3 İmandan kaynaklanan çalışmanızı, sevgiden kaynaklanan emeğinizi, Rabbimiz İsa Mesih'e umuttan kaynaklanan sabrınızı Tanrımız ve Babamız'ın önünde anmaktayız.
1,3 Pavlus Hristiyan zihniyetin bu üç duruşunu, 1Ko 13,13+, kilisenin hayatında canlı olarak görür ve her birini, ona özellikle uyan bir zorlukla bağlar.
4 Kardeşlerim. Tanrı’nın sizi sevdiğini ve seçtiğini biliyoruz.
5 Çünkü getirdiğimiz Sevindirici Haber size yalnız sözle gelmedi; bunun yanı sıra güçle, Kutsal Ruh'la ve bol kanıtla geldi. Sizin yararınız için aranızda nasıl yaşadığımızı bilirsiniz.
1,5 Sevindirici Haber: “Evangelium” kurtuluşun sırf müjdesi değil, güvencesi Kutsal Ruh olan yeni kurtuluş düzeninin tamamıdır, Gal 1,7+.
8 Çünkü Rab’bin bildirisi yalnız Makedonya ve Ahaya bölgelerinde sizden yayılmakla kalmadı, Tanrı'ya imanınız da her yere yayıldı. Öyle ki, bizim bir şey söylememize gerek kalmıyor.
1,8 Hristiyan’ın, Evangelium’a (incile) göre yaşaması, imanın yayılmasını sağlar. Bu yaşam, Tanrı Sözün’ün bir şeklidir.
9 Çünkü bu insanlar size geldiğimizde bizi nasıl karşıladığınızdan söz ediyorlar. Ya-lancı ilahlardan nasıl Tanrı'ya döndüğünüzü, diri ve gerçek Tanrı'ya hizmet etmeyi amaçladığınızı,
1,9-10 Bu ayetler sıkıştırılmış bir özetle kateşezlerde kullanılan ifadeler aktarırlar. Pavlus’un ilanında iki merkezi düşünce mevcuttur: tek Tanrılığa kesin bir evet, Mar 12,29+;1Ko 8,4-6;1Ko 10,7.14;Gal 4,8-9, ve dirilmiş Mesih’in tekrar geleceğini vurgulayan Mesih öğretisi, bknz. 1Ko 1,7;1Ko 15,23+. Pavlus’un ilk mektuplarından itibaren İsa için kullanılan “O’nun Oğlu” ünvanına dikkat çekilir.
10 göklerden O'nun Oğlu'nu beklemekte olduğunuzu hep anlatıyorlar. Tanrı'nın ölüler arasından dirilttiği İsa, bizi gelecek olan öfkeli yargıdan kurtarandır.
1 Kardeşlerim, size gelişimizin boş bir çaba olmadığını biliyorsunuz.
2 Bildiğiniz gibi, ilkin Filipi Kenti'nde baskıya uğradık, aşağılandık. Yine de Tanrı'dan büyük cesaret bularak sizlere Tanrı'nın Sevindirici Haberi'ni bildirdik.
3 Çünkü öğüdümüz ne yanlışlıktan, ne iğrenç güdülerden, ne de aldatma amacından kaynaklanıyor.
4 Tam tersine, Tanrı'nın Sevindirici Haber'i yaymaya layık gördüğü kişiler olarak, O'nun buyurduğu biçimde konuşuyoruz. İnsanların değil, yüreklerimizi sınayan Tanrı'nın beğenisini kazanmaya çalışıyoruz.
7 Mesih'in habercileri olmamız nedeniyle sizden isteklerde bulunabilirdik. Ama aranızdayken tıpkı çocuklarını koruyan bir anne gibi tatlılıkla davrandık.
2,7 habercileri olmamız nedeniyle: harfiyen “habercileri olmanın ağırlığıyla”. Çift anlamlı, hem manevi (onur ve saygı talep ederek), hem maddi (para ve destek isteyerek, bknz. 1Se 2,9;2Se 3,8;2Ko 11,9) yönden.
8 Size böylesi içten sevgiyle bağlandığımızdan, yalnız Tanrı'nın Sevindirici Haberi'ni değil, kendi canlarımızı da seve seve sizin için vermeye hazırdık. Çünkü sizi çok derin sevgiyle sevdik.
9 Kardeşlerim, hiç kuşkusuz, emeğimizi ve çabamızı anımsarsınız. Hiçbirinize yük olmamak amacıyla gece gündüz çalışarak size Tanrı'nın Sevindirici Haberi'ni yaydık.
13 Bundan ötürü Tanrı'ya sürekli teşekkür sunuyoruz. Çünkü bizden duyduğunuz Tanrı'nın sözünü insan sözü olarak değil, gerçekten olduğu gibi Tanrı'nın sözü olarak kabul ettiniz. İman eden sizlerde de bu söz etkindir.
14 Çünkü, kardeşlerim, siz de Tanrı'nın Yahudiye'deki Mesih İsa'ya bağlı olan kiliseleri gibi davrandınız. Çünkü siz de onların Yahudiler'den çekmiş olduğu sıkıntıların aynısını soydaşlarınızdan çektiniz.
15 Bu insanlar Rab İsa'yı da, peygamberleri de öldürdüler, bizi de kovdular. Onlar Tanrı'nın beğenmediği kişilerdir. Tüm insanlara da karşıdırlar,
2,15-16 Bu ayetlerin sertliği Yeruşalim’deki ilk tartışmaların yansımasıdır, Mat 5,12;Mat 21,33-46;Mat 23,29-37;Haİş 2,23+. Sinagogların pahası ne olursa olsun Pavlus’un putperestlere ilan etmesini engelleme çabaları ayetlerin sertliğine sebep veririler, a. 16, bknz. Flp 3,2-3;Haİş 13,5+. Yine de Pavlus sıkça seçilmiş halkın önemini hatırlattığı da unutulmamalıdır, bknz. Rom 9-11;Gal 4,21-31. Putperestlikten Hristiyanlığa gelen ve İsrail doğumlu Hristiyanlar arasındaki birliği güçlendirmek için bütün kuvvetiyle çalışır, bknz. 1Ko 16,1+;Ef 2,11-22.
16 uluslarla konuşmamızı ve kurtulmalarını önlemek istiyorlar. Böylece her an işledikleri günahları daha da çoğaltıyorlar. Ve şimdi Tanrının öfkeli yargısı üstlerine çöktü.
17 Bizse, kardeşlerim, kısa bir süre için sizden yoksun bırakıldığımızda --gözden ırak ama gönülden ırak değil-- sizleri ne denli özledik ve yeniden yüzünüzü görebilmek için ne denli çaba harcadık!
1 Sonunda artık dayanamaz olduk. Bu yüzden Atina'da tek başımıza kalmayı yeğledik.
2 Mesih'in Sevindirici Haberi'nde bizimle birlikte Tanrı yararına çalışan kardeşimiz ve iş ortağımız Timoteos'u sizi desteklesin, iman konusunda öğüt versin diye size gön-derdik.
3,2 Tanrı yararına çalışan kardeşimiz ve iş ortağımız Timoteos’u: Aslında “kardeşimiz ve Tanrı’nın iş ortağı Timoteos’u”. Bazı metinlerde “kardeşimiz ve iş ortağımız Timoteos’u”; “kardeşimiz ve Tanrı’nın hizmetkârı Timoteos’u”; “Tanrı’nın hizmetkârı ve bizim iş ortağımız Timoteos’u” diye de geçer.
5 İşte bunun için ben de daha fazla dayanamadığımdan. Ayartıcı sizi ayartmasın, bizim emeğimiz de boşa gitmesin diye imanınızı bilmek için Timoteos'u size gönderdim!
6 Ama şimdi Timoteos yanınızdan döndü, imanınızı ve sevginizi bize müjdeledi. Bizi her zaman içtenlikle andığınızı, tıpkı bizim sizi görmeyi özlediğimiz gibi, sizin de bizi görmeyi özlediğinizi anlattı.
9 Tanrımız'ın önünde sizden ötürü büyük bir sevinç duyuyoruz. Buna karşılık sizler için Tanrı'ya ne denli teşekkür sunsak azdır.
10 Yüzünüzü görelim ve imanınızın eksikliklerini onaralım diye gece gündüz durup dinlenmeden içtenlikle dilekte bulunuyoruz.
3,10 imanınızın eksiklerini: İmanın bu eksikleri, hem henüz tamamlanmamış iman eğitimini, hem de giderek daha fazla imana göre yaşanması gereken günlük yaşamı kapsar, bknz. Rom 14,1;2Ko 10,15;Flp 1,25.
13 Öyle ki, kutsallıkla yüreklerinizi kusursuz kılıp desteklesin. Rabbimiz İsa’nın bütün kutsallarıyla birlikte gelişinde, Tanrımız ve Babamız önünde durumunuz bu olsun.
3,13 Kardeş sevgisinin ürünü olan “kutsallık”, 1Se 4,3+, Parusya’da tamamlanmış olacaktır. “Kutsallar” ise burada seçilmişler, kurtarılanlardır, ya da meleklerdir, bknz. Haİş 9,13+.
1 Özet olarak, kardeşlerim, Tanrı'yı hoşnut etmek için nasıl yaşamanız gerektiğini bizden öğrenmiş bulunuyorsunuz. Yaşamınızı buna uygun geçirmektesiniz. Rab İsa'da bunda daha da gelişmenizi diler, bu yolda sizleri teşvik ederiz.
4,1 Pavlus “Rab İsa’da”, a. 1, veya “Rab İsa’nın yetkisiyle”, a. 2, ya da O’nun isminde konuşur, 1Se 4,15; bknz. 2Se 3,6.12. Pavlus’un ahlak öğretisi (ki ilkel kilisenin kateşezlerinin ahlak öğretisiyle özdeştir), dünyasal ahlak öğretiyi Mesih’in belirtisi altına koyarak ona yeni bir değer verir, Flp 4,8-9;Kol 3,18+.
4 Öyle ki, her biriniz kendi bedenine kutsallık ve onurla egemen olsun.
4,4 “Öyle ki her biriniz kendi karısıyla kutsal ve onurlu bir şekilde ilişkiye girmeyi öğrensin” diye de tercüme edilebilir. Yunanca “skeuos” (“kap; kase”) kelimesi hem insanın kendi bedenini, 1Se 5,23, bknz. Rom 12,1;1Ko 6,19, hem de, Rabbiler’in birçok yazısında olduğu gibi, karısının bedenini ifade edebilir, bknz. 1Pe 3,7.
6 Bu konuda kimse kardeşine kötülük yapmasın, ona haksızlık etmesin. Çünkü tıpkı size önceden söylediğimiz ve sizi uyardığımız gibi Rab bütün bu konularda öç alıcıdır.
7 Çünkü Tanrı bizi ahlaksızlığa değil, kutsallığa çağırdı.
8 Bu nedenle, bu ilkeleri hiçe sayan kişi insanı değil, bize Kutsal Ruhu'nu veren Tanrı'yı hiçe saymış olur.
4,8 Mesihsel halka Tanrı tarafından Ruh’unun verileceğini peygamber Hezekiel önceden duyurmuştu. Buradaki atıf, bu armağanı alan, 1Se 2,16d.33.38, ilkel cemaat ile Selanik cemaati arasındaki bağlılığı vurgular. Ruh, her Hristiyan’ın içine konuldu, bknz. Rom 5,5+.
12 Öyle ki, kilise dışında kalanlarda saygı uyandıracak biçimde yaşayasınız ve hiç kimseye muhtaç olmayasınız.
Rab Geldiğinde Ölüler ve Diriler
13 Kardeşlerim, 'uyuyanlar' konusunda bilgisiz kalmanızı istemiyoruz. Öyle ki, umudu olmayanlar gibi kaygılanmayasınız.
4,13-18 Pavlus, Hristiyanlığı yeni kabul etmiş bazı kişilerin kuşkularını ve kaygılarını cevaplayıp ölülerin dirilişi hakkındaki temeli öğretiyi tekrardan pekiştirerek herkesin imanını ve ümidini güçlendirir.
4,13 uyuyanlar: Ölmüş olanlar. Diriliş de bir “uyanmadır”, bknz. 1Se 5,10.
15 Bunu size Rab'bin bir bildirisi olarak söylüyoruz: Biz yaşamakta olanlar, Rab'bin gelişine dek bırakılanlar, 'uyuyanlar'ın önüne geçmeyeceğiz.
4,15 Rab’bin bir bildirisi: “Rab’bin bir sözü”. Bu söz hangi söz olduğunu söylemek zordur, (belki a. 15-17’yle karşılaştırıldığında Mat 24). Belki ayeti Tanrı’nın otoritesine dayandırmaya yönelik bir ifadedir, bknz. Dan 7,1.13.16.
4,15 bırakılanlar: Mesih’in tekrar gelişinin gününde canlı olanlar. Pavlus, onların arasında olmayı ümit eder, bknz. 1Se 5,1+.
16 Çünkü Rab kendisi buyruk çağrısıyla, baş meleğin seslenmesiyle, Tanrı’nın borusuyla gökten inecek ve ilk dirilenler Mesih'te ölenler olacak.
4,16-17 Buyruk çağrısına ilk olarak ölüler cevap verecekler, dirilişleriyle. Sonra onlara yaşayanlar da katılacak. Hep birlikte Rab’be götürülecekler. Son bulmayacak hükümdarlığın başlayacağı yargıda Rab’bin etrafında olacaklar. Önemli olan ayetin son konusu: hep O’nunla birlikte yaşamak, bknz. 1Se 4,14;1Se 5,10;2Se 2,1: Kurtuluş, yücelik, İsa’nın seçilmişlere verdiği hükümdarlıktır, 1Se 2,12.
4,16 Ses, boru, bulutlar (Tanrı görünümlerinin anlatılmasındaki resim dünyasından, bknz. Çık 13,22+;Çık 19,16+), apokaliptik edebiyatının belirgin özelliklerindendir, bknz. Mat 24,30d+;2Se 1,8+.
17 Sonra biz yaşamakta olanlar --bırakılanlar-- Rab'bi havada karşılamak için onlarla birlikte bulutlar içinde alınıp götürüleceğiz. Böylece hep Rab'le birlikte olacağız.
5,1 zamanlar ve dönemler: Haİş 1,7+’ de de geçen bu ifade, Tanrı’nın zaman üzerindeki egemenliğini ve zamanın dönemlerini beliren tanrısal eylemleri, bknz. Haİş 17,26, belirtir.
3 İnsanlar tam barış ve güvenlikten söz ederken, tıpkı çocuk bekleyen kadının sancılanması gibi onlara ansızın yıkım gelecek ve kaçıp kurtulamayacaklar.
4 Ama siz, kardeşlerim, karanlıkta değilsiniz ki, O Gün sizi hırsız gibi bastırsın!
5,4 “Gün’den” sıfatsız, 1Ko 1,8+, bahsedilmesi yeni bir anlama geçişi kolaylaştırır. Işık, gün(düz), uyanık olma durumu karanlık, gece, uyku durumunun zıtıdır. Bunun gibi “ışık çocukları” olan Hristiyanlar da “karanlık çocukların” karşısında dururlar, bknz. Yuh 8,12+;Flp 2,15.
5,12 Cemaatin bu yöneticileri hakkında çok bir şey bilmiyoruz, Mesih adına verdikleri uğraşlar saygıya ve sevgiye layıktır, 1Se 3,12’ ye yapılan bir tamamlamadır.
13 Yaptıkları işten ötürü onlara büyük bir sevgi ve saygı gösterin. Birbirinizle barış içinde yaşayın.
5,19 Ruh armağanı, 1Se 4,8, Mesihsel çağın bir belirtisidir, kimin Ruh’un etkisi altında bulunup bulunmadığını ayırt edebilme kabiliyeti de armağanlarından bir tanesidir, 1Ko 12,10;1Ko 14,29;1Yuh 4,1, bknz. 2Se 2,2;1Ko 12,1+.
23 Esenlik kaynağı olan Tanrı sizi tümüyle kutsasın. Rabbimiz İsa Mesih'in gelişinde bütün ruhunuz, canınız, bedeniniz kusursuz olarak korunsun.
5,23 bütün ruhunuz, canınız, bedeniniz: İnsanın bu şekilde üçe ayırt edilmesi, sistematik bir “antropoloji” sunmayan Pavlus’ta sırf burada geçer. Beden, Rom 7,24+, ve canın, 1Ko 15,44+, yanında burada bir de ruh geçer. Ya Mesih’te yeni yaşamın tanrısal ilkesini, Rom 5,5+, ya da insanın Kutsal Ruh’a açık olan en “üst bölümüdür”, Rom 1,9+.
27 Rab'bin adıyla sizleri sorumlu tutuyorum; bu mektup kardeşlerin tümüne okunsun.
5,27 kardeşlerin tümüne okunsun: Burada ilk kez, havarilerin bir mektubunun cemaat içerisinde okunmasından bahsedilir, büyük ihtimalle litürji için toplanmalar sırasındaydı. 2Ko 1,1 ve Kol 4,16 ise mektupların başka cemaatlere iletilmesinden bahsederler. Cemaatler, havarilerin mektuplarını yavaş yavaş incillerin ve EA’in Kutsal Yazılar’ının yanına koymaya başlarlar, 2Pe 3,15-16+, bknz. 1Mak 12,9+;1Ti 5,18-19+.