten vazgeçmez,
Eyü 16,18+
18 Tanrı'nın erdemli insanı temize çıkartmasını ve yargısını açıklamasını bekler. Tanrı yavaş davranmaz, İşi sürüncemede bırakmaz, Acımasız kuşakları ezip Ülkelerden öç alıncaya dek, Küstah kalabalıkları yok edip Kötülerin asasını kırıncaya dek,
19 Herkese davranışlarına, etkinliklerine, Niyetlerine göre karşılık verinceye dek, Ulusunun davasını karara bağlayıp Merhametiyle ulusunu sevindirinceye dek.
20 Üzüntülü zamanlarda merhamet sevindirir, Tıpkı kuraklık zamanlarında yağmur bulutları gibi.

36

Tanrı’nın Halkı için Dua
Mez 79
1 Tüm evrenin Rabbi, Efendimiz, Sevgini bizden esirgeme ve bizi gözet ki Tüm ülkeler senden korksun.
Yer 10,25 Mez 79,6
2 Yabancı ülkelere karşı elini kaldır, Kudretini görsünler.
3 Onların gözü önünde kutsal olduğunu bize nasıl kanıtladınsa Şimdi de bizim gözümüzün önünde yüceliğini onlara kanıtla.
Hez 28,22 Hez 38,23
4 Onlar da senin doğruluğunu kabul etsinler, Bizim de, Rabbim, Senden başka Tanrı olmadığını kabul ettiğimiz gibi.
Yas 32,39 Yşa 45,14 1Kr 8,43 1Ta 17,20
5 Yeni haberciler gönder, yeni mucizeler yap, Elin ve sağ kolun için onur kazan.
6 Öfkelen, kızgınlığını belirt, Sana karşı geleni yok et, düşmanın tükensin.
Mez 79,6
7 O gün çabucak gelsin, antlaşmayı anımsa, Bırak da insanlar yaptığın görkemli işleri anlatsınlar.
8 Bırak da ateşli öfke sağ kalanı yutsun, Senin ulusuna karşı kötü davrananlar yok olsun.
9 "Bizden başkası yoktur!" diyen Saldırgan yöneticilerin kafasını ez.
10 Yakup'un soyunu bir araya topla, Başlangıçta olduğu gibi onların mirasını geri ver.
11 Rabbim, seni anan ulustan, İlk çocuğunmuş gibi davrandığın İsrail'den İyiliğini esirgeme.
Çık 4,22 Yas 7,6+
12 Kutsal kente sevecenlikle davran, Yeruşalim senin rahat ettiğin yerdir.
2Sa 5,9+
13 İsrail halkı seni öven ezgiler söylesin, Tapınağını görkeminle doldur.
14 Başlangıçta yarattıkların için tanıklık et, Adınla yapılan peygamberlikleri yerine getir.
15 Seni bekleyenleri ödüllendir, Bırak da peygamberlerinin inanılmaya Yaraşır olduğu kanıtlansın.
16 Rabbim, kulunun duasını kabul et, Harun'un ulusunu kutsa!
17 O zaman yeryüzündeki tüm insanlar Rab olduğunu, Sonsuza dek varolan Tanrı olduğunu onaylayacaklardır.
18 Mide her türlü besini alır, Ama bazı besinler diğerlerinden daha iyidir.
19 Nasıl ki damak av etinin tadını ortaya çıkarıyorsa, Aynı biçimde kurnaz kişi yalan sözleri ortaya çıkarır.
20 Kötü yürek üzüntüye neden olur, Deneyimli kişi ona nasıl karşılık vereceğini bilir.
Eş Seçmek
Özd 5,15+
21 Bir kadın herhangi bir kocayı kabul eder, Ama bazı kızlar diğerlerinden iyidir.
22 Bir kadının güzelliği ona bakanı sevindirir, Bir erkek için bundan daha güzel bir şey yoktur.
23 O kadın tatlı dilli ve yumuşak huyluysa Yeryüzündeki erkekler arasında Kocası kadar mutlu kimse yoktur.
Özd 15,4
24 Evlenen erkek bir servet kazanmış gibidir, Kendisine uygun bir yardımcı edinmiştir, Bir dayanağı vardır.
Yar 2,18
25 Bir mülkün çevresinde parmaklık yoksa yağma edilir. Bir erkeğin karısı yoksa Yaşamda onun bir amacı yoktur, her zaman yakınır.
Yar 4,12
26 Silah taşıyan ve oradan oraya dolaşıp Bir kentten diğerine giden erkeğe kim güvenir? Yuvası olmayan ve geceleri değişik evlere konuk olan Erkek aynı durumdadır.

37

Güvenilmez Dostlar
Sir 6,5-17
1 Her arkadaş: "Ben de senin dostunum" der, Ama bazı kimselerin dostluğu lafta kalır.
Özd 20,6
2 Bir arkadaşın veya dostun düşman durumuna gelmesi Korkunç bir acı değil mi?
3 Ya kötü istekler, neden yaratıldınız, Neden yeryüzünü yalanla kapladınız?
Sir 17,31 Sir 21,11 Yar 3,22 Yar 4,7
4 Öyle arkadaş var ki, Dostunun işleri yolundayken ondan yararlanır, Ama başı derde girince ona karşı cephe alır.
5 Dostuyla ilgilenen, Onun sıkıntısını paylaşan arkadaş da vardır, Savaşmak gerekince silaha sarılır.
6 Senin için savaşan dostunu anımsa, varlıklı olunca onu unutma.
Özd 27,10
Danışmanlar
7 Her danışman öğüt verir, Ama bazıları önce kendi çıkarını düşünür.
Sir 6,6
8 Sana öğüt veren kişiye karşı uyanık ol, Her şeyden önce neyin peşinde olduğunu anla, Çünkü verdiği öğüt kendi çıkarına uygundur.
9 Onun senin için tasarıları varsa, Sana: "Doğru yoldasın" der, Ama başına gelecekleri görmek için senden uzak durur.
10 Sana göz ucuyla bakan kişiye danışma, Seni kıskanan kimselere planlarını açıklama.
11 Bir kadına rakibi konusunda, Korkağa savaş konusunda, Tüccara fiyatlar konusunda, Alıcıya satış konusunda, Aşağılık kişiye gönül borcu konusunda, Bencile sevecenlik konusunda, Tembele herhangi bir iş konusunda, İşini savsaklayan işçiye bitecek bir iş konusunda, Aylak uşağa büyük bir girişim konusunda danışma, Öğüt konusunda onlara güvenme.
Özd 20,14
12 Ama devamlı buyruklara saygılı olduğunu bildiğin, Ruhu seninkine benzeyen, Yanılgıya düştüğünde duygularını anlayacak Bir inanlıya başvur.
Sir 9,15
13 Sonunda yüreğinden gelen öğüdü dinle, Hiç kimse sana yüreğin kadar gerçeği söyleyemez.
14 Çünkü insanın ruhu çoğu kez kendisini Bekçi kulesine tırmanan yedi bekçiden daha iyi uyarır.
15 Bütün bunlardan başka sana yol göstermesi ve adımlarını doğru yolda atman için yüce Tanrı'ya yalvar.
Özd 16,9
Gerçek Bilgelik
16 Bütün etkinliklerin başlangıç noktası ustur, Herhangi bir girişimden önce düşünmek gerekir.
17 Düşüncelerin kökü yürektedir, Buradan dışarıya dört dal uzanır:
18 İyilik ve kötülük, yaşam ve ölüm! Her zaman tümünü yöneten dildir.
Özd 18,21
19 Çok sayıda kimseye pek çok şey öğreten Zeki bir adamı düşün, Ama onun kendine hiç bir yararı yoktur.
20 Her zaman söylev vermeye hazır olan adamı düşün, Ama herkes ondan tiksiniyor ve sonunda açlıktan ölecek.
Sir 9,18
21 Çünkü o Tanrı'nın gözüne girmemiştir, Bilgelikten yoksundur.
22 Kendi gözünde bilge olan kişiyi düşün, Söylediklerine bakılırsa aklının verimli olduğu kesindir.
23 Gerçekten bilge kişi ulusunu eğitir, Aklının verimli olduğu kesindir.
24 Bilge kişi sürekli hayırdua edecektir, Onu görenler mutlu olduğunu söyleyeceklerdir.
25 Bir insanın yaşam sürecinde günleri sayılıdır, Ama İsrail'in yaşam sürecinde sayısız günler vardır.
26 Bilge kişi ulusunun güvenini kazanacaktır, Onun adı sonsuza dek yaşayacaktır.
Özdenetim
27 Oğlum, yaşadığın sürece kendi bünyeni dene, Sana zararlı olan şeylerden uzak dur.
28 Çünkü her şey herkese uygun gelmez, Herkes her şeyden tat almaz.
1Ko 3,2 1Ko 6,12 1Ko 10,23 İbr 5,12
29 Lezzetli şeylere karşı açgözlü olma, Yemek yerken obur olma.
30 Çünkü çok yemek insanı hasta eder, Oburluğun sonucu safrayla ilgili rahatsızlıktır.
31 Oburluktan çok kişi ölmüştür, Bundan sakınırsan yaşamın uzar.

38

Hekimlik ve Sağlık
1 Hekimi onurlandır, Sana yaptığı hizmetler karşılığında hakkı olan onuru ona ver, Çünkü hekimi yaratan Tanrı'dır.
2 Şifa veren yüce Tanrı'dır, Tıpkı bir kralın armağan vermesi gibi.
3 Hekimin bilgisi onun başını dik tutmasına neden olur, Krallar ondan korkar, ona saygı duyar.
4 Tanrı yeryüzünde ilaçları var etmiştir, Akıllı adam bu ilaçları küçümsemez.
5 Bir zamanlar bir tahta parçası suyu tatlılaştırmamış mıydı, Böylece etkisini kanıtlamamış mıydı?
Çık 15,23-25
6 O, insanlara bilgi de vermiştir, Böylece görkemli yapıtlarını övmeleri için İnsanlara olanak tanımıştır.
7 O, şifa vermek ve acıyı dindirmek için ilaçlar kullanır, Kimyacı ilaçlardan bir karışım oluşturur.
8 Böylece O'nun etkinlikleri sonsuzdur, O'nun sayesinde sağlık tüm dünyada yayılır.
9 Oğlum, hastalanınca moralini bozma, Ama Tanrı'ya dua et, O sana şifa verecektir.
10 Kusur işlemekten vazgeç, ellerini kirletme, Her türlü günahtan yüreğini arındır.
11 Buhur yak, O'nu anmak için ince un sun, Sunularında gücünün yettiği kadar cömert davran.
Sir 35,1-3
12 Ondan sonra hekime güven Tanrı onu da yarattı, Hekim seni bırakıp gitmesin, çünkü ona gereksinmen var.
13 Kimi kez başarı onların elindedir,
14 Çünkü hekimler de Tanrı'ya yalvarıp O'nun lütfuyla acıyı dindirmeyi, Şifa vermeyi ve yaşam kurtarmayı O'ndan rica ederler.
15 Bir insan O'nu yaratanın gözünde günah işlemişse Hekim onu tedavi ederken ölmesi yerinde olur.
Yas Tutmak
16 Oğlum, ölen kişi için gözyaşı dök, Acını göstermek için feryat et. Onun vücudunu gereken törenle göm, Mezarını onurlandırmaya önem ver.
17 Acı duyarak ağla, içtenlikle feryat et, Ölen insan için hak ettiği gibi yas tut, Bir veya iki gün yas tut ki, Bu konuda eleştirilere hedef olmayasın, Ondan sonra acın dinsin ve avunmaya bak.
18 Çünkü acının sonucu ölüm olabilir, Acı çeken bir yürek seni güçsüz bırakır.
19 Bırak da acın cenaze töreniyle son bulsun, Acı dolu bir yaşam kişinin bilincini yorar.
20 Yüreğinin acıyla dolmasına izin verme, Acıyı defet, kendi sonunu düşün.
Sir 30,21 Sir 7,36 Sir 28,6
21 Geriye dönüş olmadığını anımsa, Sen ölüye yardım edemezsin ve kendine kötülük edersin.
22 Kötü yazgını anımsa, Çünkü sen de aynı duruma düşeceksin. "Dün benim günümdü, bugünse gün senindir."
23 Ölen insan gömüldükten sonra anısını rahat bırak, O can verdikten sonra onun için kendini üzme ve söylenme.
Esnaf ve Zanaatçılar
24 Boş zaman sayesinde yazman bilge olur, İşleri çok olmayan kişi bilge olur.
25 Saban süren kimse nasıl bilge olsun, Onun salt tutkusu üvendireyi kullanmaktır. O, çift öküzlerini sürerken zihni onların yaptığı işi izler, Söyledikleri de her zaman sığırlarla ilgilidir.
26 Onun aklı sabanın açtığı izdedir, Gecelerini düvelerini şişmanlatmakla geçirir.
27 Her işçi ve zanaatçı da aynı durumdadır: Gece gündüz çabalarlar. Mühür hak eden kişiler Her zaman yeni resim taslakları düşünürler, İyi bir tanım yapmayı çok isterler. Yaptıkları işin kusursuz olması için Geç saatlere dek çalışırlar.
28 Örsünün yanında oturan demirci aynı durumdadır: Pik demiriyle ne yapacağını, düşünür, Ateşin ısısı derisini hafifçe yakıp sızlatır, Bir yandan da ocağın sıcaklığıyla uğraşır, Çekicin gürültüsü kulağını hırpalar, Gözlerini dikerek şablona bakar, İşini bitirmeyi çok ister, Tamamlayıcı düzeltmeleri yapmak için Geç saatlere dek çalışır.
29 İşinin başında olan çömlekçi de aynı durumdadır: Ayaklarıyla tekerlekleri döndürür, İş başındayken her an uyanıktır, Parmakların hafifçe vuruşu önceden tasarlanmıştır.
30 Çömlek çamurunu koluyla döver, Ayaklarıyla özlü çamuru suyla yoğurup sıva haline getirir, Yapıtlarını kusursuz ince ve saydam bir tabakayla kaplamayı çok ister, Ocağı temizlemek için geç saatlere kadar çalışır.
31 Tüm bu insanlar ellerine güveniyor, Her biri kendi işinin ustasıdır.
32 Onlar olmazsa bir kent yapılamaz, Yerleşme olmaz, yolculuk olmaz.
33 Ama onlar danışma, kurulu toplantısına çağrılmıyorlar, Toplumda seçkin bir yerleri yok. Onlar yargıçlarla aynı sıralarda oturmuyor, Yasaları bilmiyorlar.
34 Onlar kültür ve sağgörü bakımından olağanüstü değiller, Özdeyişleri icat etmemişlerdir. Ama yaratılmış dünyaya sağlamlık verirler, Duaları yaptıkları işle ilgilidir.
Mez 1,2

39

Bilgin
1 Tanrı'nın yasasını canı gönülden düşünen İnsanın durumu değişiktir. Atalarından kalma bilgelik konusunda incelemeler yapar, Günlerini kehanetlerle ilgilenmekle geçirir.
2 Ünlü kişilerin söylevlerini saklar, Atasözlerinin inceliklerini yadırgamaz.
3 Bunların gizli anlamlarını irdeler, Anlaşılmayan yönlerini etraflıca düşünür.
4 Prenslere hizmet eder, Yöneticilerin katında bulunur. Yabancı ülkelere yolculuk eder, İnsanın yaptığı iyilik ve kötülük konusunda deneyimlidir.
5 Gün doğarken tüm yüreğiyle Onu yaratan yüce Tanrı'ya başvurur, Tanrı katında yalvarır, Dua etmek için ağzını açar, Günahları için dileğini bildirir.
6 Yüce Tanrı'nın iradesi buysa, Onun ruhu her şeyi kavrayacak, Bilgece sözleri çok sık söyleyecek, Dualarında Tanrı'ya şükredecektir.
Yşa 11,2
7 O, amacında ve bilimde dürüst olacak, Tanrı'nın bilinmeyen gizleri konusunda düşünüp taşınacaktır.
8 Yaptığı eğitimi gösterecek, Tanrı'yla yapılan antlaşmanın yasası ona kıvanç verecektir.
9 Pek çok kimse onun kavrama yeteneğini övecektir, Bu asla unutulmayacaktır. Anısı her zaman yaşayacak, Adı kuşaktan kuşağa anılacaktır.
10 Uluslar onun bilgeliğini herkese duyuracak, Toplum ondan övgü ile söz edecek ve bu olayı kutlayacaktır.
Sir 44,15
11 O uzun süre yaşarsa, adı binlerce addan daha ünlü olacaktır, Şayet ölürse buna da razı olacaktır.
Tanrı’yı Öven Ezgi
12 Daha derin düşünmek istiyorum, Bu düşünceler dolunay gibi beni kaplamış durumda.
13 Dindar çocuklar, beni dinleyin, Dere kenarında yetişen gül gibi açın.
Mez 1,3
14 Buhur gibi tatlı koku yayın, Zambak gibi çiçek açın, güzel kokunuzu çevreye yayın. Bütün yapıtları için Tanrı'ya hamdedin, O'nu içtenlikle övün.
15 Tanrı'nın yüce adını bildirin, Ezgilerle ve arp çalarak O'nu övdüğünüzü bildirin, O'nu içtenlikle şöyle övmelisiniz:
16 "Tanrı'nın tüm yapıtları olağanüstüdür! O'nun buyrukları derhal yerine getirilir." "Bu nedir? Bu niçin böyledir?" gibi sorular sormamalısın, Zamanı gelince her şey incelenecektir.
Mez 104,24 Mez 33,9
17 O'nun sözüyle sular akmaz, birikir, Ağzından çıkan bir sözle sular durur.
18 O'nun buyruğuyla dilediği hemen olur, O'nun kurtarma gücünü hiç kimse azaltamaz.
1Sa 14,6
19 Bütün yaratılmışların etkinlikleri O'nun katındadır, Hiç bir şey O'nun gözünden kaçmaz.
Bil 1,7-8
20 O'nun bakışı öncesizlikten sonrasızlığa doğru uzanır, Hiç bir şey onu şaşırtamaz.
21 "Bu nedir? Bu niçin böyledir?" dememelisin, Bütün yaratılmışların kendine özgü işleri vardır.
22 Tanrı'nın kutsaması kurak toprağı bir ırmak gibi kaplar, Sel gibi onu emer.
23 Aynı biçimde öfke O'nun ülkelere bıraktığı mirastır, Tıpkı tatlı suları tuza dönüştürmesi gibi.
Yar 19,24-26
24 O'nun tutumu dindar kişiler için yumuşaktır, Ama kötü kişilerin yoluna bir sürü engel dikilir.
25 Başlangıçtan beri iyi şeyler iyi insanlar için yaratılmıştır, Kötülükler günah işleyenler içindir.
Sir 33,14-15
26 Yaşamak için insanların en önemli gereksinimleri su, ateş, demir ve tuzdur, Buğday, un, süt ve baldır, Üzüm suyu, zeytinyağı ve giysidir.
27 Bütün bunlar iyi insanlar için iyidir, Ama günah işleyen kişiler için kötü olurlar.
28 Bazı rüzgârlar cezalandırmak için yaratılmıştır, O rüzgârları öfkesinin kamçısı olarak yarattı. Kıyamet gününde rüzgârlar güçlerini serbest bırakır, Onları yaratanın öfkesini dindirir.
29 Ateş, dolu, kıtlık, ölüm, Bütün bunlar cezalandırmak için yaratılmıştır.
30 Yabanıl hayvanların dişleri, akrepler, engerekler, İnançsızları yok edecek olan öç kılıcı,
31 Bütün bunlar O'nun buyruklarını kıvançla yerine getirir. O istediği zaman onlar yeryüzünde hazırdır, Zamanı gelince O'nun buyruklarına uyarlar.
32 Bu nedenle başından beri kararlıydım, Düşünüp taşındım, oturup yazdım:
33 "Tanrı'nın bütün yaptıkları iyidir, Zamanı gelince her eksiği giderir."
34 "Bu ondan beter" dememelisin, Çünkü her şey zamanı gelince değerini gösterir.
35 Bu ortamda bütün yüreğinle ve var gücünle ezgiler oku, Rab'bin adına övgüler sun!
Mez 145,21

40

İnsan Yaşamının Sıkıntıları
1 Her insan zorlu sıkıntı çeker, Ademoğulları ağır bir boyunduruk altındadır. Analarının rahminden doğdukları günden her şeyin anasına dönecekleri güne dek bu iş böyledir.
Yar 3,16-19 Eyü 7,1d Eyü 14,1-2+ Eyü 1,21+
2 Öleceği günü düşünen insan dehşete kapılır, Bu konuyu derin derin düşününce Yüreği korkuyla dolar.
3 Görkemli bir tahtta oturan insan için olsun, Toz toprakta ve çöplükte yaşayan yoksul için olsun,
4 Soylu bir aileden gelip başına taç giyen insan için olsun, Çul giyen kişi için olsun, Her şey taşkınlık ve kıskançlıktan, karışıklık ve huzursuzluktan, Ölüm korkusundan, rekabetten ve didişmeden ibarettir.
5 Gece bile insan yatağında yatarken Uyku tasalarına bir yenisini ekler.
Yas 28,65-67 Eyü 7,4 Vai 2,23 Vai 8,16
6 Dinlenmek için uzandığı zaman, Uykusunda korkunç görüntüler Güpegündüzmüş gibi onu ürkütür. Örneğin savaştan kaçan bir insan görür.
7 Kurtarıldığı anda uyanır, Korkusunun imgesel olması onu şaşırtır.
8 Tüm yaratıklar için, insan olsun hayvan olsun, Günah işleyenler için yedi misli fazla,
9 Ölüm, kan, didişmek, kılıç vardır, Yıkım, kıtlık, acı, bela vardır.
10 Bütün bunlar inançsızlar için yaratılmıştır, Nuh tufanı onların yüzünden oluşmuştur.
Sir 39,25.29
11 Topraktan gelen her şey toprağa, Sudan gelen her şey denize döner.
Sir 41,10 Yar 3,19 Mez 146,4 Vai 1,7
Kötülüğün Sonuçları
12 Rüşvet ve haksızlık yeryüzünden silinecek, Ama içtenlik sonsuza dek yaşayacaktır.
13 Haksızlık yapan kişilerin varlığı sel gibi kuruyacak, Şiddetli yağmurda gök gürlemesi gibi parçalanacaktır.
14 Cömertlikle veren sevinecek, Yasa tanımayanlarsa düşecek.
15 İnançsızların çocukları az dal verir, Temiz olmayan kökler sert kayalara çarpar.
Sir 23,25 Bil 4,3
16 Göllerle ırmakların kıyısındaki kamışlar Her türlü ottan önce kökünden çekip çıkarılacaktır.
Eyü 8,11-12
17 Sevecenlik bereketlerle dolu cennet bahçesi gibidir, Cömertlik sonsuza dek kalıcıdır.
Sir 40,27
Yaşam Sevinci
18 Çok çalışanla varlıklı için yaşam güzeldir, Ama bir hazine bulan kişinin durumu her ikisinden de iyidir.
19 Kişinin ününü, çocukları ve kurduğu kent yapar, Ama bilgeliği keşfetmek, her ikisinden de iyidir. Sığırlar ve üzüm bağları insana ün sağlar, Ama kusursuz bir eş, her ikisinden daha değerlidir.
20 Şarap ve müzik insanın yüreğine sevinç verir, Ama bilgeliği sevmek, her ikisinden de iyidir.
21 Flüt ve arp bir şarkıyı daha tatlı yapar, Ama tatlı bir ses her ikisinden de iyidir.
22 Gözler incelik ve güzellik arar, Ama ilkbaharda yetişen mısırın yeşil rengi Her ikisinden de iyidir.
23 Bir dost ya da arkadaşla karşılaşmak her zaman iyidir, Ama mutlu karı koca her ikisinden de iyidir.
24 Erkek kardeşler ve akrabalar zor günlerde iyidir, Ama yardımsever cömertlik her ikisinden de iyidir.
Özd 17,17 Sir 29,8+
25 Altın ve gümüş sarsılmanı önler, Ama yararlı bir öğüt her ikisinden de iyidir.
26 Para ve güç insanın yüreğine güven duygusu verir, Ama Tanrı korkusu her ikisinden de iyidir. Tanrı'dan korkan kişinin hiçbir eksiği yoktur, Onun başka bir dost araması gerekmez.
27 Tanrı korkusu bereketlerle dolu cennet bahçesi gibidir, İnsana parlaktan da öte bir giysi giydirir.
Sir 40,17
Dilenmek
28 Oğlum, başkalarından dilenerek yaşamını sürdürme, Bir dilenci olmaktansa ölmek daha iyidir.
29 Sürekli başkasının masasına göz diken insanın yaşamı Hiç bir zaman bir yaşam sayılamaz. Başka insanların besiniyle boğazını kirletir, Görgülü, aydın kişi asla böyle bir davranışta bulunmaz.
30 Utanmaz adamın dudakları için dilenmek kolaydır, Ama er geç dilencilik karnını tutuşturacaktır.
Eyü 20,12-14

41

Ölüm
1 Ey ölüm, seni anımsamak ne denli acıdır Mallarıyla mutlu yaşayan, Sıkıntısız yaşayan, varlıklı olan, Beslenecek gücü kendinde bulan insan için.
Eyü 14,1-2+
2 Ey ölüm, senin yargın sevinç vericidir Gücünü kaybetmiş yoksul için, Yaşlanıp yıpranmış, her şeye sıkılan Sevgisi azalmış, dayanacak gücü kalmamış kişi için.
Eyü 3,20d
3 Ölüm yargısından korkma, Senden önce gelenleri ve senden sonra gelecekleri anımsa.
4 Tanrı'nın yaşayan yaratıklar için yargısı budur, Öyleyse yüce Tanrı'nın gözünde iyi olan şeylere Neden karşı çıkalım? Yaşamın on yıl, yüz yıl ya da bin yıl sürsün, yaşamının süreci, Şeol'de durumunu değiştirmeyecektir.
Yar 3,19 Yar 6,3 Vai 6,6 Vai 9,10
Kötülerin Yazgısı
5 Günah işleyenlerin çocukları tiksindiricidir, Onlar inançsızların sık sık gittikleri yerlerde bir araya gelirler.
6 Onların mirası yok olacak, Onlardan gelecek kuşaklar sonsuza dek kınanacaktır.
7 İnançsız bir babayı, utanılacak duruma neden olduğu için, Çocukları kınayacaktır.
8 İnançsızlar, sizler için durum kötüdür, Sizler yüce Tanrı'nın yasasını bıraktınız.
9 Doğduğunuz zaman sizlere lanet edilsin diye doğdunuz, Öldüğünüz zaman payınız lanetlenmek olacak.
10 Topraktan gelen her şey toprağa döner, Aynı biçimde lanetlenmiş olan kötüler yok olur.
Sir 40,11
11 İnsanlar ölüleri için yas tutar, Ama günah işleyenlerin değersiz isimleri Yeryüzünden silinecektir.
12 Saygınlığına dikkat et, çünkü saygınlık Bin tane büyük altın stokundan daha uzun sürer.
Özd 22,1 Vai 7,1
13 İyi bir yaşamın belli bir süresi vardır, Ama saygınlık sonsuza dek sürer.
Utanç Duygusu
14 Evlatlarım, benim öğrettiklerimi uygularsanız Huzura kavuşursunuz. Saklanan bilgelik ve gizli hazine ne işe yarar?
Sir 20,30-31 Mat 5,14-16
15 Akılsızlığını gizleyen kişi Bilgeliğini gizleyen kişiye yeğdir.
16 Şimdi söyleyeceklerim utanç duygusuyla ilgilidir, Çünkü her utanç duygusunu beslemek uygun değildir. Her durum herkes tarafından Uygun biçimde değerlendirilemez.
17 Annenle babanın önünde ahlaksız davranıştan utan, Prensin ya da kralın yanındayken yalan söylemekten utan.
18 Yargıcın ya da sulh hakiminin önündeyken Haksızlık yapmaktan utan, Ulusun kurulu katındayken Kurula karşı saygısızlık etmekten utan.
19 Arkadaşının ve dostunun önünde Dalavereli işlere girişmekten utan, Yaşadığın mahallede hırsızlık yapmaktan utan.
20 Tanrı'nın gerçeği ve antlaşması katında Dirseklerini masaya dayamaktan utan.
Sir 9,8-9
21 Armağanlarını küçümseyenlere armağan vermekten, Sana selam verenleri görmezlikten gelmekten utan. İffetli olmayan bir kadına gözünü dikip bakmaktan, Bir akrabana sırt çevirmekten utan. Başkasının payını ya da armağanını haksız olarak almaktan, Başkasının eşine kur yapmaktan utan.
22 Başkasının hizmetçi kızıyla sevişmekten, -Onun yatağına yaklaşma-Dostlarının önünde sövüp saymaktan, -Birine bir armağan verdikten sonra ona sataşma-Dedikoduyu yineleyip ayrıntılarıyla anlatmaktan,
23 Sana giz olarak söylenenleri açığa vurmaktan utan. Gerçek utancın anlamını o zaman bileceksin, Herkes sana güler yüz ve yakınlık gösterecek.

42

1 Bazı şeylerden utanman gerekmez, Başkaları ne düşünür kaygısıyla sakın günaha girme!
2 Yüce Tanrı'nın yasasından ve antlaşmadan utanma, İnançsızı suçsuz çıkaran yargıdan,
3 Birlikte yolculuk yaptığın arkadaşınla Dikkatli hesap tutmaktan, Dostlarının mülküyle ilgili kararlar vermekten utanma.
4 Terazi ile tartıda doğru olmaktan, az ya da çok kâr etmekten,
5 Pazarlık ederek para kazanmaktan utanma. Çocuklarına sıkı disiplin uygulayıp onları cezalandırmaktan, Kötü bir köleyi kan akıncaya dek kırbaçlatmaktan utanma.
Sir 30,1 Sir 33,25.27
6 Eşin her işe karışıyorsa mührünü kullanmak yerinde olur, Çok sayıda işçin varsa her şeyi kilit altında sakla.
7 Ambardan malları sayarak, tartarak çıkart, Masrafları ve eline geçen parayı yaz.
8 Akılsız bir adamı ya da ahmağı, Gençlerle tartışan yaşlı ve bunak kişiyi Cezalandırmaktan utanma. O zaman gerçek bir aydın olduğunu göstermiş olursun, Herkes davranışlarını uygun bulur.
Özd 10,13 Özd 19,25.29 Özd 26,3
Babalar ve Kızlar
9 Kızı için babanın uykusu kaçar, ama kızı bunu bilmez, Baba kızı için tasalanır, uykusu kaçar: Kız gençken babası ya hiç evlenemezse diye düşünür, Kızı evliyse, ya kocası ondan soğursa diye kaygılanır.
Yas 24,1
10 Kız erdense, ya kızlığı bozulursa, Baba evindeyken gebe kalırsa diye kaygılanır. Evlendikten sonra ya kötü yola saparsa, Ya kısırsa diye tasalanır.
11 Kızın dikbaşlı mı? Çok dikkatli ol, Kızın yüzünden düşmanlarının karşısında Gülünecek duruma düşmeyesin, Kentte söylenti konusu olmayasın. Bayağı dedikoduların hedefi olmayasın, Kızın herkesin önünde seni rezil etmesin.
Kadınlar
12 Yakışıklı bir erkeğe gözünü dikip bakma, Kadınlarla oturma.
13 Çünkü güveler elbiselerden gelir, Kadının kini kadından gelir.
14 Bir erkeğin öç alma duygusu Bir kadının sevecenliğinden daha iyidir, Kadınlar utanç ve kınamaya neden olur.
Vai 7,26-28
Doğada Tanrı’nın Görkemi
15 Bundan sonra Tanrı'nın yaptıklarını sana anımsatmak, Gördüklerimi anlatmak isterim. Tanrı'nın sözüyle yaptıkları ortaya çıkar, Bütün yaratılış O'nun iradesine boyun eğer.
Yar 1,3d
16 Nasıl ki parlayan güneş her şeyi gözetiyorsa, Aynı biçimde Tanrı'nın yaptıkları da O'nun görkemini yansıtır.
17 Tanrı harikalarını bildirme yeteneğini Kutsal yaratıklarına bağışlamamıştır, Her Şeye Gücü Yeten Tanrı evrenin görkeminde durağan olması için Harikalarını sağlam bir biçimde düzenlemiştir.
18 O, denizleri ve yürekleri etraflıca anlamış, Dolambaçlı ve özel biçimlerini kavramıştır. Çünkü yüce Tanrı'nın bütün bilimlerle tanışıklığı vardır, O, çağın belirtilerini gözlemiştir.
Özd 15,11
19 O, geçmişi ve geleceği bildirir, Gizli şeylerin izlerini açığa çıkarır.
20 Hiç bir düşünce gözünden kaçmaz, Bir tek söz O'ndan gizlenemez.
Mez 139,1-4
21 O, bilgeliğinin görkemli yapıtlarının Bir düzene uymalarını zorunlu kılmıştır, O, öncesizlikten sonrasızlığa dek var olacaktır. O'na hiç bir şey eklenemez, O'ndan hiç bir şey eksiltilemez. O'nun hiç kimsenin öğüdüne gereksinmesi yoktur.
Sir 18,6 Vai 3,14
22 O'nun bütün yaptıkları ne denli çekicidir, İnsanın gözünü kamaştırır!
23 Bütün yaptıkları sonsuza dek yaşar, Hangi koşullar altında olursa olsun her şey O'na boyun eğer.
Sir 16,24-29
24 Her şey çift yaratılmıştır, her şey karşıtı ile vardır, O, hiç bir şeyi eksik yaratmamıştır.
Sir 33,14-15 Vai 3,1-8
25 O'nun görkemine gözünü dikip bakmaya kim doyabilir?

43

Güneş, Ay, Yıldızlar
Mez 19,1-6
1 Yüksekliklerin gururu parlak gökyüzü, Böylece görkemli bir görünümle gökyüzü ortaya çıkar.
Yar 1,14-18 Mez 8,3
2 Güneş doğarken şöyle der: "Yüce Tanrı'nın yapıtı olağanüstüdür!"
3 Güneş doruk noktasındayken ülkeyi aşırı sıcaktan kavurur, Onun saçtığı ışığa kim dayanabilir?
4 Kişi sıcağı elde etmek için ocağı yakmalıdır, Güneş dağları üç misli yakar. Yakıcı bir ateş yayar, Birden parlayan ışınları insanın gözünü kamaştırır.
5 Güneşi yaratan, Sözüyle onun yönünü saptayan Tanrı uludur.
6 Aya gelince, o her şeyi vaktinde yapar, Ayları belirtir ve zamanı böler,
Mez 89,37 Mez 104,19
7 Bayramları bildirir. Dolunay ışık veren bir cisimdir, Ayın on beşinden sonra ay küçülür.
8 Aylar adını ondan alır, O, değişik görünümlerinde kusursuz biçimde büyür. Ay yükseklerde var olan çokluğun sancağıdır, Gökyüzünde parlar.
9 Yıldızların görkemi yeryüzünün güzelliğine neden olur, Tanrı'nın yarattığı yüksekliklere parlak bir süs oluşturur.
Bar 3,33-34
10 Tanrı'nın sözüyle yıldızlar O'nun buyurduğu gibi dururlar, Nöbet tutma işini asla aksatmazlar.
11 Gökkuşağına bak ve onu yaratanı öv, Görkemi olağanüstü güzelliktedir.
Yar 9,13 Hez 1,28 Sir 50,7
12 Gökkuşağı gökyüzünde yüce Tanrı'nın sürüklediği Görkemli bir kuşak oluşturur.
Doğanın Harikaları
13 O'nun buyruğuyla kar yağar, Şimşek çakar.
14 Aynı biçimde hazineleri açılır, Bulutlar kuş gibi dışarı uçar.
15 O, büyük gücüyle bulutları yığar, Dolu yağdırarak onları titretir.
16 - 17 O'nu görünce dağlar sallanır, O gürleyince toprak sıkıntıyla debelenir. O'nun iradesiyle güney rüzgârı eser, Kuzeyden fırtına ya da kasırga gelir. Konan kuşlar gibi kar yağdırır, Yerleşen çekirgeler gibi kar yere düşer.
Mez 29,8
18 Beyaz karın güzelliği bakan gözü hayran eder, İnsanın aklı karın yağmasına şaşar.
19 Toprağın üstüne tuz gibi kırağı da döker, Donunca kırağı kıl gibi diken diken olur.
20 Soğuk rüzgâr kuzeyden eser, Suyun üstü buz tutar. Buz suyun yayıldığı alanlara yerleşir, Su bir göğüslük zırhı gibi buzla kaplanır.
21 O, dağları tümüyle yutar ve çölü kavurur, Ateş gibi bitkileri yok eder.
22 Ama pus her şeyi zamanında düzeltir, Taze yaşam veren çiy sıcağı izler.
23 O, beceriklidir, denizin dibini zararsız duruma getirmiş, Araya adalar dikmiştir.
Eyü 7,12+ Mez 104,5d
24 Deniz yolculuğu yapanlar bu işin tehlikelerini bize anlatırlar, Söylediklerini duyunca şaşırırız.
25 Çünkü denizde de görülmemiş olağanüstü yaratıklar, Her çeşit hayvan, çok iri deniz canavarları vardır.
Mez 104,25d Mez 107,23d
26 O'nun sayesinde her şeyin sonu iyi olur, O'nun sözüyle her şey bir arada kalır.
27 Biz çok daha fazlasını söyleyebiliriz, ama yine yeterli olmaz, Sözün kısası: "Her şey O'dur".
28 O'nu övmek için gereken gücü nereden bulacağız? Çünkü O, uludur, bütün yarattıklarından üstündür.
Mez 96,4 Mez 145,3
29 O, korku ve saygı uyandıran Tanrı'dır, yüceliği harika, Gücü olağanüstüdür.
30 Tanrı'yı överken O'nu yücelt, elinden geldiği kadar öv. O senden üstündür. O'nu yüceltirken bütün gücünü kullan, Yorulma, asla tükenmeyeceksin.
31 O'nu kim gördü ki tanımlasın? O'nu gereği gibi kim övebilir ve yüceltebilir?
Yuh 1,18
32 Bunlardan da büyük pek çok gizem vardır, Çünkü bizler az sayıda yaptığı işleri gördük.
Eyü 26,14
33 Her şeyi yaratan Tanrı'nın kendisidir, O, inançlı kişilere bilgelik vermiştir.
Sir 1,9-10 Sir 42,17

44

Tanrı’nın Görkemi
1Mak 2,51-64 İbr 11
1 Bundan sonra kutsalları övelim, Birbirini izleyen kuşaklarda atalarımızı övelim.
2 Tanrı görkemli pek çok şey yarattı, En eski çağlardan başlayarak yüceliğini gösterdi.
3 Bazıları kraldı, her şey onların buyruğundaydı, Güçlü olmakla ün salmışlardı. Bazılarıysa akıllı danışmanlardı, Peygamberlere yaraşır kehanette bulunuyorlardı.
4 Bazıları öğüt vererek ulusa yol gösteriyor, Halkın düşüncesini anlıyor, Öğretilerini bilgece sözlerle yapıyorlardı.
5 Bazıları beste yapıyor, Ezgiler yazıyordu.
6 Bazıları varlıklı ve güçlüydü, Dirlik düzenlik içinde evlerinde yaşıyorlardı.
7 Bütün bu kişileri çağdaşları onurlandırıyordu, Onlar zamanın ünlüleriydi.
8 Bazılarının saldığı ün yaşamlarından sonra sürüp gider, Onlardan şimdiye dek içtenlikle, övgüyle söz edilir.
9 Oysa bazıları hiç bir anı bırakmamış, Hiç yaşamamış gibi yok olmuşlardır. Şimdi onlar hiç var olmamış gibidir, Onların çocukları da aynı durumdadır.
10 Ama burada yüce gönüllü erkeklerin listesi vardır, Onların başardığı güzel işler unutulmamıştır.
11 Onları izleyen kuşaklara Güzel bir miras kalmıştır.
12 Onları izleyen kuşaklar antlaşmaları desteklemektedir, Onların sayesinde torunlarının da tutumu özdeştir.
Sir 39,9
13 Onların çocukları sonsuza dek yaşayacaktır, Saldıkları ün sürüp gidecektir.
14 Onların vücudu huzurla gömülmüştür, Adları tüm kuşaklarla yaşayacaktır.
15 Uluslar onların bilgeliğini bildirecek, Kutlama törenleri düzenleyip onlardan övgüyle söz edecektir.
Sir 39,10
Hanok
16 Hanok Tanrı'yı hoşnut etti ve göğe alındı, Bu olgu bütün kuşaklara Tanrı yolunda yürümeleri için bir örnek oluşturur.
İbr 11,5 Yar 5,24
Nuh
17 Nuh kusursuz denecek kadar erdemliydi, Öfke çağında insanlığa bir başlangıç oldu, Tufan gelince onun sayesinde yeryüzünde birkaç kişi kaldı.
Yar 6,9 Yşa 6,13 1Pe 3,20 2Pe 2,5
18 Onunla sonsuza dek antlaşmalar yapıldı, Bu antlaşmalara göre bundan böyle Yaşayan bir yaratık asla tufan nedeniyle ölmeyecekti.
Yar 9,9+ Yar 8,21-22
İbrahim
19 İbrahim çok sayıda ulusun yüce atasıdır, Hiç kimse asla İbrahim kadar ünlü olmamıştır.
Yar 12,2 Yar 17,4d Rom 4,1.13-18
20 O yüce Tanrı'nın yasasına uymuş, O'nunla antlaşma yapmıştır. İbrahim bu antlaşmayı kendi soyuyla sağlama bağlamış, Büyük sıkıntıdayken antlaşmaya içtenlikle bağlı kalmıştır.
Yar 17,10+ Yar 22,1-19 1Mak 2,52 İbr 11,17
21 Bu nedenle Tanrı Onu izleyecek kuşakların uluslarını kutsayacağına dair İbrahim'e söz verip ant içmiştir. Topraktaki toz kadar onları çoğaltacağına, Onu izleyecek kuşakları yıldızlar gibi yükselteceğine, Onlara miras olarak bir denizden diğerine, Irmaktan dünyanın öbür ucuna dek uzanan toprakları vereceğine dair İbrahim'e söz verip ant içmiştir.
Yar 22,18 Yar 12,3 Yar 15,5 Haİş 3,25 Gal 3,8-9 Hak 20,1+
İshak ve Yakup
22 Tanrı, Dahası İbrahim'in hatırı için İshak'a da
Yar 17,19 Yar 26,3-5
23 Bütün insanların hayır dualarını sağlayacağına söz vermiştir. Antlaşmanın Yakup'un başına dayanmasına neden olmuştur. Onu kutsamış, ona miras olarak toprağı vermiştir, Toprağı paylara ayırıp on iki oymak arasında bölmüştür.

45

Musa
1 Musa'yı yüce gönüllü bir erkek olarak yaratmıştır, Onunla tüm insanlar ilgilenip güler yüz göstermiştir. Musa'nın anısı kutsaldır, O hem Tanrı'nın hem de insanların sevgilisiydi.
2 Tanrı Musa'nın ününü Diğer kutsal kişilerin ününe eşit kılmıştır, Onu güçle donatmıştır, Düşmanları ondan yılmışlardır.
Sir 42,17+
3 Musa konuşunca Tanrı mucizeleri durdurdu, Krallar Musa'ya büyük saygı gösterdiler. Tanrı Musa'ya ulusu için buyruklar verdi, Ona kendi görkeminden bir parça gösterdi.
Çık 8,12d.30d Çık 9,33 Çık 10,18d Çık 19,1d Çık 33,20+
4 Tanrı bağlılığı ve sevecenliği için Musa'yı kutsadı, Bütün insanların içinde onu seçti.
Say 12,3
5 Musa'nın sesini duymasına izin verdi, Karanlıkta ona yol gösterdi. Yaşam ve bilim yasasını Yakup'a, Yargılarını İsrail'e bildirmesi için Onunla yüzyüze gelip ona buyruklar verdi.
Çık 19,19d Çık 24,18 Çık 20,1d.22d Yas 4,6-8 Yas 32,47
Harun
6 Tanrı Harun'u da Musa gibi kutsal bir erkek olarak yetiştirdi, Onun kardeşiydi ve Levi oymağındandı.
7 Tanrı Harun'la sonsuza dek bir antlaşma yaptı, Onu ulusunun kâhini olarak atadı. Harun'u etkileyici giysilerle süsledi, Ona görkemli bir giysi giydirdi.
8 Onu olağanüstü kusursuz yaptı, Ona yetki simgelerini verdi: Şalvar, uzun cüppe, efod.
Çık 28,42.31-35.6-12
9 Cüppenin etrafına giymek için ona nar verdi, Her adımda uyumlu biçimde çalacaktı. Etrafına giyeceği çok sayıda altın ziller verdi, Zil sesinin tapınakta duyulması, Ulusunun çocuklarına anımsatması için.
Çık 28,33-34
10 Ona, bir nakkaşın yaptığı, altın ve erguvani renkte, Mor renk tonunda, kırmızı, kutsal bir cüppe verdi. Göğüs üzerinde taşınan yargı simgesi Urim'le Tummim'i verdi, Bir zanaatçının işiydi, örgüsü koyu kırmızı renkteydi.
Çık 28,2-5 Çık 28,6+ 1Sa 14,41+
11 Mühür biçiminde kesilmiş değerli taşlar verdi, Bu taşlar altına monte edilmişti, bir kuyumcu işiydi. Taşların üzerine oyulan yazılar İsrail oymaklarını simgeliyordu.
12 Ona sarığının üstüne koyması için altın bir taç vermişti, Üzerinde kendini adama mührü vardı. Olağanüstü bir süs eşyası, harika bir işçilik, Göz kamaştıran bir ziynet.
Çık 28,36-39
13 Ondan önce böyle güzel şeyler yoktu, Ondan başkası da bunları asla kullanmamıştır. Ancak onun erkek çocukları Ve sonsuza dek onun soyundan gelenler Bu giysileri ve süs eşyasını kullanmıştır.
14 Onun sunduğu kurbanlar tümüyle yanıyordu, Günde iki kez devamlı yanıyordu.
15 Musa onu adayıp Kutsal zeytinyağıyla meshetmiştir. Bu onun için sonsuza dek yapılmış bir antlaşmaydı, Cennet yerinde durduğu sürece Onun soyundan gelenler için de geçerliydi. Bu antlaşma nedeniyle o, tapınmayı denetleyecek, kâhin olacak, Tanrı'nın adına ulusunu kutsayacaktı.
Lev 8,1-13
16 Tanrı'ya kurbanlar sunması, Bir anı olarak buhur ve yatıştırıcı güzel kokular sunması, Ulusunun bağışlanması için Tanrı onu tüm yaratıklar arasından seçmişti.
Lev 2,2.9.16 Lev 16,1+
17 Yakup'a buyruklarını bildirmesi, İsrail'i yasa konusunda aydınlatması için Tanrı ona buyruklarını emanet etti, Yazılı yasayı teslim etti.
18 Başkaları ona karşı birleşti, Çölde onu kıskanıyorlardı, Datan, Aviram ve taraftarları, Korah, taşkın ve öfkeli yandaşlarıyla birlikte.
Say 16,1-16,50
19 Tanrı onları gördü, canı sıkıldı, Çok öfkelendi, onları yok etti. Mucizelerle onları etkiledi, Alev alev yanan ateşinde onları yakıp yok etti.
20 Harun'un görkemini arttırdı, Ona bir miras bıraktı. İlk meyvelerin en kusursuzunu onun payına bıraktı, Her şeyden önce ona bol ekmek verdi.
Say 18,12-13
21 Böylece Tanrı'ya verilen sunuları yiyebiliyorlardı, Çünkü Tanrı onları Harun'a ve onun soyundan gelenlere vermiştir.
Çık 29,28.31d Lev 6,16-18 Lev 7,9-10.32-36
22 Ama ulusunun toprağından ona miras kalmamıştır, Ulusun bireyleri arasında yalnız Harun'un payı yoktur, Onun payı ve mirası Tanrı'dır.
Say 18,20 Mez 16,5+
Pinehas
23 Elazar oğlu Pinehas, övülecek üçüncü kişidir, Çünkü Pinehas Tanrı'dan korkuyor, Olağanüstü çalışıyordu. Ulusu ayaklandığı zaman o yolundan dönmedi, Sadık ve yürekliydi. Böylece İsrail için kefaret etti.
Say 25,7d
24 Bu nedenle onunla bir barış antlaşması onaylandı, Kendisi hem tapınağın hem de ulusun yöneticisi oldu. Gerek kendisine gerek soyundan gelenlere Sonsuza dek en yüksek kâhin ünvanı verildi.
Say 25,11-13
25 Yahuda oymağından İşay oğlu Davut'la da Antlaşma yapıldı, Krallık babadan salt bir tek oğla geçmekteydi, Ama Harun'un kâhinliği tüm soyuna verilmiştir.
26 Tanrı yüreklerinize bilgelik versin, Böylece ulusunu erdemli biçimde yargılarsınız. Atalarınızın erdemleri asla kaybolmaz, Onların görkemi onların soyundan gelenlerde kalır.

46

Yeşu
1 Nun oğlu Yeşu savaşta çok güçlüydü, Peygamberlik görevinde Musa'nın halefiydi. Yeşu adı ona gerçekten yakışıyordu, Cennete gitmek üzere seçilmiş olan Ulusun büyük kurtarıcılarından biriydi. Ona karşı koyan düşmanlarından öç alıyordu, Böylece İsrail'e mirasını vermiş oluyordu.
Yşu 1,1+
2 Kentlere karşı kılıcını çekip kollarını yukarı kaldırdığı zaman, O denli görkemliydi!
3 Kim o denli kararlılık göstermişti? Tanrı'nın savaşlarını kendisi sürdürüyordu.
4 Eliyle güneşi zapt etmemiş miydi, Bir gün güneşi uzatıp iki güneş durumuna getirmemiş miydi?
Yşu 10,13
5 Düşmanı her yönden sıkıştırırken, Yüce Tanrı'ya, Güçlü Olan'a seslendi. Sert ve şiddetli dolu taneleri yağdırarak Tanrı ona yanıt verdi.
6 O, düşman ülkeye saldırdı, Savaştaki yiğitliğini ülkelerin onaylaması, Karşılarındakinin güçlü Tanrı olduğunu bilmeleri için Bayırda tüm karşı koymayı yok etti.
Yşu 10,10-15
Kalev
7 Yeşu'yla Yefunne oğlu Kalev Musa zamanında hep sadık kalmışlardı. Bütün topluluğun karşısında durup Ulusun günah işlemesini önlemiş, Halkın ayaklanacağı yolundaki fısıltıları susturmuşlardı.
Say 14,6-10
8 Bu nedenle hareket halindeki altı yüz bin askerden Sadece bu ikisi kalmıştı, Bu ikisi miraslarına konmuştu. Çok şeyden zevk alıp Hoşça zaman geçirebilecekleri topraklara yerleşmişlerdi.
Sir 16,10+
9 Tanrı Kalev'i güçlü kıldı, Yaşlılığına dek o güçlü kaldı. Bu güçle Kalev ülkenin dağlık yerlerinde yürüyüş yaptı, Onun soyundan gelenler bu yerlerin mirasçısı oldular.
Yşu 14,10-11 Say 14,24 Yşu 14,12-15
10 Tanrı yolunda olmanın iyi olduğunu İsrail'in bütün halkı görsün diye.
Hakimler
11 Hakimler de her biri çağrılmıştı, Onların yüreği sevgi bağlılığından yoksun değildi. Onlar Tanrı'ya sırt çevirmediler, Onların anısını kutsayalım!
12 Kemikleri kabirlerinde tekrar çiçek açsın, Bu ünlü kişilerin adları Çocuklarında yeniden yaşasın.
Samuel
13 Samuel Tanrı'nın sevgilisiydi, Tanrı'nın peygamberiydi, krallığı kurdu, Ulusunu yönetecek kişileri meshetti,
1Sa 10,1 1Sa 16,13
14 Toplumu Tanrı'nın yasasına göre yargıladı. Tanrı Yakup'u korudu.
15 O, sadakati sayesinde bir peygamber olarak kabul edildi, Sözleriyle güvenilir bir kâhin olarak tanındı.
16 Düşmanları onu her taraftan sıkıştırırken, Güçlü Tanrı'ya seslendi, O'na bir kuzu kurban etti.
Sir 46,5 Sir 47,5 1Sa 7,9-10
17 Gök gürlemesiyle Tanrı'nın gürleyen yüksek sesi duyuldu.
18 Tanrı düşmanın önderlerini, Filistliler'in bütün başkanlarını kılıçtan geçirdi.
1Sa 7,13
19 Ölmeden önce Tanrı'nın ve meshettiği yöneticilerinin katında tanıklık etti: "Bir kişiyi herhangi bir maldan, Hem de bir çarıktan bile yoksun bırakmadım." Kimse onu suçlamadı.
1Sa 12
20 Uyuduktan sonra yeniden kehanette bulundu. Kralı uyarıp öleceğini bildirdi. Yeryüzünde sesini yükselterek gelecekten haber verdi, Amacı, insanların günahlarını ortadan silmekti.
1Sa 28,6-25

47

Natan
1 Ondan sonra Natan ortaya çıktı, Davut zamanında peygamberlikte bulundu.
2Sa 7 2Sa 12
Davut
2 Paylaşılan kurbanda yağ bir tarafa konduğu gibi, Davut da İsrail'in bütün halkı arasından özellikle seçilmiştir.
Lev 4,8
3 Çocuklarla oynar gibi aslanlarla oynardı, Sürüdeki kuzularmış gibi ayılarla oynardı.
1Sa 17,34-37
4 Daha çocukken dev gibi adamı öldürüp Ulusunu utanç duygusundan kurtarmamış mıydı, Elini çıkarıp taşı sapanla atmamış mıydı, Golyat'ın küstahlığını yok etmemiş miydi?
1Sa 17
5 Çünkü o, yüce Tanrı'ya seslenmişti, Tanrı'nın sağ koluna verdiği güçle Büyük bir savaşçıyı öldürmüş, Böylece ulusuna övünme olanağı sağlamıştı.
6 Bu nedenle ona sonsuz saygı gösterdiler, Tanrı'ya şükrederken onu övdüler, Ona bir övgü tacı sundular.
1Sa 18,7
7 Çünkü o düşmanlarını her tarafta kılıçtan geçirdi, Kendisine düşman olan Filistliler'i yok etti, Bugüne dek onların sesini kıstı.
8 O, tüm etkinliklerinde övgü dolu sözlerle Yüce Tanrı'ya hamdediyordu. Ezgilerini içtenlikle okuyordu, Çünkü yaratanı seviyordu.
2Sa 23,1
9 Okunan ezgilerin müzikle daha tatlı olması için Sunağın önüne arp koydu.
1Ta 16,4d
10 Onun sayesinde şölenler görkemli, Bayramlar ciddi ve gösterişli oldu. Tapınakta gün doğmasıyla Tanrı'nın kutsal adını öven ezgiler duyuldu.
11 Tanrı onun günahlarını ortadan kaldırdı, Onun adını sonsuza dek yüceltti. Ona bir krallık antlaşması, İsrail'de görkemli bir taht verdi.
2Sa 12,13.24-25 2Sa 7,1+
Süleyman
12 Bilge oğlu babası Davut'un tahtına varis oldu, Onun sayesinde tasasız bir yaşam sürdü.
13 Süleyman barış zamanında saltanat sürdü, Tanrı ona gerçek barışı verdi. Böylece Süleyman Tanrı'nın Tapınağı'nı yapacak, Sonsuza dek sürecek bir tapınak hazırlayacaktı.
1Kr 5,3-5 1Kr 6
14 Gençliğinde sen ne denli bilgeydin, Bir ırmak gibi ağzına kadar zekâyla doluydun!
1Kr 3,4-28 1Kr 4,29-14
15 Aklın yeryüzünü kapsıyordu, Yeryüzünü gizemli atasözleriyle doldurdun.
16 Adın uzak adalarda duyuldu, Barışın için sevildin.
17 Ezgilerin, özdeyişlerin, atasözlerin, sert yanıtların Seni dünyanın harikası durumuna getirdi.
1Kr 10,1-10
18 Rab'bin adına, İsrail'in Tanrısı adına Tenekeler dolusu altın topladın, Gümüşü kurşun kadar yaygın duruma getirdin.
1Kr 10,11d.27
19 Vücudunu kadınlara bıraktın, Şehvetinin kölesi oldun.
1Kr 11,1-13
20 Onuruna leke sürdün, Var olan malı kötüye kullandın, Böylelikle çocukların öfkeyle karşılandı, Gelecek kuşaklar acı çekecek:
21 Egemenlik ikiye bölündü, Efrayim'den ayaklanan bir krallık ortaya çıktı.
1Kr 12
22 Ama bağışlayan Tanrı tutumunu değiştirmez, Sözünden dönmez, Seçtiği konuyu bozmaz, Onu seven insanın mal varlığını yok etmez. Böylece Yakup'a bir artık, Davut'a ondan oluşan bir kök armağan etti.
2Sa 7,1+ Mez 89,30-37 Yşa 4,3+
Rehavam ve Yarovam
23 Süleyman atalarının yanında toprağa verildi, Kendi soyundan bir kişiyi yerine bıraktı. Bu kişi ulusun en akılsız bireyiydi, Akılsız Rehavam'ın siyaseti sonucu ülkede ayaklanma oldu.
1Kr 12
24 Yerine Nevat oğlu Yarovam geçti, İsrail'i günaha soktu, Efrayim'i kötü yola sürükledi. Arkasından işledikleri günahların sayısı o denli arttı ki, Kendi ülkelerinden uzaklaşmak zorunda kaldılar.
1Kr 12,26-33 1Kr 13,33-34 2Kr 17,21-23
25 Çünkü onlardan öç alınıncaya dek Her türlü günahı işlediler.

48

İlyas
1 İlyas Peygamber alev gibi parladı, Sözü meşale gibi göz kamaştırdı.
2 Ulusunu kıtlığa mahkûm eden, Aşırı gayretle ulusunun büyük bir kısmını yok eden oydu.
1Kr 17,1 1Kr 18,2 1Kr 19,10.14
3 Tanrı'nın sözüne uyarak gözlerini kapadı, Üç defa yangına neden oldu.
1Kr 18,36d 2Kr 1,10.12
4 İlyas, mucizelerinde ne görkemliydin! Gururlanmak için sayısız nedenin var, Senin gibi kim övünebilir?
5 Bir cesedi dirilttin, Yüce Tanrı'nın sözüyle onu Şeol'de dirilttin.
1Kr 17,17-24
6 Kralların yıkımına neden oldun, İleri gelenleri yataklarından çekip sürükledin.
1Kr 21,17-24 2Kr 1,16
7 Sina Dağı'nda paylamayı, Horev'de ceza veren kararları işittin.
1Kr 19,9-18
8 Öç alacak kralları, yerine geçecek peygamberleri meshettin,
9 Bir ateş kasırgasında, Ateşten atların çektiği iki tekerlekli savaş arabasıyla yukarıya alındın.
2Kr 2,1-11
10 Diriliş gününü bildiren peygamberlikler senin adını veriyor, Öfkenin belirmesi sona ermeden Tanrı'nın öfkesini yatıştıracaksın. Babaların yüreklerini çocuklarına doğru çevirecek, Yakup'un oymaklarını eski durumuna getireceksin.
Mal 4,6
11 Seni görenler, sevgiyle uykuya dalanlar mutlu olacaktır, Çünkü bizim de yaşamımız sürecektir.
2Kr 2,10-12
Elişa
12 Kasırga İlyas'ın kefeni oldu, Elişa onun ruhuyla doldu. Yaşamı süresince hiç bir devlet başkanı İradesini yitirmesine neden olamadı, Hiç kimse ona boyun eğdiremedi.
2Kr 2,9d
13 Hiç bir iş onun için zor değildi, Ölürken bile bedeni peygamberlikte bulundu.
14 Yaşamı süresince harikalar yarattı, Ölürken yaptıkları olağanüstüydü.
15 Bütün bunlara karşın insanlar pişman olmadı, Günah işlemekten vazgeçmedi, Sürü halinde ülkelerinden dışarıya gönderilinceye, Bütün dünyaya dağılıncaya dek!
16 Ülkede kalanların sayısı azdı, Yöneticiyse Davut soyundandı. Bir bölümünün tutumu Tanrı'yı sevindirdi, Öbürleriyse birbiri ardından günah işlediler.
Hizkiya
17 Hizkiya kentini güçlendirdi, Gereken su rezervini sağladı. Demirle kayaların içine tünel açtı, Sarnıçlar yaptırdı.
2Kr 20,20+ 2Ta 32,5.30 Yşa 22,11
18 O günlerde Sanherib ülkeye saldırdı, Rabşake'yi gönderdi, İsrail halkına karşı el kaldırdı, Haddini bilmeyerek yüksek sesle övündü.
2Kr 18,13 2Kr 19,37 Yşa 36-37
19 O zaman onların yürekleri, elleri titredi, Doğum sancıları çeken bir kadının sancısını duydular.
20 Tanrı'ya yalvarıp lütfuna sığındılar, Ellerini O'na uzattılar. Tanrı gökte onları çabucak duydu, Yeşaya aracılığıyla onları kurtardı.
21 Asur ordusunun ordugahına saldırdı, O'nun meleği Asurlular'ı kılıçtan geçirdi.
22 Çünkü Hizkiya'nın tutumu Tanrı'yı sevindirecek biçimdeydi, O, atası Davut'un davranışlarına uyuyordu. Peygamber Yeşaya ona böyle yapmasını emretmişti, O, önsezisi güvenilir, büyük bir insandı.
Yeşaya
23 Onun zamanında güneş yerinden oynayıp geri gitti, Kralın yaşamını uzattı.
2Kr 20,4-11 Yşa 38,4-8
24 Ruhun gücüyle en sonraki şeyleri görüyor, İsrail halkındaki yaslı kimseleri avutuyor,
25 Sonsuza dek geleceği bildiriyor, Gizli şeyleri ortaya çıkmadan epey önce açıklıyordu.

49

Yoşiya
1 Yoşiya'nın anısı Güzel koku hazırlayan kişinin becerisiyle ortaya çıkan Harman yapılmış buhur gibidir. Herkesin ağzına bal gibi tatlı gelir, Şarap şöleninde çalınan müziğe benzer.
2 Doğru yolu seçip insanları inanca döndürdü, Yasaya uymayan tiksindirici şeyleri kökünden söktü.
2Kr 22-23
3 Tanrı'ya yürekten bağlandı, Tanrı'nın tanınmadığı bir zamanda inançtan yana oldu.
Yeremya
4 Davut, Hizkiya ve Yoşiya dışında Hepsi birbiri ardından günah işledi, Yüce Tanrı'nın yasasını önemsemediklerinden Yahuda kralları ortadan kayboldu.
5 Güçlerini başkalarına, Onurlarını başka ülkeye verdikleri günden beri,
6 Seçilmiş kutsal kent yandı, Sokakları boşaldı.
Ağı 1,4 Ağı 2,3
7 Her şey Yeremya'nın önceden haber verdiği gibi oldu, Çünkü ona kötü davrandılar. Oysa annesinin rahmindeyken peygamber olarak kutsanmıştı, Onun görevi yıkmak, acı vermek ve yok etmekti, Ama ayrıca geliştirmek, yerleştirmekti.
Yer 1,5 Yer 1,10
Hezekiel ve On İki Peygamber
8 Hezekiel görkemli bir görüm gördü, Tanrı, meleklerin arabası üstünde bu görümü ona gösterdi.
Hez 1-3 Hez 9-10
9 O Eyüp'ü de anımsadı, Çünkü doğruluk yollarında yürüdü.
10 On iki peygambere gelince, Kemikleri kabirlerinde yeniden çiçek açsın, Çünkü onlar Yakup'u avuttular, Onun kutsal inancını ve umudunu kurtardılar.
Sir 46,12+
Zerubbabil ve Yeşu
11 Zerubbabil'i nasıl yüceltelim? O, sağ elindeki mühür yüzüğü gibiydi.
Hag 2,23
12 Yosadak oğlu Yeşu da öyleydi, Her ikisi yaşamları süresince tapınağı yaptılar, Tanrı için yazgısı sonsuza dek övgü olan Kutsal bir ulus yetiştirdiler.
Nehemya
13 Nehemya'nın da anısı uludur, O, yıkılan duvarlarımızı yeniden kurdu. Sürgü sürerek kapanan kapıları onardı, Evlerimizi yeniden yaptı.
Atalar
14 Yeryüzünde Hanok'a eşit olan kimse yaratılmamıştır, Çünkü kendisi göğe alınmıştır.
Sir 44,16
15 Doğan hiç kimse Yusuf gibi olmamıştır, O, erkek kardeşlerinin önderi, Ulusunun desteğiydi, Onun kemiklerine saygı gösterildi.
Yar 50,25-26
16 İnsanlar arasında Sam ve Ham onurlandırıldı, Ama Adem yaşayan tüm yaratıklardan üstündür.

50

Başkâhin Simon
1 Oniyas oğlu Başkâhin Simon Yaşamı süresince tapınağı onardı, O günlerde o, kutsal yeri sağlamlaştırdı.
2 Çift yüksekliğin temelini attı, Tapınağın çevresine yüksek destekler kurdu.
3 Onun zamanında sarnıç kazılıp su çıkarıldı, Deniz kadar engin bir su deposu vardı.
4 Ulusunu yıkımdan kurtarmak kaygısıyla Kuşatmaya karşı kenti sağlamlaştırdı.
5 Kutsal Yer'in perdesini açıp ortaya çıktığında Çevresine üşüşen insanlarla o ne kadar görkemliydi!
Lev 16
6 Bulutların arasındaki sabah yıldız gibi, Dolunay gibi,
Lev 16,13
7 Yüce Tanrı'nın Tapınağı'na ışık saçan güneş gibi, Göz alıcı bulutların karşısında parıldayan gökkuşağı gibi,
8 Bahar mevsimindeki güller gibi, Denize dökülen ırmağın kenarındaki zambaklar gibi, Yaz mevsimindeki bir tütsü filizi gibi,
9 Buhurdanlıktaki ateş ve buhur gibi, Altın varaktan yapılmış ve çeşitli değerli taşlarla üstüne Sert bir tabaka oluşturulmuş bir kap gibi,
10 Meyve yüklü bir zeytin ağacı gibi, Bulutlara süzülerek yükselen bir selvi ağacı gibi,
11 Görkemli cüppesini giyer, Din adamı olarak olağanüstü ve kusursuz olurdu. Kutsal sunağa doğru ilerleyince, O kutsal yerin çevresini kendi ululuğuyla doldururdu.
12 Çevresinde kardeşlerinden oluşan bir kalabalıkla Sunağın yanında durarak Kâhinlerin elleriyle verdikleri parçaları alırdı. O, güçlü bir Lübnan selvisine benziyordu, Çevresinde sözümona hurma ağacı gövdeleri vardı.
13 Harun'un tüm oğulları görkemli bir biçimde Tanrı'ya olan sunularını ellerinde tutarak Bütün İsrail toplumunun önünde dururken
14 O, sunaklardaki dinsel törenleri tamamlar, Her şeye Gücü Yeten'e, yüce Tanrı'ya verilen sunuları Gerektiği gibi sırasıyla sunardı.
15 Elini uzatıp bardağı alır, Üzüm suyunun bir kısmını Sunağın altına, yere dökerdi, Yüce Tanrı için, tüm evrenin egemeni için, Yatıştırıcı bir güzel koku!
16 Ardından Harun'un oğulları bağırıp Dövülmüş madenden yapılmış borularını çalardı, Yüce Tanrı' nınkini anımsatan güçlü bir ses duyulurdu.
Say 10,2-10 Say 45,9
17 Bütün insanlar derhal secde eder, Her şeye Gücü Yeten'e, Yüce Olan'a sevgilerini gösterirlerdi.
18 Dinsel törenlerde makamla okuyan kişilerle birlikte O'nu öven ezgiler okurlardı, Bütün seslerin ezgisi tatlıydı.
19 Yüce Tanrı için yapılan tören tamamlanıncaya dek İnsanlar Tanrı'ya yalvarır, Bağışlayıcı Rableri'nin katında dua ederlerdi.
20 Sonra o aşağıya iner, Bir araya gelen İsrail halkının tümü için ellerini kaldırır, Tanrı adına onları kutsardı.
Lev 9,22 Say 6,23-27
21 Çünkü Tanrı'nın adını söylemeye özel izni vardı, Yüce Tanrı'nın kutsaması nedeniyle Topluluk yeniden başını öne eğerdi.
Öğüt
22 Şimdi tüm evrenin Tanrısı'na yalvarın: Her yerde tüm önemli etkinlikleri işleyen O'dur, Ana rahminden başlayarak yaşamımızı yücelten O'dur,
23 Bize karşı bağışlayıcı olan O'dur. Yüreklerimize sevinç versin, İsrail'de çağlar süresince barış sağlasın.
24 O'nun sevecenliği inançla bizimle olsun, O, çağımızda bizi kurtarsın.
25 Ruhumun tiksindiği iki ülke vardır, Üçüncüsü ise bir ülke bile değildir:
Özd 30,15+
26 Seir Dağı'nda oturanlar, Filistliler, Şekem'de yaşayan akılsız insanlar.
Sonuç
27 Yeruşalim'de Sirak oğlu, Elazar oğlu Yeşu Yüreğindeki bilgeliği dile getirerek Bilgelik ve bilgi dolu bu kitabı yazmıştır.
28 Bu konularla uğraşan, Bu konuları ciddi olarak düşünüp bilge olan mutludur.
29 Bu kitapta öğrendiklerini uygulayan kişi Her şeyi yapacak güçte olur, Çünkü onun yürüdüğü yolu Tanrı'nın nuru aydınlatmaktadır.

51

Tanrı’ya Övgü Sunusu
1 Rabbim, kralım, sana övgü sunacağım, Benim kurtarıcım olan Tanrı, seni öveceğim, Senin adına övgü sunuyorum.
2 Sen beni korudun, bana destek oldun, Vücudumu yok olmaktan kurtardın, Yalan söyleyen dilin tuzağından, Yalanlar uyduran dudaklardan beni kurtardın. Çevremdeki kişilerin önünde Bana destek oldun, beni kurtardın,
Çık 15,2 Mez 120,2
3 Bağışlama yetkinliğinin enginliğine, Adının yüceliğine uygun biçimde davrandın. Beni öfkeyle yok etmek isteyenlerin pençelerinden, Yaşamımı araştıran kişilerin elinden, Bana giydirilen nice nice ateşten gömlekten beni kurtardın.
Mez 35,4 Mez 103,8 Çık 34,6
4 Beni kuşatan ve soluğu kesen ısıdan, Tutuşturmadığım bir ateşin orta yerinden,
5 Şeol'ün iç bölümünün derinliklerinden, Günaha giren dilden ve yalan sözlerden beni kurtardın.
Say 16,33+
6 Yalan yere ant içip kralın katında bana kara çalan dil, Ruhum ölüme yaklaştı, Yaşamım Şeol'ün kıyısına dek aşağıya indi.
7 Çevremi kuşatmışlardı, Bana destek olacak kimse yoktu, Bana yardım edecek birini boş yere aradım.
8 Rabbim, sonra insanlara ne denli acıdığını anımsadım, En eski çağlardan başlayarak etkinliklerini anımsadım, Sabırla seni bekleyenleri nasıl kurtardığını Düşmanlarının pençelerinden onları nasıl kurtardığını anımsadım.
Mez 25,6
9 Yeryüzünden dileğimi yukarı gönderdim, Ölümden kurtulmam için yalvardım,
10 Tanrı'ya seslendim: "Babamız olan Rab, Bugünlerde bana ateşten gömlek giydirildi, beni bırakma, Çalım satan kişilere karşı çaresizim, beni bırakma. Senin adını aralıksız öveceğim, Gönül borcu altında kalarak Senin adına coşkuyla övgü dizeceğim."
11 Dileğim kabul edildi, Çünkü beni yok olmaktan kurtardın. O kötü günlerden beni kurtardın.
12 Onun için senin davranışlarından Duyduğum mutluluğu anlatacağım, Seni öveceğim, Tanrı'nın adını kutsayacağım.
Bilgeliğin Ardınca Koşmak
13 Delikanlıyken yolculuk etmeden önce Tanrı'ya yakarışlarımda tümüyle bilgeliği dilerdim.
Sir 6,18 Sir 15,2d Sir 34,9-11 Bil 8,2
14 Tapınağın dışında bilgelik için yakarırdım, Onu arayışım sonuna dek sürüp gidecek.
15 Üzümün baharı açmasından olgunlaşmasına dek Yüreğimi o sevindirdi. Doğru yolda yürüdüm, Gençliğimden beri hep onu izledim.
Mez 25,5 Mez 26,3
16 Kulağımı kısa bir süre eğerek onu kavradım, Ondan çok şey öğrendim
17 Onun sayesinde ilerledim, Bunun övgüsü bana bilgeliği verenin olsun!
18 Çünkü onu uygulamaya kesinlikle karar verdim, Doğru olanı içtenlikle aradım, Utanılacak bir duruma düşmeyeceğim.
19 Ruhum onu elde etmek için güçlü ve sürekli bir çaba gösterdi, Yasaya uymaya ve en ince ayrıntılara önem verdim. Ellerimi gökyüzüne uzattım, Bilgelik konusunda bilgisiz olduğum için yerindim.
20 Ruhumu ona doğru çevirdim, Arınmakla onu buldum. Ta başından beri yüreğim onda durağandı, Onun için o beni hiç bir zaman bırakmayacaktır.
21 Öz varlığım tutkuyla onu aradı, Şimdi de yararlı bir iyelik kazandım.
22 Tanrı beni bu dille ödüllendirdi, Bu dille ben O'na coşkuyla övgü dizeceğim.
23 Bana gel, bilgisiz kişi, Okulumda yerini al.
24 Ruhun bunlara susamışken, Yoksun kalmaktan niçin yakınıyorsun?
Amo 8,11
25 Ağzımı açıp konuşuyorum: Bilgeliği elde et, ama o para ile satın alınmaz,
Yşa 55,1 Özd 4,5.7
26 Onun boyunduruğuna gir, Bırak da ruhuna bilgi versin, O uzakta değildir, onu ara.
Yas 30,11-14
27 Gör bak! O denli mutluluğu elde etmek için Çok uğraşmadım.
28 Niceliği çok olan gümüş parayla bilgi satın alırsan, Böylelikle çok altın para kazanırsın.
Özd 16,16 Mat 13,44-46
29 Tanrı'nın bağışlaması ruhunu sevindirsin, O'nu övmekten hiç bir zaman utanıp çekinme.
30 Kararlaştırılan süreden önce işini bitirirsen, O da kendi çağında seni ödüllendirecektir.