1 Mesih İsa'nın kulları Pavlus ve Timoteos'tan Filipi'deki Mesih İsa’ya bağlı kutsalların tümüne ve onların yanı sıra Gözetmenlerde görevlilere.
1,1 Gözetmenler’le ve görevlilere: “Episkopoi” (“gözetmenler”) henüz kelimenin bugünkü anlamıyla “episkoposlar” değil, fakat cemaat için önderlik ve yöneticilik hizmeti yerine getiren “ihtiyarlardı”, bknz. Tit 1,5+. Onlara “diakonoi” (“yardımcılar; görevliler”) yardım ediyordu, 1Ti 3,8-13, bknz. Haİş 6,1-6.
7 Sizler için böyle düşünmem doğrudur. Çünkü yüreğimde geniş yer tutuyorsunuz. Çünkü cezaevinde bulunduğum ve Sevindirici Haber'i savunup doğruladığım şu dönemde hepiniz, bana verilen kayranın paydaşlarısınız.
10 Öyle ki, en iyinin ne olduğunu anlayabilesiniz. Ve böylece Mesih'in Günü'nde lekesiz ve suçsuz olasınız.
1,10 en iyinin ne olduğunu anlayabilesiniz: Giderek güçlenen kardeş sevgisinin ürünü, bknz. Gal 5,22;Ef 5,9;Hoş 14,8, en iyinin ne olduğunun fark edilmesi için bir araçtır, Rom 2,18. Bu fark edebilme armağanının gücü ve sadıklığı, Yasa’nın tüm daraltıcı kararları aşıp, Gal 5,23+, giderek olgunlaşır, a. 17.
14 Ayrıca cezaevinde bulunuşum Rab bağlılığındaki kardeşlerin daha da çok güven beslemesini sağladı. Öyle ki, Tanrının sözünü korkusuzca bildirmek için giderek cesaret buluyorlar.
15 Kuşkusuz, bazıları çekememezlikle, kavgacılıkla, bazıları ise iyi niyetle Mesih'i yayıyorlar.
16 Bu sonuncular sevgilerinden böyle yapıyorlar. Çünkü Sevindirici Haber'i savundu-ğum için cezaevinde bulunduğumu biliyorlar.
17 Öncekilere gelince, bunlar Mesih'i pak yürekle değil, bencil bir hırsla bildiriyorlar. Böylelikle cezaevinde bulunmamın neden olduğu acıları çoğaltacaklarını sanıyorlar.
18 Ne zararı var! Ben bundan sevinç duyuyorum. Çünkü hangi açıdan bakılırsa bakılsın --ister gösteriş için, ister gönülden olsun-- Mesih bildirilmiş oluyor. Buna seviniyorum, hem de sürekli sevineceğim.
20 Sürekli gözlediğim ve umduğum gibi, hiçbir konuda utanca düşmeyeceğim. Tam tersine, her zaman, özellikle de şimdi güvenle dolu olacağım. Böylece yaşasam da, ölsem de Mesih benim bedenimde yüceltilecek.
1,20 benim bedenimde: Hristiyan, vaftiz ve Efkaristiya sayesinde Mesih’le tamamen birdir, ve böylece kendi bedeniyle de Mesih’e aittir, bknz. 1Ko 6,15;1Ko 10,17;1Ko 12,12d.27;Gal 2,20, bknz. Ef 5,30. Bu nedenle bu bedenin yaşamı ve ölüm noktasına kadar ıstırapları, gizemli bir şekilde, bu bedende konut kuran ve şanlandırılan Mesih’in, bknz. 1Ko 6,20;Rom 14,8, yaşamı ve ıstırapları olurlar. Pavlus gibi haberci olan birinde bu birlik özel bir şekilde samimidir, 2Ko 4,10d, bknz. Kol 1,24.
22 Ama yaşarken daha değerli işler yapabileceksem, doğrusu hangisini seçeceğimi bilmiyorum.
23 İki yöne doğru çekiliyorum: Bu yaşamı bırakıp Mesih'le birlikte olmayı özlüyorum. Çünkü bu çok daha iyidir.
1,23 Yaşam gibi ölüm de Mesih’le birlikte olmanın bir şeklidir, bknz. 1Se 5,10;Rom 14,8;Kol 3,3. Pavlus, bu “kazançın”, a. 21, kendisinin “çok daha iyi” diye nitelendirdiği durumun, a. 23, genel dirilişi beklemeden, ölümden hemen sonra başlayan Mesih’te mevcudiyetin, 2Ko 5,8+, tam olarak ne olduğu hakkında birşey söylemez.
26 Öyle ki, yeniden sizlerle birlikte olduğumda, Mesih İsa'da benimle övünç duymak için daha çok neden bulasınız.
İman İçin Mücadele
27 Önemli olan, yaşam biçiminin Mesih'in Sevindirici Haberi'ne layık olmasıdır. Öyle ki gelip sizi görebilsem de, göremesem de aynı ortak amaçla dimdik durduğunuzu öğreneyim ve Sevindirici Haber'e iman için tek canla, hep birlikte yarıştığınızı bi-leyim.
1,27 yaşam biçiminin Mesih’in Sevindirici Haberi’ne layık olmasıdır: “Mesih’in Evangeliumu’na layık bir şekilde davranmanızdır” diye de tercüme edilebilir. Kullanılan Yunanca “politeuomai” fiili bir şehrin yasasına uyarak vatandaşlık görevlerine bağlı davranmak anlamına gelir. Tanrı’nın hükümranlığında kral Mesih, yasa incil, vatandaşlar da Hristiyanlardır, bknz. Flp 3,20;Ef 2,19.
30 Sizler de benim uğraşımda paydaşsınız. Bu uğraşta olduğumu daha önce gördünüz, şimdi duymaktasınız.
1,30 bu uğraşta olduğumu daha önce gördünüz: Pavlus’un Filipi’de çektiği zulümlere atıf, Haİş 16,19d;1Se 2,2. Şimdi duymakta oldukları uğraş ise, tutuklanışı ve mahkeme sürecidir.
2 düşünce birliğiyle davranarak sevincimi doruğuna ulaştırın. Aklınız, sevginiz, düşünceniz uyum içinde olsun.
2,2 Bu birlik çağrısı, Filipi cemaatinin selametinin kendi aralarındaki ayrışmaların tehditi altında olduğunu gösterir, a. 27; Flp 2,14;Flp 4,2. Pavlus’un, bu mektubunda sıkça “tümü”, “hepiniz” gibi birliği vurgulayan ifadeler kullanmasına dikkat çekilir, Flp 1,1.4.7.25;Flp 2,17.26;Flp 4,21.
6 O Tanrı'ya özdeş olduğu halde, Tanrı'ya eşit olmayı bir hak saymadı.
2,6-11 Bu ayetler birçok yorumcuya göre Pavlus öncesine dayanan bir ilahidir. Mesih gizeminin aşamaları birer kıta ile anlatılır: tüm zamanlardan önce Tanrı olarak var oluşu, insan olmasıyla alçalması, ölümle daha da alçalması, göksel şanlandırılışı, tüm evren tarafından tapılması ve yeni Mesih ünvanı. Bahsedilen, somut kişiliğinde birlik içerisinde Tanrı ve insan olan tarihsel Mesih’tir. Pavlus, Mesih’in şahsiyetini hiçbir zaman bölmez, O’nun değişik var oluş şekillerini ayırt ediyorsa dahi, bknz. Kol 1,13d.
2,6 O Tanrı’ya özdeş olduğu halde: Harfiyen “Tanrı’nın biçiminde olan O”, yani Tanrı’nın var oluş şeklindeydi. “Biçim” kavramı, “doğanın” dışa yansıttığı özellikleri ifade eder: Mesih Tanrı olduğundan tüm tanrısal öncüllüklere sahipti.
2,6 hak saymadı: Yani, kendisini Tanrı’ya özdeş kılan konumuna tutunmadı. Kastedilen, Tanrı’nın “biçiminde” olması nedeniyle, a. 6, kendisinden atması mümkün olmayan tanrısal tabiatı değil, İsa’nın insan olarak talep edebileceği “tanrısal saygı’dır”. Bu “onuru” hak saymadı. Adem’in zıt duruşuyla karşılaştırılabilir, Yar 3,5.22.
7 Tam tersine, kendine özgü yücelikten soyundu. İnsan benzeyişinde doğarak kul özdeşliğini aldı.
2,7 kendine özgü yücelikten soyundu: Mesih’in beden alınışı. Mesih’in gönüllü olarak vazgeçtiği olgu, tanrısal tabiatı değildir, tanrısal tabiatı nedeniyle bütün zamanlardan önce var oluşuyla ona verilen yücelikten vaz geçer, bknz. Yuh 17,5. İnsan olduktan sonra bile bu yüceliğe hakkı vardı, bknz. “görünüm değişmesi”, Mat 17,1-8p. O ise bu yücelikten soyunup, onu Baba’sından yeniden teslim almayı tercih etti, Yuh 8,50.54, sunusunun bedeli olarak, a. 9-11.
2,7 kul özdeşliğini aldı: Bu ifade, “Rab” ünvanının zıtı olarak durur, a. 11, bknz. Gal 4,1;Kol 3,22d. İnsan olmuş Mesih boyun eğme ve alçakgönüllülükle itaat yolunu kabul etti, a. 8. Pavlus Yşa 52,13-53,12’ deki “kul’a” atıfta bulunur, bknz. Yşa 42,1+.
2,7 insan benzeyişinde doğarak: Ayet aslında “Kendine özgü yücelikten soyunarak kul özdeşliğini aldı ve insanlara özdeş oldu” diye tercüme edilmeli. “İnsanlara özdeşti”, yani sırf “diğer insanlara benzeyen gerçek bir insan” değildi, “bütün diğer insanlar gibi bir insandı”: Günah dışında, insan olmanın tüm zayıflıklarını paylaştı.
9 Bu nedenle, Tanrı O'nu pek çok yüceltti Ve O'na her addan üstün olan adı bağışladı.
2,9 pek çok yükseltti: Dirilişi ve göğe yükselişi sayesinde. Diriltme, Tanrı’nın kuvvetini gösteren eylemlerin aslıdır, Rom 1,4+.
2,9 O’na her addan üstün olan adı verdi: Bir ad vermek, bir özellik verme anlamına gelir, bknz. Ef 1,21;İbr 1,4. Buradaki ad, “Kirios” (“Rab”) ismidir, a. 11, ya da, daha da derin, diriltilmiş Mesih’in şanlandırılmasında “Kirios” ünvanıyla ifade edilen, ancak ağza alınması dahi yasak olan tanrısal isimdir, bknz. Haİş 2,21+;Haİş 3,16+. Bu ad, her addan üstündür, özellikle de melekler kuvvetlerinden, bknz. Ef 1,21;İbr 1,4;1Pe 3,22.
10 Öyle ki, İsa adına gökteki, yerdeki ve yer altındaki her varlık diz çöksün
2,10 gökteki, yerdeki ve yer altındaki: Kâinatın bu üç alanı bütün evreni kapsar, bknz. Va 5,3.13. “Yer altındakiler” ölüler diyarında bulunan ölüler değil, Say 16,33+, Tanrı’ya karşı gelen ruhsal kuvvetlerdir.
11 ve her dil İSA MESİH RAB'dir diyerek Baba Tanrı'nın yüceliği için tanıklık etsin.
2,11 İsa Mesih Rab’dir: Hristiyanlık için en önemli iman ikrarı bu ifadedir, Rom 10,9;1Ko 12,3, bknz. Kol 2,6. Pavlus, Yahve’ye atıfta bulunan Yşa 45,23’ ü kullanmakla, bknz. Rom 14,11, “Rab” ünvanının tanrısal niteliğine açık bir göndermede bulunmuş olur, bknz. ayrıca Yuh 20,28 ve Haİş 2,36+. Tanrı İsa’yı yükseltti, bu nedenle Baba Tanrı’nın şanı, Oğlu’nun alçalmasında bile yükseltilmiş olarak belirir, Flp 2,7.
12 Bu nedenle, sevgili kardeşlerim, sözümü her zaman nasıl dinlediyseniz, şimdi yine dinleyin; yalnız ben orada yanınızdayken değil, yanınızda olmadığım şu dönemde daha da çok dinleyin. Korkuyla, titremeyle kurtuluşunuzu etkin kılın.
17 Kanım imanınızın oluşturduğu kurbanın ve hizmetin üzerine bir sunu gibi dökülecek olsa bile sevinç duyarım ve sevincimi hepinizle paylaşırım.
2,17 kanım imanınızın oluşturduğu kurbanın ve hizmetin üzerine bir sunu gibi dökülecek olsa bile: Pavlus, Yahudilikte ve Yunanlılar’da yaygın olan “dökmelik sunu” ritini mecazi anlamda yeni dönemin ruhsal litürjisine uygular, bknz. Flp 3,3;Flp 4,18;2Ti 4,6;Rom 1,9+.
25 Kardeşim, iş ortağım ve emek taşım Epafroditos, sizden gönderilmiş bir görevli olarak gereksinmemi karşıladı. Onu yine size göndermeyi gerekli gördüm.
2 Köpeklerden, kötü işçilerden, bedeni kesip biçenlerden sakının!
3,2 köpeklerden: Yahudilerin putperestler için kullandıkları aşağılayıcı bu lakabı, nbknz. Mat 15,26 ve belki Mat 7,6, Pavlus, ironik bir şekilde Yahudiler için kullanır.
3,2 bedeni kesip biçenlerden: Aşağılayıcı bir kelime oyunuyla Pavlus, Yahudilerin bedensel sünnetini “hadım edilmeyle” ya da putperestlikte görülen “bedeni kesme” ritleriyle eşit tutar, bknz. 1Kr 18,28, bknz. Gal 5,12.
3 Gerçek sünnetliler bizleriz. Çünkü Tanrının Ruhu aracılığıyla tapınıyor, Mesih İsa'yla kıvanç duyuyoruz. Bedensel özelliklere güvenmiyoruz.
3,3 bedensel özelliklere güvenmiyoruz: harfiyen “ete” (“bedene”). “Et” burada eski Yasa’yı ve tüm “etsel” buyruklarını ifade eder, sünnet de bu buyrukların tipik örneklerinden biridir, bknz. Rom 7,5+. Pavlus sıkça Yahudi geçmişine atıflarda bulunur, 2Ko 11,21+, ama hiç bu kadar ayrıntıya girmemişti.
4 Üstelik ben bedensel özelliklere güvenebilirdim. Herhangi biri bedensel özelliklere güvenebileceğini sanıyorsa, benim böyle yapmam için daha da çok nedenim var:
5 Sekiz günlükken sünnet edildim..İsrailli'yim; Benyamin soyundan, İbrani atalardan doğmuş gerçek bir İbrani'yim. İbraniler’in Kutsal Yasası'nı tutmak yönündense bir Ferisi'yim.
3,5 İbrani atalardan doğmuş gerçek bir İbrani: Yani, ataların geleneklerine ve diline sadık kalan bir İbrani, bknz. Haİş 21,40;Haİş 23,6, Yunanca konuşan Yahudilerin aksine, Haİş 6,1+.
7 Ne var ki, kazanç saydığım her şeyi Mesih uğruna zararlı saydım.
8 Dahası var: Rabbim Mesih İsa'yı tanımanın üstün bilgisi yanında, her şeyi olduğu gibi zararlı saydım. O'nun yararına her şeyi yitirdim. Mesih'i kazanmak için bunları çöplük saydım.
9 Öyle ki, O'nda olayım. Kutsal Yasaya uymakla kazanılan kişisel doğruluğa artık güvenmeyeyim. Tersine Mesih'e imanla Tanrı'dan gelen ve imana dayanan doğrulukla donatılmış bulunayım.
3,9 Yasa sayesinde doğruluk ve iman sayesinde doğruluk arasındaki zıtlık, Galatyalılar’a ve Romalılar’a mektuplarının ana konusudur.
3,11 Pavlus burada genel dirilişten bahsetmez. Bu diriliş, iyi ya da kötü tüm insanları kapsamakta, ancak kötüleri ebedi ölümden kurtarmayacaktır, Yuh 5,29. Pavlus’un buradaki düşüncesi, gerçek “dirilştir”, dürüstlerin dirilişi, “ölülerden” çıkıp Mesih’le yaşama ulaşmalarını sağlayan diriliş, bknz. Luk 20,35+.
12 Beklenen amaca şimdiden ulaştığımı ileri sürmeye kalkışmıyorum. Ne de şimdiden yetkinliğe erdiğimi söylüyorum. Ama erişebilmek için ardından koşuyorum. Mesih İsa beni kendine bu amaçla kazandı.
3,12 Ama erişebilmek için ardından koşuyorum. Mesih İsa beni kendine bu amaçla kazandı: “Ama onu kazanabilmek için uğraşıyorum, çünkü ben de Mesih tarafından kazanıldım” ya da “ama onu ele geçirmeye çalışıyorum, çünkü ben de Mesih tarafından ele geçirildim” diye de tercüme edilebilir. “Kazanıldım; ele geçirildim”, yani Şam yolunda.
15 Ruhsal yönden yetkin olanlarımızın düşüncesi bu olmalı. Ama başka düşüncedeyseniz, Tanrı size gerekeni açıklayacaktır.
3,15 ruhsal yönden yetkin olanlarımızın: Harfiyen: “Mükemmel olan bizler”. Eğitilmiş, olgun Hristiyanlar, bknz. 1Ko 2,6+, ancak onlar da henüz hedefe ulaşmadılar, henüz “tamamlanmadılar; yetkinliğe erişmediler”, a. 12.
16 önemli olan şu ki, ulaştığımız düzeye uygun bir yaşam sürelim.
17 Kardeşlerim, benim gibi yapın. Bizleri örnek alın, yaşamlarını bu yolda geçirenleri dikkatle izleyin.
18 Çok kez size söylemiş olduğum gibi, şimdi de gözyaşı dökerek tekrar söylüyorum: Yaşamlarını Mesih'in çarmıhtaki ölümüne düşman kesilerek geçiren çok kişi vardır.
19 Bunların sonu yıkımdır. Onların tanrıları mideleridir. Utanmaları gereken şeylerle övünürler. Yalnız bu dünyayla ilgili şeyleri düşünürler.
2 Evodiya'ya da, Sintiki'ye de yalvarırım: Rab'de düşünce birliğine varsınlar.
3 Ve sen, güvenilir yoldaşım, senden de dileğim şudur: Bu kadınlara yardım et. Onlar Sevindirici Haber'i yaymak için Klement'le ve öbür iş ortaklarımla birlikte yarıştılar. Onların adları yaşam kitabındadır.
4,3 yoldaşım: Yunanca “Sizigos”, “yoldaş; arkadaş” anlamına gelen özel isim, bknz. Flm 1,10-11.
8 Özetle, kardeşlerim, erdemli ve övgüye değer ne varsa, gerçek, saygılı, doğru, pak, sevimli, onurlu olan ne varsa onu düşünün.
4,8 Pavlus’un, dönemin Yunan ahlak felsefelerinde kullanılan ifadelerle bir davranış ideali önerir (“erdem” kelimesini sırf burada kullanır, bknz. Bil 4,1;Bil 5,13). Ancak bu idealin uygulanmasında, onlara sunduğu öğretiye ve örneğine uymalarını ister, a. 9; Flp 3,17, bknz. 2Se 3,7+.
9 Benden öğrendiğiniz, aldığınız, duyduğunuz ve gördüğünüz şeyleri uygulayın. Esenlik Tanrısı sizlerle birlikte olacaktır.
10 Bana beslediğiniz ilgiyi bunca zaman sonra şimdi yeniden göstermeniz, Rab'de beni pek çok sevindirdi. Gerçekte, her zaman ilginiz vardı. Ama buna fırsat bulamıyordunuz.
4,10d Onlardan aldığı iyilikler için şükranlarını yinelerken, a. 18; Flp 2,25-30, Pavlus, misyonunun bağımsızlığını vurgular, merkez, herkesin ruhsal iyiliğidir, a. 17.19; Flp 1,5, bknz. 1Ko 9,11.
12 Gereksinimli olmayı da, gereğinden çoğuna sahip olmayı da öğrendim. İster toklukta, ister açlıkta, ister bollukta, ister yoklukta, her durumda, her ortama yakışan sırrı anladım.
13 Beni güçlendiren Mesih aracılığıyla her şeyi yapabilirim.
14 Yine de, sıkıntı zamanımda bana ortaklık etmekle iyi ettiniz.
15 Kendiniz de biliyorsunuz, ey Filipililer, Sevindirici Haber'in başlangıcında Makedon-ya'dan ayrıldığım sırada vermek almak konusunda benimle paydaşlıkta bulunan tek kilise sizdiniz.
4,15 Pavlus, hakkı olmasına rağmen maddi yardım almayı her zaman reddeder, sırf sevgili Filipililer’de bir istisnada bulunur, Haİş 18,3+.
16 Selanik'te de birden çok kez yardıma gereksinimim olduğunda yardıma koşanlar siz oldunuz.
17 Armağan aradığımı sanmayın. Tersine, sizin hesabınıza ürün eklendiğini görmek istiyorum.
18 Her tür gereksinmem karşılandı, bolluk içindeyim. Epafroditos'un eliyle sizlerden gelen armağanları alınca eksiğim kalmadı. Cömertliğiniz güzel kokulu bir sunu. Tanrı tarafından kabul edilip beğenilen bir kurbandır.
22 Kutsalların tümü, özellikle de Sezar'ın evinden olanlar sizleri selamlarlar.
4,22 kutsalların tümü: Mektubunu yazdığı mekânda bulunan tüm Hristiyanlar.
4,22 Sezar’ın evinden olanlar: “İmparator’un evinden olanlar”. Kavramın anlamı çok geniştir. Roma’da ve İmparatorluğun diğer büyük şehirlerinde İmparator’un hizmetinde bulunan en üst memurdan en alt kölesine kadar sayısız insanlardan bazıları.
23 Rabbimiz Mesih İsa'nın kayrası ruhunuzla birlikte olsun